ترمینولوژی قوانین و مقررات
ناشر: شخص حقوقی است که اوراق بهادار را به نام خود منتشر میکند. (بند 12 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار مصوب 1/9/1384)
ناشر اوراق مشارکت: دستگاه دولتی یا غیردولتی است که به موجب ماده (1) قانون، اجازه انتشار اوراق مشارکت را دارد. (ماده 1 آییننامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت مصوب 18/5/1377 هیأت وزیران)
نان حجیم: منظور از نان حجیم نانی است که از آرد، نمک، مخمر (خمیر ترش) و در صورت نیاز موادافزودنی مجاز طی فرایندی پخت و تهیه میگردد. چنانچه ضخامت بافت آن بین (1) تا (5) سانتیمتر باشد، در گروه نانهای نیمه حجیم و بیش از آن در گروه نانهای حجیم قرار میگیرد. (تبصره ماده 1 آییننامه اجرایی جزء 1 بند ی تبصره 5 قانون بودجه سال 1379 کل کشور مصوب 8/4/1379 هیأت وزیران)
نخبه: فردی است باهوش، مستعد، خلاق، کارآفرین و با نبوغ فکری که با فعالیت ذهن خود و ایجاد نـوآوری، موجـب سرعت بخشیـدن به رشـد و توسعـه کشـور میگردد. (مـاده 1و 2 آییننامه جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه مصوب 29/6/1383 هیئت وزیران)
نداشتن پروانه بهرهبرداری واحدهای تولیدی: عبارت است از عدم اخذ پروانه بهرهبرداری بدون عذر موجه ظرف مهلت و ضوابط و مقرراتی که توسط وزارتخانههای تولیدی (حسب مورد) تعیین و اعلام میگردد. (از ماده 13 قانون تعزیرات حکومتی مصوب 23/12/1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام)
نداشتن پروانه کسب واحدهای صنفی: عبارت است از عدم اخذ پروانه بدون عذر موجه ظرف مهلت و ضوابط و مقرراتی که توسط هیأت عالی نظارت بر شورای مرکزی اصناف تعیین و اعلام میگردد. (ماده 12 قانون تعزیرات حکومتی مصوب 23/12/1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام)
نرخ تسعیر بانک: منظور از نرخ تسعیر بانک عبارت است از نرخ ارز رایج یا متداول بانک در روز مورد بحث برای خرید پول ایران در ازای پول غیرایرانی که کلاً یا بعضاً از طـریق صـدور کالاهـای عمـده صــادراتی ایران (به ترتیب ارزش) غیر از نفت خام و مواد مشتقه آن حاصله در حوزه عملیات به دست آمده باشد. (از بند 2 ماده 28 قانون قرارداد شرکت نفت خلیجفارس 21/4/1344)
نرمافزار: عبارت است از مجموعه برنامههای رایانهای، رویهها، دستورالعملها و مستندات مربوط به آنها و نیز اطلاعات مربوط به عملیات یک سیستم رایانهای که دارای کاربری مشخص بوده و برروی یکی از حاملهای رایانهای ضبط شده باشد. (ماده2 آییننامه اجرایی مواد 2 و 17 قانون حمایت از حقوق پدید آورندگان نرم افزارهای رایانهای مصوب 21/4/1383 هیئت وزیران)
نسبت سرمایه به بدهی: عبارت است از نسبت سرمایه پرداخت شده به جمع بدهیهای شرکت. (بند د ماده ا آییننامه اجرایی ماده 4 قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی صنایع کشور مصوب 9/1/1383 هیئت وزیران)
نسخه: ورقهای است که در آن تجویز دارو براساس معیارهای نسخهنویسی و به زبان لاتین صورت میگیرد و روش تجویز آن به زبان فارسی نوشته میشود. (ماده 5 آییننامه اجرایی ماده 10 قانون سازمان دامپزشکی کشور برای صدور پروانههای بیمارستان، درمانگاه، آزمایشگاه و اشتغال به اموردرمانی دامپزشکی مصوب 4/10/1373 هیأت وزیران)
نسق: تعریف نسق عبارت است از عملکرد عمرانی کسی که به آبادی زمینی اقدام کرده است (شماره 5 واژهنامه مصوب شورای انقلاب اسلامی) (ماده 1 دستورالعمل اجرایی پرداخت بهای نسق اراضی واگذاری قبلی موضوع بندهای ج و د لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی واگذاری و احیا اراضی در حکومت اسلامی مصوب 26/1/1359 مصوب 12/4/1367 هیأت وزیران)
نسق: عملکرد عمرانی کسی که به آبادی زمین اقدام کرده است. (بند 5 ماده 9 لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی واگذاری و احیا اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران 25/6/1358 مصوب 26/1/1359 شورای انقلاب)
