اینجا چااوچیلا است؛ دره مردگان، جایی که اجساد نازکاها هزاران سال است در آن آرمیدهاند و هیچ جنبدهای نمیتواند این آرامش را برهم بزند. این اجساد باستانی با وجود گذشت هزاران سال از مرگشان همچنان دستنخورده و سالم باقی ماندهاند. بسیاری بر این باورند که این گورستان طلسم شده و به همین علت است که اجساد نازکاها همچنان سالم باقی ماندهاند. روزی که نازکاها به خاک سپرده شدند هیچ کس نمیتوانست حدس بزند که هزاران سال بعد دوباره از دل خاک بیرون خواهند آمد و گورستان دره مرگ تبدیل به نمایشگاهی همیشگی برای نسلهای بعد از خود خواهد شد.
دره مرگ نه تنها جایی برای خوابیدن اجساد نازکاست بلکه یکی از اسرارآمیزترین نقاط دنیاست که به ادعای بومیان منطقه دیده شدن نورهای ناشناخته و حرکت اشیاء در شب بر افسون آن افزوده است. با وجود مطالعات فراوان باستانشناسها، هنوز هم مشخص نیست که این اجساد از چه گروه یا طبقه اجتماعی بودند که با روش و آداب و رسوم خاص به خاک سپرده شدهاند.
در گورستانی پوشیده از گرد و غبار در صحرایی در ۳۰ کیلومتری جنوب شهر نازکای پرو سالهاست که مردم باستان به خوابی ابدی فرو رفتهاند. در این گورستان سرداب شکل که در دل زمین کنده شده و مانند شهری زیرزمینی است از اجساد هزار ساله جز اسکلتهای آنها باقی نمانده و در گوشه و کنار آن اسکلتهایی که هنوز تارهای مو روی جمجمه آنها وجود دارد دیده میشود و کمی آنطرفتر اشیای قدیمی که با این اجساد به خاک سپرده شدهاند نیز به چشم میخورد. اینجا نشان از مرگ دارد و جمجمههای گوشه و کنار قبرستان خود گواهی بر این مطلب است.
اگر برای نخستین بار به این منطقه سفر کنید مطمئنا به یاد شهر مردگان خواهید افتاد، اسکلتهایی که از هزاران سال پیش در گوشه و کنار مقبره نشستهاند این گورستان را وحشتناکتر کردهاند. خیلیها تصور میکنند که ارواح خبیثه، این قبرستان را احاطه کردهاند و برای همین است که همچنان اسکلتها پابرجا ماندهاند.
نام این گورستان «چااوچیلا» است و برای نخستین بار در دهه ۱۹۲۰ کشف شد. وقتی باستانشناسان، این منطقه را مورد مطالعه قرار دادند و سقف مقبره آن را گشودند معلوم شد که این گورستان در قرن نهم بعد از میلاد مسیح (ع) مورد استفاده قرار میگرفت و مردم باستان از اوایل سال ۲۰۰ بعد از میلاد مسیح (ع) شروع به دفن اجساد خود در چااوچیلا کردند. چااوچیلا در میان مردم منطقه به نام دره مردگان نیز مشهور است و هرچند بعد از به خاک سپردن اجساد قرار بود که این محل جایگاهی برای استراحت ابدی پروییهای منطقه جنوب آمریکا باشد، اما در طول سالها این گورستان از گزند غارتگران در امان نبود و دزدها با حفر گودالها و به سرقت بردن اشیای درون این مقبرهها نه تنها گنجینههای کهن را به سرقت بردند بلکه صدمات جبرانناپذیری به این گورستان باستانی وارد کردند.
سال ۱۹۹۷ بعد از اینکه این دره مورد هجوم بیشمار غارتگران گنجینههای تاریخی قرار گرفت مقامات پرویی به فکر حفاظت از این منطقه باستانی افتادند. تصمیم بر آن شد تا دره مردگان به عنوان یک منطقه باستانی مورد حفاظت قرار گیرد و به این ترتیب با دستگیری دزدان دره مردگان توسط پلیس بسیاری از اشیای سرامیکی مسروقه عتیقه و بقایای اجساد دفن شده در گور کشف شده و دوباره به آرامگاه ابدیشان برگردانده شد.
بعد از پس گرفتن اسکلتهای پرویی وقت آن بود که این اجساد طبق فرهنگ نازکاها دوباره به خاک سپرده شوند. اسکلتهای نازکایی در حالت خمیده نشستهاند و نگاهشان به سوی شرق است و گویی منتظرند تا به افرادی که برای تماشای آنها به دره مردگان سفر میکنند خوشآمد بگویند. نکته قابل توجه درباره اسکلتهای نازکایی این است که هنوز تارهای مو روی سر اجساد به چشم میخورند و حتی پوست بدن برخی از آنها و لباسی که هنگام خاکسپاری به تن داشتند بعد از گذشت قرنها تابش آفتاب به آنها هنوز سالم باقی ماندهاند.
علت سالم ماندن اجساد
قرنها از مرگ اجساد دره مردگان میگذرد وکاوشگران دلایل بسیاری درباره علل سالم ماندن اجساد گورستان چااوچیلا ارائه کردهاند. یکی از قویترین نظریهها این است که آب و هوای خشک صحرا باعث سالم ماندن استخوانها تا قرنها شده است. طبق بررسی محققان صحرای پرو در مقایسه با دیگر نواحی خشک و بیآب و علف جهان یکی از مناسبترین محیطها برای حفظ اجساد است. زیرا در آب و هوای خشک این صحرا رطوبت به داخل اجساد نفوذ نمیکند و در نتیجه دچار پوسیدگی نمیشوند. البته فقط گرم و خشک بودن محیط باعث نشده تا این اجساد سالم باقی بمانند بلکه نوع به خاکسپاری نازکاها و آماده کردن مردگان پیش از دفن نیز خود یکی دیگر از عوامل دست نخورده ماندن مردگان نازکا است.
