زلزله، گسل، علت زلزله و خطرات آن

                        حسن جواني/كارشناس ارشد جغرافيا

زلزله :

لرزش ناگهانی پوسته جامد زمین را زلزله یا زمین لرزه می گویند .

به طور کلی می توان علت ایجاد زلزله را افزایش بیش از حد فشار در داخل سنگ بیان کرد . این فشار در حدی است که گسیختگی و شکستگی های بزرگ و کوچکی در سنگ بوجود می آورد . وقتی که سنگ می شکند میزان انرژی ذخیره شده در زمان طولانی به طور ناگهانی آزاد می شود و به صورت امواج لرزه ای به اطراف حرکت می کند . این امواج هنگام برخورد با ساختمانها و دیگر سازه ها به آنها آسیب می رسانند و یا موجب تخریب آنها می شود .

طبق تعریف بالا به هنگام زلزله شکستگی های بزرگی در سطح زمین بوجود می آید که به این شکستگیها گسل می گویند .
بدیهی است در منطقه ای که قبلاً زلزله آمده و گسل هایی در سطح و عمق زمین بوجود اورده است امکان بروز زلزله بیشتر است بعلت اینکه گسل ها خود نقاط ضعفی هستند که در حرکتهای بعدی زمین سریعاً فعال می شوند و سبب جابه جایی زمین و در نتیجه آزاد شدن انرژی ذخیره شده سنگها می گردند . از انجایی که احداث یک ساختمان مقاوم در برابر زلزله نیاز به آگاهی از وجود مناطق خرد شده و گسیخته در حوالی ساختمان و میزان فعالیت گسل ها در آن منطقه دارد بنابراین انتخاب محل مناسب برای ایجاد ساختمان و همچنین مصالح سبک و مقاوم و نقشه مناسب نکات پراهمیتی است که حتماً باید مورد توجه قرار گیرند .

 خطرات ناشی از زلزله به عوامل زیر بستگی دارد :

 1 ـ ویژگیهای زلزله ( شدت و بزرگی و مدت زمان ) 2 ـ شرایط زمین شناسی منطقه 3 ـ وضعیت ساختمانهای منطقه 4 ـ نزدیکی با نواحی پر جمعیت .