نشانهای دولتی (کشوری): که طبق مقررات این آییننامه به افراد شایسته دریافت نشان اعم از اتباع جمهوری اسلامی ایران یا اتباع خارجی اعطا میشود به ترتیب تقدم عبارتند از: الف- نشانهای عالی که به ترتیب ارجحیت به شرح زیر هستند: 1- انقلاب اسلامی 2- استقلال 3- آزادی 4- جمهوری اسلامی ب- نشانهای تخصصی که عبارتند از: دانش، پژوهش، لیاقت و مدیریت و عدالت. ج- نشانهای عمومی که عبارتند از: سازندگی، خدمت، کار و تولید، شجاعت، ایثار، تعلیم و تربیت، فرهنگ و هنر و ادب پارسی. نشان انقلاب اسلامی به عنوان عالیترین نشان جمهوری اسلامی ایران مخصوص رئیس جمهور وقت است. سایر نشانها را رئیس جمهوربه پیشنهاد وزرای ذیربط و تصویب هیأت وزیران، اعطا مینماید. (ماده 1 آییننامه اعطای نشانهای دولتی مصوب 27/8/1369 هیأت وزیران)
نشانه جغرافیایی: نشانهای است که مبدا کالایی را به قلمرو، منطقه یا ناحیهای از کشور منتسب میسازد مشروط بر اینکه کیفیت و مرغوبیت، شهرت یا سایر خصوصیات کالا اساساً قابل انتساب به مبدا جغرافیایی آن باشد. (بند الف ماده 1 قانون حمایت از نشانههای جغرافیایی مصوب 7/11/1383)
نشانیهای قانونی: عبارتند از: 1- میزان سرمایه 2- میزان فروش 3- میزان کرایه محل پیشه و اگر محل اجاره نباشد از روی املاک مشابه 4- میزان درآمد ناویژه 5- میزان حقوق یا دستمزد که به کارمندان و کارگران پرداخت شده است. 6- میزان قوه ماشین و مقدار مواداولیه که به مصرف رسیده و ارزش محصولاتی که به دست آمده. 7- تعداد دستگاههای پارچه باقی. 8- تعداد دوک در کارخانههای نخریسی. 9- میزان حق بیمه. 10- میزان ظرفیت وسایط رانندگی و دوبهها و سایر وسایل حمل و نقل. 11- واحد معمولی دستمزد. 12- تعداد و بهای اتومبیلهای شخصی. 13- تعداد کشتار در مورد قصابها و کشتارکنندگان. 14- تیراژ و تعداد فروش و آبونمان روزنامه و تعداد مجلهای که در هفته یا ماه چاپ میشود. 15- تعداد صندلیهای تئأتر و سینما و کافهها و رستورانها و قهوهخانهها و غیره. 16- تعداد تختخواب و پزشکان و جراحان و بیماران مراجعهکننده در بیمارستانها و زایشگاهها و آزمایشگاهها و امثال آن. 17- میزان تمبر مصرف شده از طرف دفاتر اسناد رسمی. 18- پیشینه مالیاتی. (ماده 1 آییننامههای اجرای قانون اصلاح قانون مالیات بر درآمد مصوب 24/4/1337)
نشر فوقالعاده: اختصاص به روزنامهها و مجلههایی دارد که به طور مرتب منتشر میشود. (تبصره ماده 1 لایحه قانون مطبوعات مصوب 10/5/1334)
نشریات دانشگاهی: کلیه نشریاتی که به صورت ادواری یا گاهنامه و نیز نشریات الکترونیکی که با نام ثابت در زمینههای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، هنری، ادبی و ورزشی توسط هر یک از اساتید و اعضای هیئت علمی، دانشجویان، تشکلهای اسلامی و یا گروهی از اعضای هیئت علمی یا دانشجویان در دانشگاهها، مراکز آموزشعالی و واحدهای دانشگاهی منتشر و در محدوده دانشگاهها توزیـع میشوند، نشریات دانشگاهی محسوب و تحت شمول این ضوابط قرار میگیرند. (بند 1 ماده 1 ضوابط ناظر بر فعالیت نشریات دانشگاهها مصوب 26/3/1383 شورای عالی انقلاب فرهنگی)
نشریه الکترونیکی: نشریهای است که در محیط دیجیتال با همان صورت، شرایط و ظواهر یک نشریه چاپی و طی فرایند فعالیت مرسوم روزنامهنگاری و تحریریهای تولید و به طور منظم و با نام ثابت و تاریخ و شماره ردیف معینی در یک یا چند زمینه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی تولید و منتشر میشود. (تبصره 1 ماده 1 آییننامه اجرایی قانون مطبوعات مصوب 17/6/1381 هیئت وزیران)
نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران: بر پایه سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی با برنامهریزی منظم و صحیح استوار است. بخش دولتی شامل کلیه صنایع بزرگ، صنایع مادر، بازرگانی خارجی، معادن بزرگ، بانکداری، بیمه، تأمین نیرو، سدها و شبکههای بزرگ آبرسانی، رادیو و تلویزیون، پست و تلگراف و تلفن، هواپیمایی، کشتیرانی، راه و راهآهن و مانند اینها است که به صورت مالکیت عمومی و در اختیار دولت است. بخش تعاونی شامل شرکتها و مؤسسات تعاونی تولید و توزیع است که در شهر و روستا برطبق ضوابط اسلامی تشکیل میشود. بخش خصوصی شامل آن قسمت از کشاورزی، دامداری، صنعت، تجارت و خدمات میشود که مکمل فعالیتهای اقتصادی دولتی و تعاونی است. مالکیت در این سه بخش تا جایی که با اصول دیگر این فصل مطابق باشد و از محدوده قوانین اسلام خارج نشود و موجب رشد و توسعه اقتصادی کشور شود و مایه زیان جامعه نشود مورد حمایت قانون جمهوری اسلامی است. تفصیل ضوابط و قلمرو و شرایط هر سه بخش را قانون معین میکند. (اصل چهل و چهارم قانون اساسی)
