عرب الیفباسی ایله تورکجه یازی لاریمیزی لاتین معیارلارلا یازا بیله ریک می؟!

اولو تانری نین آدی ایله

هامییا بللی اولدوغو کیمی, تورکجه‏میزه ان اویغون الیفبا, لاتین الیفباسیدیر. موختلیف ندن‏لر اوزره, ایراندا تورکجه‏نین عرب الیفباسی ایله داها چوخ یازیلماسی اوچون بو الیفبادا اولان بیر سیرا چاتیشمازلیقلاری دا آردان قالدیرماق لازیمدیر.

بئله دورومدا عرب الیفبادا بیر یازی یاراتماق ایسته ین‏لره, اوسته‏لیک بیر «کارشناسی قواعد تورکی با الفبای عربی!» مدرکینی آلماق دا لازیم اولاجاق!!

موختلیف کیتابلاردا بیر خاص موریده موختلیف قایدالار پیشنهاد وئریلیر. هله سونوجدا دا واحید قایدایا چاتا بیلمه‏دیییمیز بیر یانا قالسین! آنجاق بو دولاشیق – بوروشوق قایدالاری اؤیرنمک بیله حضرت فیل ایشیدیر!

بیلدییینیز کیمی لاتین الیفبادا کلمه لرین یازیلیشیندا ایستیثنا گؤرونمور. منجه تورکجه‏نین بو اؤزه‏للییینی عرب الیفبادا دا ایره‏لی سورمه‏لیییک. دیلیمیز قیرامئر باخیمیندان, ان قانونلو دیللردن اولدوغو دانیلمازدیر. بو دیلین ایملا قانون‏لاری دا عمومی و ساده اولمالیدیر.

کئچمیش ایللرده ساوادی اولمایان توکان قونشولاریمیزدان بیرینین حئساب دفترینده بئله بیر یازی گؤردوک:

 (( ابیلفز محمدی الباقی حساب 3000 تومان)) !

اوگون او آدامی «ابوالفضل»-ی «ابیلفز» یازماسینا گؤره لاغا قویوب گولدوک! او دا اوتاناراق دئدی : ندن گولورسونوز؟! منیم ساوادیم یوخدو کی. من ائله اؤز دئدیییمی یازارام...!!

ایللر او ماجرادان اؤتوب. بوگون تورکجه یازیلیمین موطالیعه‏سینده درینله‏شدیییمده او قونشومون سؤزونو, دخیل کلمه لرین یازیلیشینا ان اویغون قایدا اولماسینی آرتیق حیس ائدیرم!

عزیز دوستلار! بیزیم تورکجه کؤکلو کلمه‏لرین یازیلیمیندا خاص موشکولوموز یوخدو (یالنیز فتحه مسئله‏سی وار اونو دا بیر سیرا ساده قایدالارلا حل ائتمک اولار) ساده جه دخیل کلمه لرده بیرسیرا سورونلار ایره‏لی سورور. عمومییتده تورکجه‏نین بعضی دخیل کلمه لری فارسجادان, بعضی‏لری عربجه‏دن بعضی لری ایسه اوروپا کؤکلو سؤزلردن آلینمادیر. بعضن بو دخیل کلمه‏لرین چوخونو تورکجه‏میزده یازارکن مرجع اؤلکه نین دیل قایدالارینی نظرده آلیریق. بعضن ده دخیل کلمه‏نین فارسجادا قبول ائتدییی قایدالارینی بیز ده قبول ائدیریک! آنجاق ندن بو کلمه‏لری تورکجه‏میزین قایدالاری ایله یازمایاق؟ باشقا سؤزله, ندن اؤز تلفوظوموزو یازمایاق؟

عربجه «کتاب»ی تورکجه قایدالاری ایله «کیتاب» یازیریق. ندن عربجه «اقتصاد»ی تورکجه‏ده «ایقتیصاد» یازمایاق؟

اینگیلیسجه «Grammar» سؤزو فارسجادا «گرامر» یازیلیر. (Geramer دئییلیر) آنجاق بیز اونو قیرامئر تلفوظ ائدیریک. ندن اؤز تلفوظوموزو بوراخیب فارسجادا گؤردویوموزو ایشله دک؟!

کسین بوگونکو دورومدا بوتون دخیل کلمه‏لری اؤز تلفوظوموزون و دیلیمیزین قایدالاری ایله یازساق بیرسیرا سورونلار قارشیمیزا چیخا بیلر. آنجاق بو ده‏ییشیکلییی زامان آشیری ایله ایره‏لی سورسک گله جکده عرب الیفباسی دا لاتین قایدالارین دونونو گئیه‏جک. بیر حالدا کی بو الیفبانین یازیب اوخوماسیندا دا ایستیثنا اولمایاجاق.