شیعه در نگاه وهابیان
از نظر وی تشیع مذهب جدیدی است ه از فرقه های مجوس، مسیحیت و یهودیت مشتق شده و این مذهب استبدادی و طاغوتی آفت و بلایی است ه توسط مراز یهودی وفراماسونری، یاوه گویان، شیادان و احمقان ساخته و پرداخته شده است.آنان ه در مورد فر و بی ایمانی شیعیان تردید دارند مانند شیعیان،مجوسی اند.
اگر چه انشقاق شیعه و سنی به تاریخ صدر اسلام و مسئله جانشینی پیامبر (ص) باز می گردد، ولی ابن تیمیه نیز در این جریان نقش مهمی ایفا رد (1328 و 1263. ت). وی پیشگام جدلیون سنی بود و اعتقادات شیعی را به شیوه ای نظام مند و با شدت تمام مورد انتقاد قرار داد.
علمای وهابی با الهام از آثار ابن تیمیه شیوه وی را در اهانت و توهین به شیعیان در پیش گرفتند.
بواسطه تبعیت وهابیون از شیوه جدلی ابن تیمیه، انشقاق و اختلاف مردم عربستان و بطور لی مسلمین جهان عمیق تر شد. در دهه 1950 و 1960 با تلاش علمای برجسته اهل تسنن و شیعه اختلاف شیعه و سنی مرنگ تر شد و در این رابطه مجموعه نشست هایی در قاهره برگزار شد، در حالی ه علمای وهابی موضع گیری اهل سنت و شیعیان برای مصالحه و سازش را بشدت موردحمله قرار دادند. برخی از علما وهابیت را به عنوان عامل اصلی انشقاق واختلاف در جامعه اسلامی برمی شمارند.
برخی دیگر این فرقه راتهدیدی برای اتحاد ملی عربستان و مسلمین سراسر جهان می دانند.دتر (محمد الباهی) اندیشمند برجسته سنی معتقد است وهابیت شاف بین شیعه و سنی را عمیق نموده ه این امر تأثیر منفی موضع گیری وهابیون را برمی تاباند. (یان ریچارد) وهابیت را مانع ورادع اصلی همزیستی مسالمت آمیز شیعه و سنی برشمرده، حمیدعنایت نیز وهابیت را بزرگ ترین چالش شیعیان از زمان صدر اسلام دانسته است.
موضع سیاسی و دیدگاه وهابیون نسبت به شیعیان در آثار آنان منعس شده و بواسطه آثار مذور اختلافات مردم عربستان تشدید شده است. تاب (تبدید الظلام و تنبیه النیام الی خطر الشیعه و التشیع علی المسلمین و الاسلام ( نوشته یی از جدلیون برجسته وهابی بنام (ابراهیم الجبهان) ه با هزینه نهادهای دینی وهابی منتشر شد،نمونه ای از این آثار تحری آمیز است. این تاب در اواسط دهه 1970منتشر شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 درسطح گسترده در داخل و خارج از عربستان توزیع شد.
تحصیلات نویسنده این تاب در سطح بسیار پائینی است، وی از ی دانشگاه دینی فارغ التحصیل نشده و هیچ اثر دیگری نیز تالیف نرده است. با وجود این تاب وی مورد استقبال جامعه وهابیون قرار گرفت و در خلال سالهای 1988 1976 نه بار تجدید چاپ شد. هدف اصلی نویسنده نفی و تقبیح شیعیان است. وی در اثر خود ادعا رده یهودیان درراستای اهداف خود، تشیع را بنیان نهاده اند. (الجبهان) برخلاف مفهوم متعارف رافضی، آنرا به معنای (سانی ه اسلام را بطور لی نفی می نند) تعبیر نموده است. وی تشیع را به عنوان ی نظام عقیدتی مبهم مبتنی بر احادیث فاسد و بی اعتبار و مجموعه ای از اندیشه های باطل و پوچ معرفی رده است.
