بنا به اظهارات یک گروه کوهنوردی از دانشگاه بوعلی همدان شکل‌گیری این غـــــار به دوران ژوراسیک

  مربوط است.(یعنی بیش از ۱۲۰ میلیون سال قبل).

 

  ساختمان در زیر کوه‌کتله خور قرار گرفته و از پائین دست دهانه آن رودشور که از شعبات فرعـــــــــــی

  قزل‌اوزن است جاری می‌شود غار درمنطقه مستطیلی شکلی به ابعاد ۲۰۰۰×۱۵۰۰ متر به‌وجود آمده‌

  است در محل یاد شده عملکرد هوازدگی مکانیکی و نیروهای درونی به کمک یکدیگر تعدادی ترک یـــا

  گسل متقاطع را در محدوده داخلی این فضا به وجود آورده و به دلیل فراهم شدن سایر شرایط، فرآیند

  غار زایشی شروع شده‌است. دهانه غار در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و اختلاف ارتفاع

  آن با ارتفاع چشمه‌ای که آبهای فرورو حاصل از ریزش جوی غار را خارج می‌کند و به رود شور می‌ریزد،

  ۵۰ متر است.

 

  ورودی غار یک دهلیز ۴۰۰۰ متری بوده با سقفی کوتاه و فاقد غــــار سنگ و چند دهلیز فرعی، پس از

  دهلیز فرعی یک دالان وسیع ۹۵۰ متری با سربالایی‌هایی به ارتفاع ۲ متر و گودالهای خشک قرار دارد

  که با دوشاخه ۵۰ متری ادامه پیدا می‌کند و پس از عبور از یک سربالایی به تالار وسیعی پوشیده از

  چکنده و چکیده و ستون می‌رسد. در داخل تالار کوچک بلورین، که به تالار ستونها چسبیده چاهی به

  عمق ۸ متر قرار دارد که احتمالاً محل خروج آبهای فرورو سازنده غار است.

 

  در حال حاضر این غار به سه بخش فرهنگی، تفریحی و ورزشی تقسیم شده‌است بخش ورزشی آن

  تنها مورد استفادة غارنوردان و صخره‌نوردان قرار می‌گیرد، حدود ۴ کیلومتر است که البته هنوز انتهای

  آن کشف نشده‌است. بخش تفریحی غار نیز که جهت بازدید عموم مورد استفاده قرار می‌گیرد حدود ۲

  کیلومتر مسیر مستقیم است که گفته می‌شود این مسیر تنها ۳/۱ کل غار است. بخش فرهنگی غار

  نیز در بخش جنوبی آن قرار دارد قسمت اصلی آن دالانی است طبیعی که جهت برگزاری مراسم مختلف

  مورد استفاده قرار می‌گیرد البته این دالان هیچگونه راه خروجی به بیرون نداشته و راه خروجی آن به

  صورت مصنوعی کنده شده اما خود دالان تماماً طبیعی بوده‌است.

 

  غارکتله‌خور از لحاظ کیفیت بلورها و قندیلها، زیبایی و تعدد طبقات اولین غار آهکی جهان شنــــــاخته

  شده‌است که توسط سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و هزینة شخصی به نام مهندس عالی که مهندس

  عمران فرمانداری زنجان بودند در طول پنج سال آمادة بهره‌برداری گشت. از بهره‌برداری اولیة این غـــــــار

  چیزی حدود ۱۵سال می‌گذرد که البته هنوز هم کاوش و فعالیت برای آماده‌سازی سایـــــــر قسمت‌های

   غار برای بازدید ادامه دارد.

 

  غار کتله‌خور، غاری است آهکی که در برخی نقاط آن گل‌رس و خاکهای حاوی اکسیدآهن قابل مشاهده‌

  است.

  این غار از نظر سنی تقریباً هم‌سن غار علیصدر همدان است البته این دو غار از دو جهت با هم تفاوت

  دارند.

  یکی اینکه غار علیصدر همدان غاریست کاملاً آبی اما غار کتله‌خور زنجان غاری است تقریباً خشکی.

  دوم اینکه آهکهای غار کتله‌خور نسبت به آهکهای غار علیصدر بسیار خالص‌تر هستند که این خـــــود

  عاملی است جهت زیباترشدن غار، چراکه خالص بودن آهکها موجب شفافیت آنها و در نتیجه عبور نور

  از قندیل‌ها می‌شود.

