گفته می شود ۵۵ درصد دانش روابط عمومی در گرو درک «زبان بدن» افراد است. اما درک این علایم بی صدا (علایم زبان بدن) که اصلا واضح و مشخص نیستند، چندان آسان نیست. زیرا هر حرکت بر حسب موقعیت، معنی خاصی را می دهد. بعضی ذاتا درک بهتری در این زمینه دارند اما دانش درک زبان بدن، از آنهایی است که با تمرین نیز می توان در آن استاد شد. در قسمت اول به موارد پایه ای در زبان بدن پرداختیم. در اینجا بررسی مان را عمیق تر می کنیم و به طور خاص به استفاده از زبان بدن برای برقراری یک رابطه دوستانه در جلسه ملاقات می پردازیم. پس در ادامه با ما باشید.
اولین ملاقات و شناخت شخصی که به خوبی نمی شناسید
در اولین ملاقات، توجه به زبان بدن می تواند بسیار کمک کننده باشد. اگر به این علایم توجه نکنید، ممکن است مرتب راجع به مسائلی صحبت کنید که طرف مقابل علاقه ای به آنها ندارد یا از صحبت راجع به آنها ناراحت است.
گرچه نمی خواهید چیزی را پنهان کنید و قصد بزرگنمایی خود را هم ندارید، اما سعی کنید در دیدار اول فقط در مورد مسائلی صحبت کنید که شما را فردی نجیب و دوست داشتنی نشان می دهند. صحبت درباره مسائل حساس تر و ریسکی تر را به دیدارهای بعد معکول کنید.
به رفتارهای شخص مقابل توجه ویژه ای داشته باشید. البته توجه به زبان بدن در حالی که سعی می کنید صحبت های جذاب بکنید یا زمانی که به حرف های او گوش می دهید، مشکل خواهد بود. اما با کمی تمرین، به محض دیدن علایم متوجه احساس فرد می شوید و انجام این کار همزمان با صحبت کردن یا گوش دادن مشکل نخواهد بود.
در طول ملاقات، به دنبال کشف علایم پیچیده زبان بدن نباشید و فقط به همان راحت بودن یا نبودن فرد توجه کنید. به عبارت دیگر فقط به وضعیت دست ها و پاهای او (اینکه باز هستند یا حالت گارد گرفته دارند) نگاه کنید.
البته اکثر مردم در ابتدا کمی حالت گارد گرفته دارند. آنها دست ها و پاهاشان را به حالت ضربدری روی هم قرار می دهند و کمی فاصله می گیرند. این برای ملاقات اول طبیعی است. هدف شما تغییر این زبان بدن در هم قفل شده، به حالت باز و راحت است. به طور طبیعی با گذشت زمان این وضعیت بهتر می شود اما شما می توانید این روند را سریع تر کنید. به عنوان قانون ما ناخودآگاه تمایل داریم که وضعیت شخص روبروی مان را تقلید کنیم. اگر او از خود راضی و دست به سینه جلوی ما نشسته باشد، ما نیز به سرعت گارد می گیریم. پس سعی کنید در ملاقات ها کاملا مثبت و راحت ظاهر شوید تا شخص مقابل نیز کم کم وضعیتی مشابه شما به خود بگیرد. برای شروع سعی کنید هرگز دست ها و پاهای تان را ضربدری روی هم قرار ندهید. (شکستن عادت قرار دادن پاها روی هم گاهی بسیار مشکل است.) دست ها و پاها را به صورت موازی به جهت شخص مقابل بگیرید. اگر در این حالت، راحت نیستید و حتما باید یک چیزی را در هم قفل کنید، انگشتان را به حالت دوستی در هم قفل کنید.
هر زمان که جایش هست و می توانید لبخندی واقعی بر لب داشته باشید. سعی کنید فاصله خود را با فرد مقابل کم کنید و به فرد نزدیک شوید (البته در ابتدا نزدیک شدن سریع ممکن است احساس نا امنی در ناخودآگاه فرد ایجاد کند و او را فراری دهد). انجام تمام این موارد نشانه راحتی و زبان بدن باز شما است و کم کم فرد مقابل را نیز ناخودآگاه به انجام زبان بدن مثبت و باز تشویق می کند.
از طرف دیگر با دیدن چند علامت منفی در زبان بدن نامید نشوید. درجات راحتی در یک ملاقات با گذشت زمان ثابت نمی مانند و تغییر می کنند. برای اکثر افراد لحظات اول حضور در یک محیط جدید (محل ملاقات) کمی اعصاب خوردکن است و حالت منفی به خود می گیرند. اگر خودتان نیز چند اشتباه (استفاده ناخودآگاه از علایم منفی) مرتکب شدید، نگران نشوید. همان طور که یک آموزگار پیانو به شاگردش می گوید، اگر یک نت را اشتباه زدید، توقف نکنید و فقط ادامه دهید. به علایم بدن طرف مقابل با هدف پیدا کردن علاقه های او، توجه کنید. هر زمان او به موضوعی علاقه نشان داد، همان را ادامه دهید. اگر کم کم علایم منفی را حس کردید، بحث در آن مورد کافی است و به سراغ موضوع دیگری بروید. البته با همه اینها شاید باز هم ملاقات به سمت علایم منفی پیش برود. در اینجا هم مانند پیانو زدن، توجهی به آنها نداشته باشید و فقط ادامه دهید.
