نجفقلي حبيبي: بدون حزب نمي‌توان به دموكراسي مطلوب دست پيدا كرد/بايد به تقويت احزاب كمك شود

يك عضو شوراي مركزي انجمن اسلامي مدرسين دانشگاه‌ها گفت: متلاشي كردن احزاب رقيب توسط جريان مسلط بر قدرت، براي خود جريان قدرت نيز منفعتي به دنبال نخوهد داشت.

نجفقلي حبيبي در گفت‌وگو با خبرنگار سياسي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، درباره راهكارهاي فعاليت سياسي در ايران اظهار كرد: به طور كلي فعاليت سياسي بدون حزب ممكن نيست و حتي كساني كه نسبت به حزب نگاه منفي داشته‌اند و عليه آن شمشير كشيدند، خود بيشتر از جريان‌هاي ديگر دست به تشكيل گرو‌ه‌ها و احزاب با عناوين مختلف زدند.

وي با بيان اينكه "نمي‌توان بدون سازماندهي اجتماعي در انتخابات حضور داشت يا در برهه‌هاي مختلف اعلام نظر كرد"، افزود: تاريخ فعاليت سياسي در ايران به ويژه پس از مشروطيت، در قالب حزب بوده است و به طور كلي در نظام اجتماعي جديدي كه بر مبناي راي مردم در كل جهان شكل گرفته است، نمي‌توان بدون تشكيل گروه يا حزب كار سياسي انجام داد. حتي روحانيت نيز براي فعاليت سياسي خود، در قالب گروه يا تشكيلاتي سازماندهي شده فعاليت مي‌كند؛ مانند جامعه روحانيت مبارز و مجمع روحانيون مبارز؛ حال ممكن است نام آن را حزب بگذارند يا نه.

اين محقق و استاد بازنشسته دانشگاه تصريح كرد: مشكلي كه در كشور ما در رابطه با احزاب وجود دارد اين است كه كساني كه به قدرت مي‌رسند بر سر احزاب ديگر مي‌كوبند، در حالي كه در نظام‌هاي اجتماعي مبتني بر دموكراسي در ديگر كشورها، احزاب با يكديگر همكاري و گاه براي تشكيل دولت با يكديگر ائتلاف مي‌كنند اما در كشور ما اينگونه نيست و اين مايه تاسف است، به ويژه اينكه در قانون اساسي نيز ـ با رعايت موازيني ـ به تمامي احزاب اجازه فعاليت داده شده است.

حبيبي، اصل كار حزبي را پذيرفته‌شده دانست و گفت: اصل حزب و حزب‌گرايي در عرف اجتماعي ـ‌ سياسي جهان پذيرفته شده است و در كشور ما نيز هرچند ممكن است برخي به زبان آن را انكار كنند، اما در عمل در كشور ما نيز اين اصل پذيرفته شده است. كساني كه قدرت را در دست دارند و در عين حال تحزب را انكار مي‌كنند، اگر دقت كنيم، مي‌بينيم كه خود اين‌ها نيز در قالب حمايت گرو‌هاي و حزب‌هاي سياسي به قدرت دست پيدا كرده‌اند. تك‌تك گروه‌هايي نيز كه فعاليت سياسي مي‌‌كنند، هرچند نخواهند از نام حزب استفاده كنند، اما در اين قالب فعاليت مي‌كنند.

وي در پاسخ به اينكه "آيا عدم استقبال مطلوب جامعه ايران از احزاب را با توجه به سابقه كار حزبي در ايران قبول دارد يا نه؟" گفت: شايد تجربه منفي برخي احزاب بازتاب خوبي در بين مردم نداشته است اما اين گزاره را كه احزاب به طور كلي در جامعه ايران اعتباري ندارند، چندان قبول ندارم. براي رشد حزب و ايجاد اعتماد بين مردم لوازمي لازم است كه بايد تامين شود، اولين مساله در اين رابطه تامين هزينه احزاب است.