 

  یک نکته جالب توجه در رابطه با غار کتله‌خور اینست که شواهـــد و بررسی‌های انجام شده مؤید این

  موضوع است که این غار در نهایت بهغار علیصدر در همدان متصل می‌شود. همچنین یکی دیگـــــر از

  عجایب و زیبایی‌های این غار تعدد طبقات آن است که اینگونه غارها در جهان بسیار کم‌نظیر هستند.

  گمان می‌رودکه این غار دارای ۷ طبقه باشد که البته تاکنون تنها ۳ طبقة آن کشف شده است.

 

  حدود ۷۰۰ متر اولیة غار قطری حدود ۷۰ سانتیمتر داشته‌است به‌طوریکه رهنوردان اولیة غار این مسیــر

  ۷۰۰ متری را بصورت سینه‌خیز طی کرده و مسیر خود را با علامتگذاری مشخص کرده‌اند. ۱۰۰ متر ابتدای

  غار محل زندگی انسان‌های نخستین بوده‌است که این موضوع را اسکلت ۸۰ انسانی که در این محـــل

  پیداشده‌است تأیید می‌کند.

   لازم به ذکر است که این اسکلت‌ها همچنان در این محل نگهداری می‌شوند. این غار دارای بخش‌های

  دیگری است که به ترتیب می‌توان میدان شیرخوابیده، میدان بیستون، میدان چهل‌ستون، ســـــه‌ راهی

  کوهی،میدان پنج‌شیر، تالار عروس، تونل قندیلی، اتاق عقد، پای فیل، شتر باجهاز، عروس و دامــــــاد،

  میدان شمع،دوجادوگر، نخل سوخته، میدان مریم مقدس و… را نام برد. که تمامی این بخش‌ها حاصــل

  تجمع‌های مختلف آهکی است که هرکدام براساس شباهتی که به یکی از اشیاء اطراف ما داشته‌اند به

  این اسامی خوانده می‌شوند. از ویژگیهای منحصر به فرد این غار می‌توان وجود ستونهای آهکی عظیم را

  نام برد که حاصل به هم پیوستن استالاکتیت‌ها و استالاگمیت‌های آهکی هستند که باعث شده‌اند که

  این غار خود نگهدارنده خود باشد یعنی اینکه این ستونهای عظیم نقش نگهدارنده‌هایی را بازی می‌کنند

  که مانع از فروریختن سقف غارمی‌شود. این غار در مراحل اولیة تشکیل خود غاری آبی بوده‌است کــــــه

  دراثر انحلال آبی گاهی اوقات توده‌های عظیمی از سنگها از تودة اصلی جـــدا شده‌اند. تشکیل طبقات

  متعدد این غار باعث شده‌ است که آب به طبقات زیرین نفوذ کرده و عملاً غار تبدیل به غاری خشکـــــــی

  گردد. از دیگر ویژگیهای بارز این غار می‌ توان وجود قندیلهای زیبا و شفاف آهکی و استالاکتیت‌ هـــــــــای

  گُل‌کلمی را نام برد.

 

  وجود چشمه‌های آب بسیار زلال در اطراف این غار و حفره‌های متعدد طبیعی هم از ویژگیهای منحصر به

  فرد این غار است.

  علاوه بر تمامی این مسائل در غار کتله‌خور همانطور که در قبل آمد می‌توان تجمع‌های متفاوتـــــــــــی

  مشاهده کرد که یکی از این تجمع‌های زیبا و جالب‌توجه استالاگمیت‌ هایی است که بسیار شبیــــــــــه

  به عروس و داماد هستند و به همین اســـــــــم نامگذاری شده‌اند این غار درطول ۱۲۰ میلیون سالی کـه

  از عمــــــرش می‌گذرد دستخوش تغییر و تحولات بسیـــــــــاری شده‌است که برخی طبیعی و برخی هم

  مصنوعی بوده‌است.

  از تغییرات طبیعی این غـــــــار می‌توان شکستگیهای حاصل از زمین‌لرزه‌ها،گســـل‌خوردگیها، لغزش‌ها و

  ریزش‌ها را نام برد.

 AliClik