ارتباط موثر در جلسه مصاحبه شغلی
جلسه مصاحبه شغلی شباهت زیادی با اولین جلسه خواستگاری دارد! شما شخصی را برای اولین بار می بینید و در طی جلسه سعی می کنید او را متقاعد کنید تا از شما خوشش بیاید. تفاوت اینجاست که در یک خواستگاری هر دو طرف چنین وضعیتی دارند. اما در مصاحبه شغلی، مصاحبه کننده تمام قدرت را در دست دارد و شما اساسا قدرتی ندارید. این مسئله موجب ناراحتی و در نتیجه انجام علایم منفی زبان بدن می شود که اصلا برای استخدام خوب نیستند. پس هنگام مصاحبه باید بر تمام این علایم غلبه کنید و سعی کنید ارتباط موثری با فرد برقرار کنید.
یک شروع جذاب می تواند همه چیز را تغییر دهد. زیرا اولین طرز تفکری که مصاحبه کننده از ما پیدا می کند، مهمترین تاثیر را در تصمیم گیری نهایی دارد. یک لبخند، دست دادنی دوست داشتنی، احوال پرسی ای گرم و علایم مثبت زبان بدن، طرز تفکری مثبت از شما، در ذهن مصاحبه کننده ایجاد می کند (ندیده اید بعضی می گویند، وقتی طرف از در تو می آید، من می فهمم که چکاره است!) و در نتیجه طرز تفکر مثبت او و علایم مثبت ناشی از آن، شما در آن محیط احساس راحتی بیشتری کنید.
شما نمی دانید که مصاحبه کننده با چه طرز تفکر اولیه ای در جلوی شما ظاهر شده، بنابراین به آنها نشان دهید شما شخصی جذاب و دوست داشتنی هستید.
باید بتوانید علایم منفی بدن ناشی از حضور در آن محیط جدید و ناراحت کننده را با علایم مثبت بدن بپوشانید. برای این کار نیاز به تمرین و آمادگی دارید. (آماده نبودن مهمترین علت گندزدن در مصاحبه شغلی است.) حتی اگر در شرایطی قرار گرفتید که آمادگی اش را نداشتید، سعی کنید محکم و با اطمینان وارد اتاق شوید تا حداقل طرز تفکر اولیه را بهبود ببخشید.
برای آمادگی درباره آن شرکت تحقیق کنید. چند جمله تاثربرانگیز و خاص به خاطر داشته باشید، تا از آنها در زمانی که اوضاع در حال خراب شدن است، استفاده کنید. چیزهایی که شما را از سایرین متفاوت می کند را پیدا کنید و آنها را قبل از ورود به اتاق جلسه به خود یاداوری کنید. آمادگی برای مصاحبه، اعتماد به نفس را به دنبال خواهد آورد و در این حالت نمایش علایم مثبت بدنی راحت تر خواهند بود.
گرچه احساس راحتی واقعی و علایم مثبت، ابزارهای بسیار عالی ای هستند. اما هنوز نکات دیگری هم برای بهبود وجود دارد. تماس چشمی از مهمترین مسائل در مصاحبه شغلی است. اگر با نگاه کردن به چشم طرف مشکل داشتید، فقط به دهان او نگاه کنید. هرگز نگاه خود را سد نکنید (مثلا با دست جلوی صورت خود را نگیرید) این کار حس ناراحتی و منفی را منتقل می کند. مانند هر ملاقات دیگری کمی به جلو خم شوید، این کار باعث می شود شما یک شنونده خوب نیز به نظر برسید (با اینکه در اغلب مصاحبه شما صحبت خواهید کرد). تماس چشمی خصوصا زمانی که سوالی می پرسید یا مصاحبه کننده به هر دلیل در حال صحبت است، اهمیت زیادی دارد. شما در این زمان به «حالت شنونده» فرو می روید و گهگاهی هم دست خود را مانند انسان های فکور به روی دهان خود می گذارید. انجام این کار به خوبی سایرین را مطمئن می کند که قصد صحبت ندارید و تمام توجه شما به آنها است.
همه اینها را گفتیم تا در آن جلسه راحت جلوه کنید، اما هر استخدام کننده ای متوجه هست که شما کمی عصبی هستید. این طبیعی است و هیچ مصاحبه کننده عاقلی نباید انتظار داشته باشد اشخاص بدون هرگونه اضطرابی به آنجا بیایند. پس اگر کمی اضطراب دارید، نگران نباشید. این مقدار مورد انتظار همه است. در حقیقت، راحتی بیش از حد، شاید بعضی را متقاعد کند که شما شخصی از خود راضی هستید و مصاحبه را جدی نگرفته اید. در پایان هم به خاطر داشته باشید، سرنوشت شما در این مصاحبه در دست شخص دیگری است و کارهای شما در درجه اهمیت دوم هستند. شاید او کفش های شما را دوست نداشته باشد یا بخواهد که شخصی جوان تر یا مسن تر را استخدام کند (تازه بگذریم از عناصری چون پارتی بازی). پس شما با بهترین عملکرد هم هرگز نمی دانید که چه اتفاقی خواهد افتاد، اما حداقل سعی خودتان را بکنید و علایم مثبت بدنی بروز دهید.
به خاطر داشته باشید: زبان بدن فقط قسمتی از یک تصویر بزرگ است
درک بهتر از زبان بدن از مهمترین عوامل در برقراری ارتباط با سایرین و درک بهتر آنها است. اما همه چیز نیست. اصلا تصور نکنید آنها جادویی هستند. شما نمی توانید دقیقا فکر طرف را بخوانید. اما همینکه بتوانید فکر کلی فرد را بخوانید، اینکه آیا او دروغ می گوید یا خیر، آیا از بودن در کنار شما لذت می برد یا ناراحت است و بابت رودربایستی چیزی نمی گوید، باز هم بسیار لذت بخش و کمک کننده خواهد بود.