از نظر وی تشیع مذهب جدیدی است ه از فرقه های مجوس، مسیحیت و یهودیت مشتق شده و این مذهب استبدادی و طاغوتی آفت و بلایی است ه توسط مراز یهودی وفراماسونری، یاوه گویان، شیادان و احمقان ساخته و پرداخته شده است.آنان ه در مورد فر و بی ایمانی شیعیان تردید دارند مانند شیعیان،مجوسی اند. در واقع این انگ ها و نسبت های ناروا و بی پایه چیزی جزترار تهمت های عالم ضد شیعه مشهور، ابن تیمیه، نیست.
جدلیون سنی و به ویژه وهابیون با الهام از ابن تیمیه همین تهمت ها رانسبت به شیعیان روا داشتند. ( محب الدین الخطیب در مصر و (الهی ظاهر) در پاستان از جدلیون مشهوری بودند ه ادبیات جدلی وهابی را ترویج ردند. وهابیون در اواسط دهه 1950 به منظور ممانعت از مصالحه و سازش شیعیان و اهل تسنن و برای اثبات سازش ناپذیری شیعه وسنی، اثر الخطیب بنام (الخطوط العریضه) را منتشر و توزیع نمودند،زیرا الخطیب در این تاب تشیع را دینی املا متفاوت با اسلام معرفی رده بود. بدین ترتیب علمای وهابی هر گونه مصالحه و سازش شیعه و سنی را نفی ردند.
الخطیب در این رابطه چنین می گوید: (سازش ناپذیری فرقه های سنی و شیعه از آنجا ناشی می شود ه شیعیان در مورد اصول و مبانی عقیدتی دینی با بقیه مسلمین اختلاف دارند، این امر در موضع گیری علمای شیعه و عقاید و اعمال دینی شیعیان نمود یافته و این وضعیت همچنان استمرار یافته است).
وی به آثار و احادیثی متوسل شده ه دیدگاه شیعیان در رابطه با امان مصالحه و سازش با اهل تسنن را نفی می نند. تاب (الزهراء)، اثرگروهی از علمای شیعه از جمله آثار مذور است ه نویسنده در آن احادیثی را در مورد بی اعتباری خلافت عمر ذر نموده است. آنان در اثرمذور ادعا رده اند عمر به جنون مقاربت جنسی با مردان دچار بوده است. این حدیث در بحارالانوار، اثر شیخ محمد باقر مجلسی، ازمتلمین و علمای عصر صفویه (1966 وفات) نیز آمده است. یی ازعلمای افراطی و تندرو سعودی بنام شیخ بن جبرین، با الهام از الخطیب در این رابطه چنین می گوید: (آنان ه هنوز در مورد رافضی بودن شیعیان تردید دارند، باید اثر الخطیب بنام (الخطوط العریضه) و آثار (احسان الهی ظاهر) و (غفاری) را در مورد رد عقاید و آرای شیعیان مطالعه نند).
شیخ بن باز، مفتی اعظم عربستان سعودی نیز معتقد است تشیع دینی متفاوت و مجزا از اسلام است و همانگونه ه مصالحه اهل تسنن بایهودیان، مسیحیان و بت پرستان امانپذیر نیست، سازش شیعیان یارافضیان با اهل تسنن نیز غیرممن است.
محمد خالد الحراس، از اساتید دانشگاه اسلامی مدینه، در این رابطه می گوید: (وهابیون با شیعیان سازش نمی نند و چون اختلاف این دوگروه از مبانی و اصول دینی نشأت می گیرد، این مصالحه بی پایه واساس است).
وهابیون بر اختلافات اساسی و بنیادین شیعه و سنی تاید می نند ودر آثار ضد شیعی آنان دو مقوله سب و رفض به عنوان مهم ترین موضوعات تحری آمیز معرفی شده اند. نفی خلفای سه گانه، اصحاب و همسران پیامبر(ص)، به ویژه عایشه دختر ابوبر و حفصه دختر عمرسب و نفی مشروعیت خلافت خلفای سه گانه رفض نامیده می شود.
