فدرالیسم و فاشیسم

۱. سید محمد خاتمی، رئیس جمهور اسبق در دیدار با اعضای شورای شهر تهران گفته است: «مطلوبترین نوع حکومت مردمی، اداره فدرالی است.»

کارنامه عملی خاتمی در ۸ سال ریاست جمهوری نشان می‌دهد که وی نه تنها در آن دوران گامی عملی برای رسیدن به «مطلوبترین نوع حکومت مردمی» برنداشته است، بلکه با اقداماتش سیستم سانترالیست موجود را هم متمرکزتر کرده است.

یکی از این اقدامات، اجرای ناقص فصل هفتم قانون اساسی (اصل ۱۰۰ تا ۱۰۶) مربوط به شوراها بود. پس بیست سال از مسکوت ماندن فصل هفتم قانون اساسی، در زمان اجرا، شوراهای شهرستان و استان بر خلاف صریح اصل ۱۰۰ ق.ا. از روند انتخاب مستقیم مردم خارج و تبدیل به نهادهایی تشریفاتی شدند.

در حالی که قرار بود طبق اصل ۱۰۳ ق.ا. بخشداران، فرمانداران و استانداران مجریان مصوبات شوراها باشند، این مقامات تبدیل به تاییدکنندگان مصوبات شورا شدند. و به این ترتیب فصل هفتم قانون اساسی که می‌توانست مقدمه‌ای برای ایجاد نوعی فدرالیسم باشد، تبدیل به چفت و بست سانترالیسم شد.

با این همه شنیدن جمله «مطلوبترین نوع حکومت مردمی، #فدرالیسم است.» از زبان خاتمی من باب پشیمانی از گذشته باشد یا به خاطر انتخابات پیشِ‌رو، در هر حال اتفاق مبارکی است که باعث گشایش باب گفتگو در این زمینه می‌شود.

۲. سید جواد طباطبایی، استاد اعظم محافل پان‌ایرانیست که این روزها به «سبب بیماری و نداشتن دفترچه بیمه!! و صد البته عدم توانایی مالی ناشی از اخراج از دانشگاه تهران ناچار شده است، درمانش را در بیمارستان‌های واشینگتن پی‌گیری نماید»، (محمد قوچانی، ۲۶ فروردین ۹۸) با شنیدن واژه فدرالیسم، توصیه‌نامه‌ای هذیانی به خاتمی نوشته است که به قول دکتر منصور نژاد «اگر در کانال طباطبایی منتشر نمی‌شد، تردید در سندیتش می‌کردم.»

از نکات جالب در این توصیه‌نامه این است که طباطبایی، رئیس جمهور اسبق را فاقد صلاحیت در طرح مباحثه فدرالیسم اعلام کرده و تهدید ضمنی کرده است که خاتمی «محترمانه حرفش را پس بگیرد». جالب‌تر اینکه او همه اینها را در پایتخت یکی از بزرگترین دولت‌های فدرال دنیا نوشته است.

۳. منصور پرندی در کانال «راهبرد» نوشته است: «هر دانشجوی علم سیاستی در ترم اول یاد می‌گیرد که فدرالیسم تقسیم قدرت است نه تقسیم خاک؛ اگر استاد طباطبایی این را نمی‌داند که بعید است نداند، پس نادان است. و اگر می‌داند و چنین موضع می‌گیرد؛ پس فاشیست است.»