نظام صنفی: قواعد و مقرراتی است که امور مربوط به سازمان وظایف حدود و حقوق افراد و واحدهای صنفی را طبق این قانون تعیین میکند. (ماده 1 قانون نظام صنفی مصوب 16/3/1350)
نظام صنفی: قواعد و مقرراتی است که امور مربوط به سازمان، وظایف، حدود و حقوق افراد و واحدهای صنفی را طبق این قانون تعیین میکند. (ماده 1 لایحه قانونی راجع به اجازه اجرای اصلاحاتی که توسط هیأت عالی نظارت در قانون نظام صنفی و اصلاحیههای آن به عمل آمده است مصوب 12/4/1359 شورای انقلاب)
نظام صنفی: قواعد و مقرراتی است که امور مربوط به سازمان، وظایف، اختیارات، حدود و حقوق افراد و واحدهای صنفی را طبق این قانون تعیین میکند. (ماده 1 قانون نظام صنفی کشور مصوب 24/12/1382)
نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی: عبارت است از مجموعه قوانین، مقررات، آییننامهها، استانداردها، تشکلهای مهندسی، حرفهای، صنفی که در جهت رسیدن به اهداف منظور در این قانون تدوین و به مورد اجرا گذاشته میشود. (بند الف ماده 1 قانون تأسیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی جمهوری اسلامی ایران مصوب 3/4/1380)
نظام مهندسی معدن: عبارت است از مجموعه تشکیلات، سازمانها، تشکلهای صنفی، مهندسی، حرفهای، اشخاص حقیقی و حقوقی و مجموعه قوانین و مقررات، آییننامهها و استانداردها در بخش معدن. (ماده 1 قانون نظام مهندسی معدن مصوب 25/11/1379)
نظام مهندسی معدن: عبارت است از مجموعه تشکیلات، سازمانها، تشکلهای صنفی، مهندسی، حرفهای، اشخاص حقیقی و حقوقی و مجموعه قوانین و مقررات آییننامهها و استانداردها در بخش معدن. (بند پ ماده 1 آییننامه اجرایی قانون نظام مهندسی معدن مصوب 29/3/1381)
نظام مهندسی و کنترل ساختمان: عبارت است از مجموعه قانون، مقررات، آییننامهها، استانداردها و تشکلهای مهندسی، حرفهای و صنفی که در جهت رسیدن به اهداف منظور در این قانون تدوین و به مورد اجرا گذاشته میشود. (ماده 1 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب 22/12/1374)
نظامیان: پرسنلی هستند که پس از طی آموزش لازم به یکی از درجات پیشبینی شده در این قانون نایل و از لباس و علائم نظامی استفاده مینمایند. (ماده 23 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 7/7/1366)
نفت: عبارت است از کلیه هیدروکربورها به استثنای زغالسنگ که به صورت نفتخام، گاز طبیعی، قیر، پلمه سنگهای نفتی و ماسههای آغشته به نفت اعم از آنکه به حالت طبیعی یافت شود یا به وسیله عملیات مختلف از نفتخام و گاز طبیعی به دست آید. (ماده 1 قانون نفت مصوب 9/7/1366)
نفت: عبارت است از نفتخام، گاز طبیعی، آسفالت و کلیه هیدروکربورهای مایع اعم از آنکه به حالت طبیعی یافت شود یا به وسیله عملیات مختلف از نفتخام و گاز طبیعی جدا شود و نیز هر فرآورده مهیای استفاده یا نیمهتمامی که از مواد مزبور به وسیله تبدیل گاز به مایع یا تصفیه یا عمل شیمیایی یا هرگونه طریقه دیگری اعم از آنچه اکنون معمول است و آنچه در آینده معمول شود به دست آید. (ماده1 قانون نفت مصوب 8/5/1353)
نفت: منظور از کلمه نفت در این قانون عبارت است از نفتخام، گازطبیعی، آسفالت و کلیه هیدروکربورهای مایع اعم از اینکه به حالت طبیعی یافت شود یا به وسیله عملیات مختلف از نفتخام و گاز طبیعی جدا شود و نیز هر فرآورده مهیای استفاده یا نیمه تمامی که از مواد مزبور به وسیله تبدیل گاز به مایع یا تصفیه یا عمل شیمیایی یا هرگونه طریقه دیگری اعم از آنچه اکنون معمول است و آنچه در آینده معمول شود به دست آید. (تبصره 1 ماده 1 قانون مربوط به تفحص و اکتشاف و استخراج نفت در سراسر کشور و فلات قاره مصوب 7/5/1336)
نفقه: عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینههای درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض. (ماده 1107 از قانون اصلاح موادی از قانون مدنی مصوب 19/8/1381)