در هر حال اینه آیا علمای وهابی جبهه متحدی را علیه تشیع تشیل داده اند یا به دو طیف افراطی و میانه رو تفی می شوند، برای شیعیان مبهم و حل نشده است. ولی در مورد اینه وهابیت فرقه ای درونگراست اتفاق نظر وجود دارد، زیرا در تعالیم وهابیون مسلمانان به دوگروه مسلمین واقعی و مسلمین دروغین تقسیم شده اند. وهابیون خود راپیروان حقیقی پیامبر (ص) و فرقه های دیگر سنی، به ویژه شیعیان را به عنوان بدعت گذار و رافضی تلقی می نند.
علمای وهابی جهان را به دوگروه موحدین و مشرین یا بدعت گذاران تقسیم رده اند. این دسته بندی تعصب آمیز نشان می دهد وهابیون هرگز گرایش های دیگراسلامی را تحمل نخواهند رد. در تب، فتاوی و نوارهای سخنرانی آنان، سانی ه تعالیم وهابیت را نمی پذیرند، در بهترین حالت به عنوان منحرف یا ضاله و در بدترین حالت افر معرفی شده اند. با اینه تشخیص علمای وهابی میانه رو از افراطی بسیار دشوار است، می توان گرایشهای مختلف وهابی را از یدیگر تمییز داد.
گروه نخست افراطیون می باشند ه (شیخ بن جبرین، شیخ عبدالمحسن العبیان، شیخ ناصرالعمر و شیخ الهذیفی) و بسیاری از علمای وهابی از آن جمله اند. جوانان وهابی از این طیف حمایت می نند و برای حصول اهداف خودشیوه های خشونت آمیز را بار می گیرند و خاندان سلطنتی سعودی رافاسد و بی لیاقت می پندارند. از نظر آنان مقامات سعودی نباید به شیعیان اجازه دهند اعمال بدعت آمیز خود را بجای آورند و باید آنان رابه قتل برسانند، تبعید و سروب نند و یا وادار به تر عقیده نمایند.یی از ارگران وهابی شرت نفتی آرامو عربستان از شیخ بن جبرین پرسید آیا غذا خوردن ی وهابی با ارگران شیعه سر ی میز جایزاست. شیخ بن جبرین پاسخ داد:
(سعی نید از آنان دوری نید و جایتان را تغییر دهید، در غیر این صورت با طعنه و نایه و بی احترامی نفرت خود را نسبت به آنان نشان دهید. شما باید سعی نید بطلان و ذب بودن عقاید مخرب ومنحرفشان را آشار نید و سپس آنان را متقاعد نید حقانیت مبانی عقیدتی وهابیت را بپذیرند و دست از عقاید موهوم خود بردارند. اگر آنان مقاومت ردند باید به عقوبت خود برسند و شته شوند).
(بن جبرین) در مورد حم فقهی مربوط به پرداخت زات به خانواده های نیازمند شیعه در عربستان خاطر نشان رد: (علمای وهابی در تب فقهی خود پرداخت زات به فار و بدعت گذاران را منع رده اندو از آنجا ه روافض جزو فار محسوب می شوند، نباید زات به آنان تعلق گیرد).
شیخ ناصر العمر، از سلفی های تندرو مشهور با تاید بر سازش ناپذیری تشیع و تسنن، بشدت سازش و مصالحه شیعه و سنی را موردحمله قرار داد. وی در این رابطه اظهار داشت : (اختلافات ما با روافض (شیعیان) فقط به مباحث فرقه ای محدود نمی شود. اختلاف ما در موردمسائل بنیادین و اساسی دینی است، نه بخشهایی از دین. در واقع هیچ نقطه مشتری بین ما و شیعیان وجود ندارد).