اين عضو شوراي مركزي انجمن اسلامي مدرسين دانشگاه‌ها اضافه كرد: در برخي جوامع هزينه احزاب از طريق ماليات تامين مي‌شود و البته براي آن نيز حدي در نظر گرفته شده است تا اين مساله موجب مي‌شود كه افراد يا سازمان‌ها از اين طريق بر احزاب مسلط نشوند. در برخي از كشورها نيز دولت‌ها از بودجه رسمي هزينه مختصري براي احزاب در نظر مي‌گيرند كه در كشور ما در دوره اصلاحات قرار بر اين شده بود.

حبيبي ادامه داد: متاسفانه در كشور ما تامين نشدن هزينه احزاب موجب شده است كه احزاب دچار مشكل شوند و بدين ترتيب گاه يا وابسته به دولت‌ها شوند يا پس از مدتي كه نتوانستند هزينه‌هاي خود را تامين كنند، منحل شوند. بايد يك راهكار اقتصادي مناسب براي تامين هزينه‌هاي احزاب در نظرگرفته شود تا از آسيب‌هايي كه از اين طريق ممكن است به آنها وارد شود، مصون بمانند.

وي با اشاره به اهميت راي و نظر مردم، خاطرنشان كرد: در نظام جمهوري اسلامي، انتخابات و راي مردم مهم است و بايد به تقويت احزاب كمك شود و به ويژه متوليان امور كمك كنند تا احزاب ريشه‌دار شكل بگيرد كه در اين صورت افراد سياسي نيز به طور مناسب‌تري مي‌توانند براي ورود به عرصه‌هاي سياسي تربيت يابند و رشد پيدا كنند.

حبيبي در ادامه، اخلاق را ركن اصلي هر حركت اجتماعي دانست و گفت: جامعه ايران، فرهنگ و اخلاقيات خاصي دارد و احزاب و گروه‌‌ها بايد به اين نظام اخلاقي پايبند باشند. البته بايد به اين موضوع توجه داشته باشيم كه مساله هزينه‌هاي احزاب نيز كه پيش از اين اشاره شد، بسيار در جهت‌گيري‌هاي اخلاقي احزاب تاثيرگذار است؛ چراكه وجود موانع در اين زمينه موجب مي‌شود كه احزاب براي حفظ خود دست به چابلوسي، تملق يا خشونت بزنند.

اين عضو شوراي مركزي انجمن اسلامي مدرسين دانشگاه‌ها تاكيد كرد: بدون حزب نمي‌توان به دموكراسي مطلوب دست پيدا كرد. هرچند افراد و گروه‌ها قانون اساسي را قبول دارند، داراي سلايق مختلفي هم هستند و در اين موضوع تناقضي وجود ندارد و به اسلام هم لطمه‌اي وارد نمي‌كند، بلكه وجود احزاب مختلف موجب مي‌شود كه وقتي حزبي قدرت را به دست گيرد، احزاب ديگر مراقبت كنند تا اين حزب دچار انحراف نشود.

وي با اشاره به تاثير وجود احزاب واقعي بر گسترش آزادي‌هاي اجتماعي اظهار كرد: آزادي‌هاي اجتماعي و سياسي در صورت وجود احزاب، روزنامه‌ها و مطبوعات مختلف امكان‌پذير است و در قانون اساسي نيز به اين مساله به خوبي تاكيد شده است. كساني كه اين قوانين را نوشته‌اند به خوبي مي‌دانستند كه جامعه سياسي بدون اين پشتوانه‌ها نمي‌تواند ادامه حيات دهد.

اين عضو انجمن اسلامي مدرسين دانشگاه‌ها در پايان، با تاكيد بر اينكه "مردم، نهاد‌هاي اجتماعي و سياسي و نيز مديريت‌هاي عالي حكومتي بايد در جهت بهبود اوضاع احزاب در كشور تلاش كنند"، افزود: امنيت اخلاقي و اجتماعي كشور براي ما اهميت دارد و دوست داريم نظام جمهوري اسلامي ايران در آبرومندي كامل رشد كند و بر اين اساس، حرف‌‌هايي كه مي‌زنيم از سر دلسوزي است.