نفقه اقارب: عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث البیت به قدر رفع حاجت با در نظر گرفتن درجه استطاعت منفق. (ماده 1204 قانون مدنی)
نفقه زن: عبارت است از مسکن و لباس و غذا و اثاث البیت به طرز متناسب. (تبصره ماده 9 قانون راجع به ازدواج مصوب 23/5/1310)
نفقه زن: عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث البیت که به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن به داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضا. (ماده 1107 قانون مدنی)
نقص عضو: منظور از نقص عضو آن است که عضوی از اعضا کارمند ناقص شده ولی قابلیت کار از او سلب نشده باشد. (ماده 6 آییننامه بیمه افسران و کارمندان نیروهای مسلح و ژاندارمری مصوب 1/11/1337)
نقص فنی: هرنوع نقصان یا تغییر در وضعیت ظاهری و فنی وسیله نقلیه که موجب کاهش ضریب ایمنی در رانندگی و یا افزایش بیش از حد مجاز گازهای آلاینده هوا و یا آلودگی بیش از حد مجاز صدا گردد. (بند 94 ماده 1 آییننامه راهنمایی و رانندگی مصوب 18/3/1384 هیئت وزیران)
نقص فنی: هرنوع نقصان یا تغییر در وضعیت ظاهری و فنی وسیله نقلیه که موجب کاهش ضریب ایمنی در رانندگی و یا افزایش بیش از حد مجاز گازهای آلاینده هوا و یا آلودگی بیش از حد مجاز صدا گردد. (بند ح ماده 1 آییننامه نحوه انجام معاینه فنی و صدور برگ معاینه فنی خودرو مصوب 4/8/1382 هیئت وزیران)
نقض بلا ارجاع: در رسیدگی فرجامی که درخواست آن از طرف دادستان شده هرگاه حکم یا قرار نقض شد بلا ارجاع خواهد بود. (ماده 581 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 25/6/1318)
نقض بلا ارجاع: رسیدگی تمیزی که تقاضای آن از طرف مدعیالعموم شده چون برای حفظ قانون است بدون حضور متداعیین به عمل میآید و هرگاه حکم نقض شد نقض بلاارجاع خواهد بود. (ماده 585 قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی مصوب 18/8/1290)
نکاح منقطع: نکاح وقتی منقطع است که برای مدت معینی واقع شده باشد. (ماده 1075 قانون مدنی)
نگهبان: مأمور مسلحی است که مراقبت و حفاظت یک محل یا یک منطقه معین به او واگذار شده باشد. (تبصره ماده 26 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مصوب 18/5/1371)
نمایندگی خزانه در استان: واحد سازمانی مشخصی است که در مرکز هر استان امور مربوط به دریافت تنخواهگردان استان و واگذاری تنخواهگردان حسابداری به ذیحسابان دستگاههای اجرایی تابع نظام بودجه استانی و ابلاغ اعتبار بودجههای استانی و افتتاح حسابهای جاری دولتی در سطح استان و سایر وظایفی را که به موجب این قانون و آییننامههای اجرایی آن بر عهده واحد مزبور محول میشود به نمایندگی خزانه در استان مربوط زیر نظر مدیرکل امور اقتصادی و دارایی محل انجام خواهد داد. (ماده 33 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366)
نمایندگی ثبت احوال: نماینده یا مأمور ثبت احوال کسی است که از طرف سازمان ثبت احوال کشور یا ادارات تابعه برای ثبت وقایع یا دریافت اعلامات منصوب شده باشد. (ماده 6 قانون ثبت احوال مصوب 16/4/1355)
نمونههای تجارتی بیبها: منظور از نمونههای تجارتی بیبها نمونههایی است که ذاتاً قیمتی نداشته باشد وجود برچسب نمونه بدون قیمت در روی نمونهها یا لفاف آنها که از طرف کارخانجات یا فروشندگان خارجی الصاق میشود برای قبول بیبها بودن کافی نخواهد بود و به طور کلی هر نمونه که قابل خرید و فروش باشد ولو اینکه بهای آن ناچیز باشد مشمول پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض خواهد بود. (ماده 26 آییننامه اجرایی قانون امور گمرکی مصوب 20/1/1351)
نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها: که در این اساسنامه اختصاراً نهاد نمایندگی نامیده میشود نهادی است که زیر نظر معظم له در کلیه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی به انجام وظایف مصرح در اساسنامه میپردازد. (ماده 1 اساسنامه نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها مصوب 3/12/1372 شورای عالی انقلاب فرهنگی)