(العمر) در پاسخ به همایش گفتگوی مذاهب ه در ژوئن 2003 درریاض برگزار شد از شرت نندگان خواست روافض (شیعیان) را به اسلام واقعی و پیروی از شیوه اهل سنت دعوت نند.
وب سایت مشهور وهابیون، خطبه های نماز جمعه مسجدالنبی مدینه را ه به امامت شیخ الهذیفی در سوم مارس 1998 و با حضور رئیس جمهور پیشین ایران، حجت الاسلام و المسلمین هاشمی رفسنجانی ایراد شد، تحت عنوان (یهودیان، مسیحیان و روافض را از عربستان اخراج نید) منعس نمود. (شیخ الهذیفی) با تقبیح و سرزنش حامیان سازش و مصالحه سنی و شیعه تصریح رد: (چگونه شیعه و سنی می توانند با یدیگر سازش نند در حالی ه اهل سنت با تمس به قرآن و سنت نبوی (ص) دین را زنده نگاه داشته و تریم نمودند، درحالی ه روافض (شیعیان) بطور علنی به اصحاب پیامبر(ص) اهانت نموده و اسلام را نابود ردند. تا زمانی ه شیعیان عقاید خود را تر نگویند و به اسلام حقیقی نگروند، ما قدمی به سوی آنان بر نخواهیم داشت. خطر شیعیان برای اسلام بیش از یهودیان و مسیحیان است وهرگز نباید به آنان اعتماد رد. بنابراین مسلمین باید با نهایت احتیاط باآنان برخورد نند).
علمای سنتگرا، دومین طیف وهابیون بشمارمی روند و علمای نسل قدیم نظیر (شیخ بن باز، شیخ محمد بن عثیمین) و برخی از نئوسلفی ها نظیر (شیخ صفار الحوالی) به این گروه تعلق دارند. علمای سنتی وهابی از جدلیون پیروی می نند و دیدگاه ها ومواضع خصومت آمیز آنان نسبت به شیعیان از دیدگاههای جدلی نشأت می گیرد، با وجود این گروه مذور با قتل و اخراج شیعیان از شور و مجبورردن آنان به پذیرش وهابیت موافق نیستند، چرا ه این اقدامات به بی نظمی و هرج و مرج می انجامد. از نظر آنان باید شیعیان را به تر عقایدو اعمال بدعت آمیز ترغیب نمود.
طیف سوم وهابیون ه روشنفرانی نظیر عبدا... حمید، عبدالله صبیح،عبدالعزیز قاسم و عبدالعزیز الخدر را در بر می گیرد ایده های ترقی خواهانه و سازشارانه را ترویج می نند. گرچه حضور این طیف درعرصه دینی و اجتماعی چندان پر رنگ نیست، ولی گرایش مذور به سرعت در حال گسترش است. به عنوان مثال (الحمید) مفاهیم حقوق بشر را بر مبنای برداشت و تفسیر متفاوتی از اسلام وهابی اشاعه می دهد. وی معتقد است اسلام بر پایه عدالت و آزادی استوار شده و این دو رن اساسی در گسترش اسلام نقش عمده ای ایفا نموده اند. الحمیددر این رابطه می نویسد: (امویان و عباسیان عدالت و آزادی را در قلمروخود گسترش ندادند، بله برعس آنان اهل تاب را از حقوق خودمحروم ردند و اسلامی را ه آنان به مردم تحمیل ردند از وحی و پیامبر(ص) نشأت نمی گرفت. حومت های عربی و جنبشهای سلفی معاصروارث امویان و عباسیانند و شیوه آنان را در پیش گرفته اند و آنرا اسلام ناب می نامند. حومتهای شورهای عربی از این حقیقت غافلند ه دولت های سروبگر و مستبد سقوط خواهند رد، زیرا سروب آزادی برخلاف سرشت بشری است و جنبشهای سلفی نیز فراموش رده اندهر فرقه ای ه رابطه نزدی بین اسلام و آزادی و عدالت را به درستی در نند از دین الهی منحرف شده است. بدین ترتیب تا زمانی ه آزادی اندیشه و بیان و عدالت وجود نداشته باشد، نهادهای جامعه مدنی شل نخواهد گرفت. با نقض آزادی های اولیه فردی نظیر سروب بدعت گذاران (شیعیان)، فضای صلح آمیز جامعه اسلامی درهم شسته می شود و زمینه برای فرقه گرایی فراهم گردد).
