بانوی ایرانی بر قله ریاضیات جهان ایستاد

یک بانوی ایرانی به عنوان اولین زن دنیا موفق به کسب برترین جایزه جهانی ریاضی شد.« فیلدز» معتبر‌ترین جایزه ریاضی‌ است که از سوی کنگره جهانی ریاضی‌دانان اعطا می شود و معادل نوبل ریاضی است.

دکتر مریم میرزاخانی جزو چهار برنده مدال فیلدز سال 2014 میلادی معرفی شد. از آنجا که جایزه نوبل در شاخه ریاضیات وجود ندارد، معمولا مدال فیلدز را معادل «نوبل ریاضی دانان» قلمداد می کنند.

برندگان این مدال روز چهارشنبه ۲۲ مرداد ۱۳۹۳ در مراسم افتتاحیه کنگره جهانی ریاضی دانان در سئول در کره جنوبی معرفی شدند، گرچه اسامی برندگان یک روز زودتر از موعد در وب سایت رسمی جامعه جهانی ریاضی دانان که برگزار کننده این کنگره است، اعلام می شود. میرزاخانی در عین حال اولین زن برنده این جایزه در طول تاریخ اعطای آن است.

مدال فیلدز جایزه ای است که عموما هر چهار سال یک بار به دو نفر از چهار ریاضی دان زیر 40 سال برای کشف های برجسته ریاضی اعطا می شود.

اعطای جایزه فیلدز از سال ۱۹۳۶ میلادی آغاز و نام خود را از «جان چارلز فیلدز»، ریاضی دان کانادایی گرفته که نقش کلیدی در برقرار کردن این سنت داشته است. پس از چند سال وقفه ناشی از جنگ جهانی، اعطای جایزه مجددا از سال ۱۹۵۰ از سر گرفته شد.

مریم میرزاخانی متولد سال ۱۳۵۶ در تهران و از دانش اموختگان دبیرستان فرزانگان تهران است.

وی در دو دوره متوالی المپیاد جهانی ریاضی، در سالهای ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴، عضو تیم ایران بوده و هر دو سال مدال طلا و در سال ۱۳۷۴ نمره کامل گرفت.

میرزاخانی دوره کارشناسی ریاضی را در سال ۱۳۷۸ در دانشگاه صنعتی شریف به اتمام رساند و برای دوره تحصیلات تکمیلی به دانشگاه هاروارد رفت.

این بانوی موفق کشورمان دوره دکتری را زیر نظر کورتیس مک مولن، برنده مدال فیلدز سال ۱۹۹۸ میلادی، در سال ۲۰۰۴ در دانشگاه هاروارد به پایان رساند.

او از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ محقق موسسه ریاضی کلِی و استادیار و سپس استاد تمام دانشگاه پرینستون بوده و از سال ۲۰۰۸ میلادی نیز استاد تمام دانشگاه استنفورد بوده است.

میرزاخانی همچنین جوایز ریاضی متعدد دیگری دریافت کرده و در سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ جزو سخنرانان مدعو کنگره بین المللی ریاضی دانان بوده است.

در هفته گذشته نیز وی به دلیل مطالعه و پژوهش هایش از سوی موسسه ریاضیات کلی «CMI» به طور مشترک با پیتر اسکولز منتخب دریافت این جایزه شدند.

میرزا خانی به دلیل تلاش های موثر و همینطور تاثیر گذارش در زمینه نظریه هندسه و نظریه ارگودیک به دریافت این جایزه نائل شده است.

وی پیش از این نیز جایزه «Ruth Lyttle Satter Prize in Mathematics» که به زنان تاثیر گذار در حوزه ریاضی اعطا می شود را نیز به خود اختصاص داده بود.

تحقیقات مریم میرزاخانی در ریاضی به شاخه های مختلفی از جمله هندسه هذلولی، هندسه جبری، توپولوژی، سیستم های دینامیکی و نظریه احتمال مرتبط بوده و آن ها را به هم مرتبط و زمینه ساز روش های جدیدی در این شاخه ها شده ، از جمله اینکه دیدگاه و اثبات بدیعی از برخی مسائل مطرح ریاضی، هم چون حدس ویتن در مورد فضای زمینه سطوح ریمانی یا شار ترستن در سیستم های دینامیکی به دست می دهند.

جدیدترین کار مریم میرزاخانی و همکارانش اثبات حدسی در حوزه فضاهای زمینه مختلط است که علیرغم تلاش ریاضی دانان برای مدت ها حل نشده باقی مانده بود.