محیی الدین ابن عربی عارف با ابوبکر ابن عربی تفاوت دارد و متاسفانه برخی ایندو و آثار ایندو را خلط میکنند.
- ابوعبدالله، محیی الدین، محمد بن علی معروف به ابن عربی حاتمی طائی، صاحب فتوحات و فصوص و .... متولد 27 رمضان المبارک 560 هجری قمری در اندلس و متوفای 22 ربیع الثانی 638 در دمشق
- ابوبکر، محمد بن عبدالله بن محمد بن عبدالله بن احمد، المعروف بابن العربی، المالکی. متولد 468 هجری و متوفای 543 هجری. صاحب کتاب احکام القرآن، و صاحب کتب مختلف در شرح کتب اهل سنت.
صاحب فتوحات و فصوص یعنی شیخ اکبر، محیی الدین عارف را ابن عربی گویند یا ابن العربی؟
آیة الله مرحوم سید صدر الدین صدر قدس سره، در خاتمه کتاب شریف المهدی که از مؤلفات خود آنجناب است فرماید:
الخاتمة من الامور المستحسنة بل اللازمة ذکر الکتب و المؤلفات التی نقلنا منها، اداء لحق صاحب الکتاب، بل هو اقرب الی سکون نفس القراء الکرام و اطمئنانهم عند مراجعة الکتاب و ها هی:
- پس از معرفی چند کتاب بترتیب حروف تهجی- الفتوحات المکیه للعالم العارف المحقق الشیخ ابی عبد الله محیی الدین محمد بن علی المعروف بابن عربی الحاتمی الطائی، و الحق انه کتاب مفید فی بابه لا أظن أن یصدر له ثان فی عالم المؤلفات.
آن که در آخر کلامش افاده فرمود که «لا أظن أن یصدر له ثان فی عالم المؤلفات» کلامی محققانه است و تاکنون نه تنها فتوحات مکیه بلکه هیچیک از مصنفات شیخ در عالم مؤلفات دومی مانند خود ندیده است، بخصوص فصوص و فتوحات را باید از کرامات خاص به او دانست. ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء.
آنکه مرحوم صدر فرمود: «المعروف بابن عربی» مطابق با اکثر تذکرهها است. به اضافه ابن و عربی بدون تعریف، تا با حافظ مشهور قاضی ابوبکر محمد بن عبد الله اندلسی معروف به ابن العربی با تعریف، صاحب عارضة الاحوذی فی شرح الترمذی (تاریخ ابن خلکان ج 2 ص 64 چاپ سنگی تهران) اشتباه نشود.
چنانکه فیروزآبادی در آخر ماده ع ر ب قاموس گوید: ابن عربی القاضی ابوبکر المالکی، و ابن عربی محمد بن عبد الله الحاتمی الطائی.
و لکن شعرانی در طبقات (ص 251 ط مصر ج 1) گوید:
و منهم الشیخ العارف الکامل المحقق المدقق احد اکابر العارفین بالله سیدی محیی الدین بن العربی رضی الله عنه، بالتعریف کما رأیته بخطه الخ.
و بعضی فرمودهاند بیشتر در غرب به ابن العربی- با الف و لام- و در شرق به ابن عربی- بدون الف و لام- تا با قاضی ابوبکر بن العربی اشتباه نشود شهرت یافته است (ص 3 محیی- الدین بن عربی).
این که در بعضی از نوشتهها اعرابی دیده میشود از فعل غاغه به قصد استخفاف و اهانت است. و دور نیست که حذف حرف تعریف با اینکه بخط خودش با ذکر آنست از همین باب باشد چون الف و لام دال بر تفخیم است. نظیر آنچه که شیخ ابو الفتح کراجکی در کتاب تعجب (ص 44 چاپ سنگی) از عمل مخالفان اهل بیت نقل کرده است که:
و من عجیب أمرهم و ظاهر بغضهم لاهل البیت علیهم- السلام أنهم اذا ذکروا الامام الحسن بن علی (ع) الذی هو ولد رسول الله و ریحانته و قرة عینه و الذی نحله الامامة و شهد له بالجنة حذف من اسمه الالف و اللام و یقال حسن بن علی و لاولاده اولاد حسن استصغارا و احتقارا لذکره، ثم یقولون مع ذلک الحسن البصری فیثبتون فی اسمه الالف و اللام اجلالا له و اعظاما و تفخیما لذکره و اکراما، و ذلک أن هذا البصری کان متجاوزا عن ولایة اهل البیت علیهم السلام الخ.
بسیاری از ارباب تراجم او را در فارسی به عربی و در عربی به العربی ستودهاند، قاضی نور الله شهید در مجالس- المؤمنین فرموده است: اوحد الموحدین محیی الدین محمد بن علی العربی الطائی الحاتمی الاندلسی قدس سره العزیز.
و آخوند مولی صدرا هم در اسفار با ذکر القاب و اوصافی به العربی نام میبرد. و استادش ابو الفضائل علامه شیخ بهائی غالبا به ابن عربی چنانکه در شرح حدیث سی و ششم اربعین فرموده است: انه لیعجبنی کلام فی هذا المقام للشیخ العارف الکامل الشیخ محیی الدین بن عربی اورده فی کتاب الفتوحات المکیة، قال رحمه الله فی الباب الثلاثمائة و الستة و الستین من- الکتاب المذکور ان لله خلیفة یخرج من عترة رسول الله صلی الله علیه و آله من ولد فاطمة علیها السلام الخ و عبارات او را از باب مذکور فتوحات در وصف حضرت بقیة الله و تتمة النبوة امام زمان مهدی موعود منتظر علیه السلام نقل کرده است.
و در قریب بآخر دفتر سوم کشکول (ص 363 ط نجم الدوله) فرماید: من الجزء الثالث من کتاب الفتوحات المکیة لجمال العارفین الشیخ محیی الدین بن عربی قال اتفق العلماء علی ان الرجلین من اعضاء الوضوء الخ.
و نیز در اواخر همان دفتر (ص 353) فرماید: هذه کتابة کتبها العارف الواصل الصمدانی الشیخ محیی الدین عربی الخ و در دفتر اول (ص 95) گوید: الشیخ محیی الدین بن عربی قدس الله روحه بان العزاء و بان الصبر الخ.