نهادهای انقلابی: به ارگانهایی اطلاق میشود که بنا به نیاز دوران بعد از انقلاب اسلامی ایران (22 بهمن سال 1357) به بعد با تصویب مراجع قانونگذاری به وجود آمده است. (تبصره 2 لایحه قانونی عدم شمول مقررات قانون کار درباره کارکنان نهادهای انقلابی مصوب 13/4/1359 شورای انقلاب)
نهادهای مالی: منظور نهادهای مالی فعال در بازار اوراق بهادارند که از آن جمله میتوان به کارگزاران، کارگزاران/ معاملـه گران، بازارگردانـان، مشـاوران سرمایهگذاری مؤسسـات رتبهبندی، صندوقهای سرمایهگذاری، شرکتهای پردازش اطلاعات مالی، شرکتهای تأمین سرمایه و صندوقهای بازنشستگی اشاره کرد. (بند 21 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار مصوب1/9/1384)
نهال: درخت جوانی است که دارای ساقه مشخصی بوده و قطربن آن کمتر از پنج سانتیمتر و در مورد شمشاد قطربن کمتر از سه سانتیمتر باشد. (بند 5 ماده 1 قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع مصوب 25/5/1346)
نهال: درخت جوانی است که قطر پایه آن کمتر از ده سانتیمتر باشد. (تبصره ماده 13 قانون جنگلها و مراتع کشور مصوب 8/6/1338)
نهالستان ها: جنگلهای دست کاشت عمومی که توسط دولت ایجاد شده باشد. (ردیف ج بند 7 ماده 1 آییننامه اجرایی لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی واگذاری و احیا اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران مصوب 31/2/1359 شورای انقلاب)
نهر سنتی: مجرای آبی است که به وسیله اشخاص به صورت غیرمدرن احداث شده باشد. (بند پ ماده 1 از آییننامه مربوط به بستر و حریم رودخانهها، انهار، مسیلها، مردابها، برکههای طبیعی و شبکههای آبرسانی، آبیاری و زهکشی مصوب 11/8/1379 هیأت وزیران)
نهر طبیعی: مجرایی است که آب به طور دائم یا فصلی در آن جریان داشته و دارای حوضه آبریز مشخصی نباشد. (بند ب ماده 1 آییننامه مربوط به بستر و حریم رودخانهها، انهار، مسیلها، مردابها، برکههای طبیعی و شبکههای آبرسانی، آبیاری و زهکشی مصوب 11/8/1379 هیأت وزیران)
نهر مرزی: نهری است که تمام، قسمت یا قسمتهایی از آن مرز مشترک دو کشور را تشکیل میدهد. بند 31 آییننامه اجرایی قانون حفظ و تثبیت کناره و بستر رودخانههای مرزی مصوب 18/12/1363 هیأت وزیران)
نوربالا: عبارت است از چراغهایی که جلو وسیله نقلیه را تا فاصله دور روشن کند. (بند 37 ماده 1 آییننامه راهنمایی و رانندگی مصوب 18/3/1384 هیئت وزیران)
نورپایین: عبـارت است از چراغهایـی که جلو وسیلـه نقلیـه را در فاصله نزدیـک روشن میکند و موجب خیره شدن چشم و ناراحتی رانندگانی که از طرف مقابل میآیند و دیگر استفادهکنندگان از راه نخواهد شد. (بنـد 39 مـاده 1 آییننامه راهنمایی و رانندگی مصوب 18/3/1384 هیئت وزیران)
نیاز آبشویی خاک: عبارت است از درصدی از آب آبیاری که برای جلوگیری از تجمع زیانبار املاح و برقراری و تثبیت تعادل املاح در خاک زراعی باید از ناحیه فعالیت ریشههای گیاه عبور کرده و خارج شود و مقدار آن به صورت ماهانه قابل محاسبه است. (ضمیمه 1 آییننامه اجرایی بهینهسازی مصرف آب کشاورزی مصوب 11/6/1375 هیأت وزیران)
نیازمند: به کسی اطلاق میگردد که میزان درآمد ماهانه وی از حداقل حقوق بازنشستگی کارمندان دولت کمتر باشد. (تبصره 1 ماده 1 قانون نحوه کمک به خانوادههای مشمولینی که با اعزام مشمول قدرت اداره معاش خود را از دست میدهند مصوب 3/6/1366)
نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران: به ژاندارمری، شهربانی و کمیته انقلاب اسلامی ایران اطلاق میگردد. (تبصره ماده 2 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 7/7/1366)
نیروهای انتظامی: به شهربانی و ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران، کمیته انقلاب اسلامی و سازمان پلیس قضایی گفته میگردد. (تبصره 2 ماده 2 قانون تشکیل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مصوب 28/5/1368)
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران: به مجموعه ارتش، ژاندارمری کل کشور و شهربانی کل کشور اطلاق میشود. (ماده 8 قانون اصلاح ماده 8 از قانون استخدام نیروهای مسلح مصوب 17/10/1347)