(الحمید) برخی از قدمای سلفی را ه پیروان فرقه های مختلف اسلامی را بدون ادله متقن و تحقیق تفیر نموده اند بشدت سرزنش نمود. یی از عملگرایان سلفی و استاد دانشگاه اسلامی امام محمد بن سعود بنام (عبدالله الصبیح) بر اهمیت توده گرایی تأید می نماید. وی بااستناد به یی از نظریه های روانشناسی اظهار می دارد: (سرزمین مشتر عامل ایجاد احساسات و عواطف مثبت، نوع دوستی، محبت وصمیمیت بین اعضای گروه های مختلف است، بدین ترتیب احساسات مذور همزیستی مسالمت آمیز و همگرایی گروه های مختلف را در پی خواهد داشت. حفظ توده ها وظیفه و مسئولیت همگانی و مستلزم روابط وتعاملات مستحم اجتماعی است و این امر به پلورالیسم منجر می گرددو در نتیجه امان طرح دیدگاههای مختلف فراهم می شود).
با ظهور نئوسلفی ها پس از حمله عراق به ویت در سال 1990 (شیخ سلمان العوده) به عنوان چهره ای توده گرا در میان وهابیون مطرح شد.وی در مجموعه سخنرانی های خود شیعیان را بشدت مورد حمله قرار دادو آنان را افر نامید. با این حال پس از آزادی از زندان در سال 1998 به میانه روی گرایش پیدا رد. وی در ابتدا معتقد بود به علت اختلافات عمیق بین گروه های اسلامی وحدت تحقق نخواهد یافت، ولی پس ازگرایش به میانه روی اذعان رد می توان مواضع گروه های مختلف را به یدیگر نزدی نمود و به وحدت دست یافت. شیخ سلمان در این رابطه می گوید: (بجای طرح و برجسته ردن موضوعات مورد اختلاف، بایدنقاط مشتر بین گروه های مختلف ه تعداد آنها زیاد است مورد تایدقرار گیرد).
غالب فرقه های اسلامی در بسیاری از زمینه ها دارای نقاط مشترند ودین اسلام عامل پیوند گروه های مختلف با یدیگر است. اگر چه شیخ سلمان فقط گروه های سنی را مد نظر قرار داده ولی عبارت پردازی وسب بیان وی در این مورد املا با لحن اهانت آمیز سلفی ها متفاوت است. یی از رهبران جنبش اصلاحات در لندن به نام (سعد الفقیه)علت تغییر موضع شیخ سلمان العوده را اینگونه توضیح می دهد: (العوده در این مورد با دیگر سلفی های میانه رو نظیر شیخ عبدالعزیز القسیم بحث و گفتگو رد، در نتیجه افق فری وی بسط یافت. این العوده به میانه روی، بازاندیشی و گفتگو گرایش پیدا رده است).
از آن پس شیخ العوده به یی از چهره های حامی گفتگوی مذاهب تبدیل شد. این گفتمان در سال 2003 و با هدف تسهیل روند مصالحه ملی صورت گرفت. شیخ العوده پس از تر مواضع پیشین خود از ولیعهدعربستان خواست میانه روی اسلامی را ه با افراط گرایی و تندروی درتعارض است، در پیش بگیرد. وی ترویج و تبلیغ فرهنگ گفتمان را ازطریق رسانه ها و نظام آموزشی خواستار شد.