امکان ندارد پایم را جایی بگذارم و بفهمند شغلم چیست و نخواهند در مورد سپرده و این چیزها بپرسند. در جمع های خانوادگی هم آدم را ول نمی کنند.

آن اوایل که هنوز تازه کار بودم، نمی دانستم اعتبارات چیست. دیگران مدام می پرسیدند و من هم خجالت می کشیدم بگویم نمی دانم. ولی کم کم یاد گرفتم بگویم مثلا من در قسمت وام کار نمی کنم.

کارمندهای بانک علاوه بر اعداد و ارقام با صاحبان اعداد و ارقام هم سر و کار دارند. باجه هایی که مدام از مشتری های مختلف پر و خالی می شوند و آدم هایی که هرکدام با خودشان خرده داستان تازه ای می آورند.

یلدا پاشازاده سی و دو سال دارد و هشت سال است که در یک بانک خصوصی کار می کند. در تمام این هشت سال هم در بخش های مختلفی از بانک کار کرده. اول به عنوان کاربر پشت باجه شروع به کار کرده و بعد از چهار سال و نیم کاربر ارشد و رئیس صندوق شده و حالا هم یک سالی می شود که معاون شعبه است. این ها بخشی از خاطرات او از این هشت سال کارمندی در بانک است. گفت و گو و تنظیم این متن را زهرا الوندی انجام داده است.

• ما که در بانک و در شعبه های مختلف کار کرده ایم، اختلاف طبقاتی را زیاد می بینیم. مثلا یک شعبه در منطقه ی مرفه شهر پر بود از پیرمرد و پیرزن های قدیمی، تحصیل کرده و ثروتمند. مدام بین ایران و خارج در حال سفر بودند و البته خیلی مهربان. مدل شان طوری بود که روزهای اول فکر می کردم دارم در یک کشور خارجی کار می کنم. پیرمرد و پیرزن هایی که هم ایمیل داشتند و هم اهل اینترنت بودند.

با خودم می گفتم اگر من هم در سن این ها حواسم این قدر جمع باشد و بتوانم چیز جدید یاد بگیرم، حسابی خدا را شاکر خواهم بود! مثلا یکی از مشتری ها آقای پیری بود که خودم کارش را انجام می دادم. غصه اش این بود که: خانم، من خیلی اینترنت بلد نیستم. نهایتا می روم یک سرچی می کنم؛ یک سهامی خرید و فروش می کنم و تمام. من هم متعجب، چاره ای نداشتم جز این که سر تکان بدهم که یعنی ایرادی ندارد! یا آن یکی خانم مسن اینترنتی برای یارانه ها ثبت نام می کرد و ناراحت بود که: ای مادر، من که خیلی بلد نیستم. منتها این مدل آدم ها مال این منطقه بودند.

در شعبه ای دیگر در منطقه ای متوسط نشین، آدم های زیادی بودند که به زور چند میلیون جمع کرده و با هزار سلام و صلوات آورده بودند حساب باز کنند. پیرهایشان اغلب سواد نداشتند و همیشه در به در دنبال این بودند که یکی برایشان فرم پر کند. حساب شان هم در حد یک حقوق بازنشستگی بود.

• یکی از مشتری های ما خانمی بود که غالبا پول به حساب واریز می کرد. چهل و چند ساله به نظر می رسید و صورت نسبتا زیبا و سرزنده و زبلی داشت. از آن تیپ زن هایی که آدم فکر می کند حسابی خوشبخت اند. یک بار نوبتش به باجه ی من افتاد. وقتی داشت فیش را پر می کرد، نتوانست شماره حساب را بخواند. دفترچه را کمی عقب و جلو کرد و چشمانش را تنگ. اما وقتی دید نمی تواند شماره حساب را ببیند، از من کمک خواست.

موقعی که داشتم پول را واریز می کردم، بی مقدمه شروع به صحبت کرد که: شوهرم چند سالیه فوت شده و این قدر گریه کردم که چشمام ضعیف شده. این پول ها رو هم جمع می کنم سر سال بگذارم روی پول پیش خونه. اگه پسرم بفهمه این پول ها رو دارم، همه ش رو ازم می گیره. منم یه جوری می آم بانک که متوجه نشه. این را گفت و دفترچه اش را برداشت. خداحافظی کرد و رفت.

• روی میزم پر بود از دلار. دلارهایی که از مشتری گرفته بودم و داشتم شماره هایشان را در فرم می نوشتم تا بدهیم به خزانه ی بانک. خانمی از مشتری های آشنا آمد نزدیک میزم و گفت: خانوم پاشازاده می شه به من چهارصد دلار بدی؟ می خوام برای پسرم حواله کنم.

یک لحظه ماندم. گفتم: اینا حساب و کتاب داره، اگه می خواین باید سند بزنین.

گفت: نه! خودتون به من قرض بدین.

گفتم: خانوم، من ندارم.

بعد خیلی طبیعی گفت: دوستات هم ندارن؟

جدی شدم و گفتم: نه.

چند روز بعد دوباره وارد شعبه شد و آمد کنار میزم و گفت: خانوم پاشازاده می خوام وام بگیرم، ضامن من می شی چک بدی؟

اول خواستم بهانه بیاورم که دسته چک ندارم. بعد گفتم وقتی این خانم رویش می شود چنین درخواستی از من بکند، چرا من باید برای نه گفتن خجالت بکشم و بهانه بیاورم. نگاه کردم توی صورتش و قاطع گفتم: نه.

گفت: نه؟

گفتم: نه.

راهش را کشید و رفت. با این که خیلی آدم رکی نیستم اما یاد گرفته ام کار بانک شوخی بردار نیست و رودربایستی آخرش به دردسر می رسد.