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران: ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمانهای وابسته به آنها. (بند الف ماده 1 آییننامه استخدام مربی برای آموزشهای پایین تر از سطوح دانشگاهی و پرداخت حق التدریس. ... در نیروهای مسلح مصوب 12/5/1382 هیئت وزیران)
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران: از نیروهای زمینی - هوایی - دریایی تشکیل یافته و هر نیرو به تناسب احتیاجی که دارد از رستههای مختلفه تشکیل گردیده و رسته افسران و درجهداران هر نیرو و طرز تغییر رسته آنان طبق آییننامهای خواهد بود که به تصویب کمیسیون جنگ مجلسین خواهد رسید. (ماده 8 قانون استخدام نیروهای مسلح ایران مصوب 30/4/1336)
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران: عبارتند از ارتش و سپاه پاسداران و نیروهای انتظامی. (ماده 2 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 7/7/1366
نیروهای نظامی: به نیروهای سه گانه ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ستادهای مربوطه و سازمانهای وابسته به آن اطلاق میگردد. (تبصره 1 ماده 2 قانون تشکیل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مصوب 28/5/1368)
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران: سازمانی است مسلح در تابعیت فرماندهی کل قوا و وابسته به وزارت کشور. (ماده 2 قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مصوب 27/4/1369)
نیروی کار جدید: به کسی اطلاق میشود که کارفرما علاوه بر نیروی کار موجود، از بیکـاران ثبت نـام شده نزد ادارات کار و امور اجتماعی استخـدام نماید. (بند ب ماده 1 آییننامه اجرایی بندهای الف و ب ماده 49 قانون برنامه سوم مصوب 25/2/1381 هیئت وزیران)
نیم پهلوی: مسکوک طلای پنجاه ریالی یا نیم پهلوی دارای 661191/3 گرم طلای خالص است و ضرابخانه دولتی باید یک کیلوگرم طلای خالص را به مصرف ضرب 135/273 عدد مسکوک نیم پهلوی برساند. (بند ب از ماده 3 قانون اصلاح قانون واحد و مقیاس پول مصوب 22/12/1310)
نیمه تریلر: عبارت از یدکی است که به یک وسیله نقلیه دیگر به طوری متصل میگردد که بخشی از وزن بار آن به وسیله کامیون یا کامیونهای کشنـده حمل میشود. (جزء پ بند 11 ماده 1 آییننامه راهنمایی و رانندگی مصوب 18/3/1384 هیئت وزیران)
وابسته کار: نماینده وزارت کار و امور اجتماعی در خارج از کشور است که تحت شرایط و مقررات این آییننامه جهت تصدی امور وابستگی کار به کشور هدف اعزام میگردد. (جزء 1 بند الف آییننامه اجرایی ماده 198 قانون کار مصوب 10/7/1381 هیئت وزیران)
واحد آموزشی: عبارت است از یک ناحیه آموزش و پرورش یا دانشگاه یا مجتمع آموزشی. (تبصره 1 ماده 1 آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی مصوب 10/7/1362 هیأت وزیران)
واحد آموزشی: عبارت است از یک ناحیه آموزش و پرورش یا دانشگاه یا مجتمع آموزشی. (تبصره 1 ماده 1 متن اصلاحی آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی موضوع قانون فعالیت احزاب، جمعیتها و انجمنهای سیاسی و صنفی و انجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده مصوب 7/6/1360 مجلس شورای اسلامی مصوب 18/6/1363 هیأت وزیران)
واحد اداری: عبارت است از وزارتخانه، سازمان و اداره دولتی و ارگان عمومی که خدمات اداری و رفاهی ارائه میدهد. (تبصره 5 ماده 1 آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی مصوب 10/7/1362 هیأت وزیران)
واحد اداری: عبارت است از وزارتخانه، سازمان و اداره دولتی و ارگان عمومی که خدمات اداری و رفاهی ارائه میدهد. (تبصره 5 ماده 1 متن اصلاحی آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسـلامـی مـوضــوع قانـون فعـالـیت احـزاب، جمعیتها و انجمــنهـای سیاسـی و صنفی و انجمـنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده مصوب 7/6/1360 مجلس شورای اسلامی مصوب 18/6/1363 هیأت وزیران)
واحد انتظامی: منظور واحدهای نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران که به صورت پاسگاهها وکلانتریها در نقاط مختلف کشور مستقر هستند. (بند 95 ماده 1 آییننامه راهنمایی و رانندگی مصوب 18/3/1384 هیئت وزیران)
