آشنایی با محبوبترین ماده اعتیاد آور جهان
کافئین پر مصرفترین ماده دارویی در میان انسانهاست. تقریبا۹۰ درصد انسانها روزانه از آن استفاده میکنند.
کافئین سبب افزایش متابولیسم بدن، تحریک سیستم اعصاب مرکزی و افزایش میزان هوشیاری و آگاهی محیطی انسان می شود. این ماده به صورت طبیعی در برگها، دانهها و میوههای حدود ۶۰ نوع گیاه مختلف یافت میشود، اما منابعی که کافئین را به رژیم غذایی انسان ها وارد می کنند عبارتند از قهوه، چای، کاکائو و کولا.
انجمن دارو و غذای آمریکا مصرف روزانه و اندک کافئین را بدون اشکال و ضرر دانسته، اما مصرف بیش از اندازه این ماده ممکن است فرد را معتاد کند.
فواید کافئین
مهمترین تاثیر کافئین بر انسان ها افزایش هوشیاری است. افزایش هوشیاری معمولا نیم ساعت پس از مصرف کافئین آغاز میشود و تا چندین ساعت ادامه پیدا می کند. در سالهای اخیر از کافئین در ترکیب بسیاری از داروهای لاغری نیز استفاده شده است. این ماده از طرق مختلف سبب کاهش وزن میشود. راه اول افزایش سطح متابولیسم پایه بدن و مصرف فراوان کالری است. راه دوم کاهش اشتهای فرد و جذب کالری و انرژی کمتر است. راه سوم از طریق دفع بیشتر مایعات بدن از راه افزایش ادرار است. در این حالت وزن شخص به صورت موقت کاهش مییابد و با کنار گذاشتن داروی حاوی کافئین و تأمین مجدد آب بدن وزن به حالت عادی باز می گردد.
عوارض مصرف زیاد کافئین
مصرف بیش از اندازه کافئین ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. ایجاد حالت عصبی، لرزش دست و سایر اندامها یکی از این عوارض است. عارضه شایع دیگر بروز اختلال خواب است. اهمیت این نکته زمانی آشکار میشود که بدانیم تأثیرات کافئین تا حدود شش ساعت پس از مصرف در بدن باقی میماند. به همین دلیل پزشکان توصیه میکنند زمان مصرف آخرین ماده غذایی حاوی کافئین را حداقل شش ساعت پیش از خواب تنظیم کنید. کافئین سبب افزایش ضربان قلب و فشار خون میشود. اگرچه این افزایش موقتی است و پس از اتمام زمان اثر گذاری بهبود مییابد، اما این موضوع در مورد بیماران قلبی و افرادی که با بینظمی ریتمهای قلبی یا همان آریتمی قلبی یا فشار خون بالا مواجه هستند اهمیت پیدا میکند.
کافئین و اعتیاد
عادت به مصرف کافئین بسیار شایع است. بسیاری از افراد تا چای یا قهوه صبحگاهیشان را ننوشند نمیتوانند تمرکز و هوشیاری لازم را به دست آورند. میتوان نام این حالت را اعتیاد گذاشت؟ در این مورد که آیا کافئین یک ماده اعتیاد آور است یا نه اختلاف نظر وجود دارد. میتوان گفت که این موضوع در میان افراد متفاوت است، اما اگر فردی در صورت عدم دریافت به موقع کافئین روزانه دچار علائمی مانند سردرد، بیقراری، عدم تمرکز و دردهای عضلانی شود میتوان گفت او به کافئین معتاد شده است