آمادهسازی مردگان برای تدفین
در فرهنگ خاکسپاری نازکاها وقتی شخصی از دنیا میرفت جسد فرد را با صمغ کاج میپوشاندند، لباسی از جنس کتان گلدوزی شده به تنش میکردند و سپس جسد را در گورهای مخصوصی که به شکل سرداب ساخته و دورتادور آن با آجرهای گلی دیوارکشی شده به خاک میسپردند.
محققان بر این باورند که این نوع خاکسپاری و استفاده از صمغ کاج و پارچه کتانی از دیگر دلایل سالم باقی ماندن اجساد است، زیرا استفاده از این روش مانع ورود حشرات موذی به داخل اجساد میشود و همچنین سرعت باکتریها را در تجزیه جسد کاهش میدهد. در کنار گورستان چااوچیلا شواهدی یافت شده که نشان میدهد نازکاییها در کنار این گورستان اجساد خود را به روش خود مومیایی میکردند.
باستانشناسان از زیر زمین تیرهای چوبی را پیدا کردهاند که نشان میدهد این تیرکهای چوبی در مومیایی اجساد به کار برده میشده و بعد از مومیایی کردن با اجرای آیین و مراسم سنتی، اجساد در سردابهایشان برای همیشه دفن میشدند.
گورستان چااوچیلای پرو
اجساد چااوچیلا چه کسانی هستند؟
این که چرا در میان نازکاها این گروه را با چنین روشی به خاک سپردهاند سؤالی است که ذهن بسیاری را از زمان کشف گورستان به خود مشغول کرده و اکنون بسیاری بر این عقیدهاند که مردگان دره مرگ جادوگران نازکا هستند.
این جادوگران که مدعی بودند با ارواح در ارتباطند در جامعه نازکا بسیار مورد احترام بودند و از اینرو هنگام مرگ با اشیای باارزش و ابزارهای سنگی خود به خاک سپرده میشدند تا در زندگی پس از مرگ از آنها استفاده کنند. از اینرو با کشف اشیای بیشمار از جمله کوزههای شکسته بسیاری از باستانشناسان بر این عقیدهاند که این گورستان متعلق به جادوگران نازکاست.
اجساد نیمه
بین سالهای ۱۰۰ تا ۸۰۰ پس از میلاد مسیح (ع) فرهنگ نازکا به اوج شکوفایی خود رسیده بود. قوم نازکا از جمله اقوامی هستند که هنرهای دستی بسیاری از آنها مانند ظروف سفالی باقی مانده است ضمن اینکه این قوم پارچهبافی نیز داشتند و همچنین فناوریهای مهندسی آنها مانند طریقه آبرسانی زیرزمینی امروزه هنوز هم در برخی از نقاط پرو مورد استفاده قرار میگیرد.
هرچند نازکاها اجساد خود را به طور کامل به خاک میسپردند، اما در فرهنگ آنها دفن قسمتی از بدن یک جسد نیز مرسوم بود. به عنوان مثال در گورستان چااوچیلا تعدادی جمجمه یا استخوانهای قسمتهایی از بدن کشف شده که خود گواه بر این مطلب است.
هرچند نام دره مرگ به خوبی نشاندهنده موقعیت این منطقه است، اما بومیان منطقه گورستان چااوچیلا را «قبر وحشت و اندوه» نیز مینامند. آنها برای چنین نامگذاریای دلیل دارند و میگویند که گاه و بیگاه شاهد حوادث ترسناکی هستند که مطمئنا با چااوچیلا در ارتباط است. به گفته محلیهای منطقه بعضی از شبها نورهای ناشناختهای در محل گورستان دیده میشود، نورهایی که هیچ منبعی تاکنون برای آنها یافت نشده است.
همچنین عدهای مدعی هستند که با چشمهای خود دیدهاند برخی از اشیای اطراف چااوچیلا در هوا به پرواز درمیآیند و حرکت میکنند. عدهای میگویند که این نورها و به حرکت در آمدن اشیاء به فعالیتهای ماوراءالطبیعه مربوط میشود و گروه دیگر معتقدند که گورستان دره مرگ محل رفتوآمد اشیای پرنده ناشناخته است و همه این پدیدهها در کنار خطوط اسرارآمیز نازکا که حتی از فاصله دور در آسمان نیز دیده میشوند این منطقه را اسرارآمیزتر کردهاند. اما در این بین شکاکان به این موضوع نظر دیگری دارند. آنها معتقدند که منبع نورهای سرگردان، غارتگرانی هستند که برای چپاول به قبرستان میروند، اما با وجود توجیه شکاکان درباره این موضوع همچنان بومیان منطقه شاهد این اتفاقهای عجیب و غریب هستند.
«آدولفو بنیوال» از گروه شکاکان در این رابطه میگوید: «هیچ یک از ما وجود نورهای اسرارآمیز را نمیتوانیم انکار کنیم. افراد بیشماری در این منطقه شاهد نورهای عجیب و غریب در موقعیتهای گوناگون بودهاند و حتی گفتههای این شاهدان به ثبت رسیده است که خود گواه بر صحت ادعاهایشان است.»
زمانی که گورستان چااوچیلا کشف شد بسیاری تصور میکردند که راز نازکاها سرانجام برملا خواهد شد، اما با کشف این گورستان اسرارآمیز نه تنها معمای درهم پیچیده خطوط نازکا حل نشد بلکه یک راز دیگر به این مجموعه رازها افزوده شد.
منبع: همشهری سرنخ