واحد پول ایران: ریال است که به یکصد دینار تقسیم میشود. (ماده 11 قانون بانکی و پولی کشور مصوب 7/3/1339)
واحد پول ایران: ریال است. ریال برابر صد دینار است. (بند الف ماده 1 قانون پولی و بانکی کشور مصوب 18/4/1351)
واحد تحقیقات صنعتی: واحدی است غیرتولیدی که جهت انجام تحقیقات صنعتی کاربردی توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی ایجاد میشود و ممکن است مشتمل بر آزمایشگاه و کارگاه وابسته به آن بوده و در بخش صنایع و معادن به صورت مطالعاتی، آزمایشگاهی، طراحی و کارگاهی با هدف حل مشکلات تولید، بالا بردن کیفیت و کمیت تولیدات و اقتصادی کردن آن، گسترش و کاربرد مواد و تجهیزات و کاهش وابستگی در جهت اصلاح ساختار صنعتی و نیل به خوداتکایی از طریق زیر انجام پذیرد. (بند الف مقدمه آییننامه کمکهای مالی و تجهیزاتی به دارندگان مجوزهای تحقیقات صنعتی مصوب 28/11/1366 هیأت وزیران)
واحد حق برداشت مخصوص: واحد محاسبه در معاملات صندوق بینالمللی پول است که در تاریخ 18 تیرماه 1351 (2531) رسماً معادل 2425/82 ریال بوده است و در حال حاضر طبق ضوابط مصوب هیأت مدیره صندوق بینالمللی پول نرخ روزانه آن معتبر میباشد. (تبصره ماده واحده قانون افزایش سهمیه ایران در صندوق بینالمللی پول مصوب 7/10/1356)
واحد خدمات مشاوره ای: شخصیتی است حقوقی که برای انجام مطالعه، طراحی و نظارت توسط دفتر امور مشاوران و پیمانکاران سازمان، تشخیص صلاحیت شـده است. (بند ج ماده 1 آییننامه نحوه تهیه قراردادهای ناهمسان مصوب 16/11/1381 هیئت وزیران)
واحد دامی: عبارت از یک رأس گوسفند است، بز و سایر دامها هر کدام معادل چهار واحد دامی محسوب میشود. (بند 1 (21) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع مصوب 20/1/1348)
واحد دولتی: در این آییننامه واحدی است که بیش از 50 درصد از سهام آن متعلق به دولت یا شرکتهای دولتی باشد، واحد تحت مدیریت دولت واحدی است که مدیریت آن توسط دولت، شرکتهای دولتی یا شرکتهای تحت مدیریت دولتی تعیین گردد. (ماده 48 آییننامه اجرایی قانون شوراهای اسلامی کار مصوب 17/7/1364 هیأت وزیران)
واحد صنعتی: دارای پروانه بهرهبرداری یا کارت شناسایی از وزارت صنایع و معادن یا سایر مراجع قانونی. (بند الف ماده 1 آییننامه اجرایی ماده 7 قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازی صنایع کشور مصوب 9/1/1383 هیئت وزیران)
واحد صنفی: به مجموعهای از افراد اطلاق میگردد که شامل یک نوع کسب، پیشه، حرفه و تجارت معین باشند. (تبصره 2 ماده 1 آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی مصوب 10/7/1362 هیأت وزیران)
واحد صنفی: واحدهای اقتصادی یا خدمات که فعالیت آنها در محل ثابت یا با وسیله سیار باشد و توسط فرد یا افراد صنفی با اخذ پروانه کسب یا پروانه اشتغال دایر شده یا بشود واحد صنفی شناخته میشوند. (ماده 3 قانون نظام صنفی مصوب 16/3/1350)
واحد صنفی: به مجموعهای از افراد اطلاق میگردد که دارای یک نوع کسب، پیشه، حرفه و تجارت معین باشند. (تبصره 2 ماده 1 متن اصلاحی آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی موضوع قانون فعالیت احزاب، جمعیتها و انجمنهای سیاسی و صنفی و انجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده مصوب 7/6/1360 مجلس شورای اسلامی مصوب 18/6/1363 هیأت وزیران)
واحد صنفی: واحدهای اقتصادی یا خدمات که فعالیت آنها در محل ثابت یا وسیله سیار باشد و توسط فرد یا افراد صنفی به اخذ پروانه کسب یا پروانه اشتغال دایر شده و یا بشود واحد صنفی شناخته میشوند. (ماده 3 لایحه قانونی راجع به اجازه اجرای اصلاحاتی که توسط هیأت عالی نظارت در قانون نظام صنفی و اصلاحیههای آن به عمل آمده است مصوب 13/4/1359 شورای انقلاب)
واحد صنفی: هر واحد اقتصادی که فعالیت آن در محل ثابت یا وسیله سیار باشد و توسط فرد یا افراد صنفی با اخذ پروانه کسب دایر شده باشد، واحد صنفی شناخته میشود. (ماده 3 قانون نظام صنفی کشور مصوب 24/12/1382)
واحد کشاورزی: عبارت است از یک مجتمع کشاورزی یا دامپروری، در مجتمعهایی که تعدادی واحد کشاورزی را تحت پوشش دارند تشکیل انجمن اسلامی در هر یک از این واحدها بلامانع است و در صورت لزوم به پیشنهاد انجمنهای اسلامی و توافق مقام مسئول و با تشخیص وزارت کشور، یک انجمن مرکزی در آن مجتمع به وجود خواهد آمد. (تبصره 4 ماده 1 متن اصلاحی آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی موضوع قانون فعالیت احزاب جمعیتها و انجمنهای سیاسی و صنفی و انجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده مصوب 7/7/1360 مجلس شورای اسلامی مصوب 18/6/1363 هیأت وزیران)
واحد کشاورزی: عبارت است از یک مجتمع کشاورزی یا دامپروری. (تبصره 4 ماده 1 آییننامه اجرایی فعالیت انجمنهای اسلامی مصوب 10/7/1362 هیأت وزیران)
واحدهای عملیاتی نفتی: عبارت است از هر سازمان، مؤسسه یا شرکتی که عملیات اصلی و فرعی تخصصی و عمومی خدمات جنبی نفتی را عهدهدار باشد. (ماده 1 قانون نفت مصوب 9/7/1366)
واحدهای وابسته به چاپ: کارگاههایی هستند که به امور چاپ مربوط میشوند از قبیل لیتوگرافی، گراورسازی و حروفچینی. (تبصره ماده 1 آییننامه تأسیس چاپخانه و گراورسازی مصوب 27/12/1358 شورای انقلاب)
واخواهی: محکوم علیه غایب حق دارد به حکم غیابی اعتراض نماید. این اعتراض واخواهی نامیده میشود. دادخواست واخواهی در دادگاه صادر کننده حکم غیابی قابل رسیدگی است. (ماده 305 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مصوب 21/1/1379)
واردات قطعی: حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض مذکور در ماده 2 قانون امور گمرکی فقط از واردات قطعی دریافت میشود و منظور از واردات قطعی به کشور کالایی است که برای مصرف در داخل کشور اظهار و از گمرک مرخص میشود. (ماده 1 آییننامه اجرایی قانون امور گمرکی مصوب 20/1/1351)
واسط بادوام: یعنی وسایلی که به موجب آن مصرف کننده بتواند شخصاً «داده پیام»های مربوطه را بر روی آن ذخیره کند از جمله شامل فلاپی دیسک، دیسک فشرده، دیسک سخت و یا پست الکترونیکی مصرف کننده. (بند ق ماده 2 قانون تجارت الکترونیکی مصوب 17/10/1382)
وانت دوکابین: وسیله نقلیه موتوری دو منظوره که اتاق راننده و سرنشینان و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه باشـد و برای حمل بار و اشخاص به کار میرود. (جزء 3 بند الف ماده 1 آییننامه راهنمایی و رانندگی مصوب 18/3/1384 هیئت وزیران)
وانت دوکابین: وسیله نقلیه موتوری مختلط که اتاق راننده و سرنشینان و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه باشد و برای حمل بار و اشخاص به کار میرود و مشمول ردیف 02/87 الف تعرفه گمرکی است. (از بند 2 آییننامه تبصره 12 آییننامههای اجرایی قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی سود بازرگانی و مالیات ... مصوب سال 1371 مصوب 28/11/1371 هیأت وزیران)
وانت یک کابین: وسیله نقلیه موتوری که اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه و بر روی یک شاسی باشد و برای حمل بار ساخته شده و مجموع وزن خودرو و ظرفیت حمل بار آن کمتر از 5/3 تن است. (جزء 14 بند الف ماده 1 آییننامه راهنمایی ورانندگی مصوب 18/3/1384 هیئت وزیران)
وانت یک کابین: وسیله نقلیه موتوری که اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه باشد و برای حمل بار ساخته شده و مجموع وزن خودرو و ظرفیت حمل بار آن کمتر از 3500 کیلوگرم است و مشمول ردیف 02/87 ج تعرفه گمرکی میگردد. (بند 2 آییننامه تبصره 12 آییننامههای اجرایی قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی سود بازرگانی و مالیات... مصوب سال 1371 مصوب 28/11/1371 هیأت وزیران)
واهب: هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجاناً به کس دیگری تملیک میکند تملیککننده واهب طرف دیگر را متهب، مالی را که مورد هبه است عین موهوبه میگویند. (ماده 795 قانون مدنی)
وجه الضمان: عبارت است از ودیعه نقدی یا ضمانتنامه بانکی به صورت فردی یا جمعی تضامنی یا بیمهنامه که به منظور تضمین انجام تعهدات گمرکی کالای عبوری از طرف عبوردهنده به گمرک تودیع میشود. (بند خ ماده 2 آییننامه اجرایی قانون حمل و نقل و عبور کالاهای خارجی از قلمرو جمهوری اسلامی ایران مصوب 18/5/1377 هیأت وزیران)
اشتراک گذاری:
تلگرام
فیسبوک
تویتر