عفت از مهمترین موضوعاتی است که لزوم و رعایت آن، به زمان و مکان، نژاد و قومیت، و پیشرفت و ترقی و فرهنگها وابسته نیست و هیچ عاملی نمیتواند از لزومش بکاهد. ازاینرو، برای بهتر روشن شدن مطلب لازم است واژة عفت تعریف گردد. «عفّت» در لغت به معنای خودنگهداری از چیزی که حلال نیست.[1] در اصطلاح به دست آوردن حالتی برای نفس که از غلبه شهوت بر آن جلوگیری میکند.[2] در روایات واژة عفت را بیشتر برای نگهداری از قوة شهوات مربوط به فرج و شکم به کار بردهاند.[3] علمای علم اخلاق در تعریف «عفّت» بیان کردهاند که: عفت پیروی و تبعیت قوة شهوت از عقل در انجام اموری است که به خوردن و میل جنسی مربوط میشود.[4]
واژة «عفّت» در کنار عناوین مانند:تقوا، حیا به کار میرود. اما هممعنای آنها نمیباشد. «تقوا» یعنی خودنگهداری و محفوظ داشتن نفس از آنچه که میترسد.[5] «حیا» به انقباض نفس از کارهای قبیح و ترک آن به جهت زشتی عمل معنا شده است.[6] اما «عفت» فقط در محدودة میل جنسی و شکم معنا دارد که اگر تقوا بخواهد به صورت کاربردی در این دو میل تجلی نماید در قالب عفت ظهور پیدا میکند.
در مجموع، عفت به معنای سرکوبی امیال و غرایز بشری نیست بلکه حد اعتدال بین «سره» و «خمود» است. در این پاسخ، بیشتر به راهکارهای ایجاد عفّت جنسی، توجه شده است.
فوائد عفّت ورزی:
مهمترین ویژگی «عفت» مهار شهوت در روابط جنسی است که نقش مهم در رشد و کمال انسان دارد که برخی از فواید عفت به صورت اختصار بیان می شود:
خودشکوفایی: از نظر روانشناسان مهمترین عامل رشد استعدادها و شخصیت انسان، برآورده شدن معقول نیازهای روانی است. انسان سالم نیازهای خود را از راه عاقلانه، ارضا میکند. به عبارتی دیگر اگر شرایط به گونهای فراهم شود که افراد بتوانند همه ظرفیتهای درونی و استعدادهای مکنون خود را بشناسند «خودشکوفایی» ایجاد میشود و به واسطة عفاف است که استعدادها بر رویی قابلیتها و تواناییها متمرکز میشود وبه بالفعل میرسد.[7]
سلامت روانی: اسلام به سلامت روانی اهمیت فراوان داده است.با توصیه عفاف برای زن و مرد آنرا نگهبان روح و روان انسانی و ضامن سلامت روان معرفی نموده، اضطرابها، ترسها، مزاحمتهای خیابانی، دغدغة مداوم نسبت به پذیرفته شدن یا عدم پذیرش از سوی جنس مخالف، استفاده بیحد و مرز و افراطی از لذتهای جنسی از عوامل بیماریهای روانی و افسردگی است که عفاف فرد را از همه این آسیبها جلوگیری میکند.[8]
سلامت جامعه: بیعفتی و انحراف جنسی از با سابقهترین عوامل نابودی اجتماعها و ملتهابوده است که آثار آنرا میتوان در طول تاریخ ملاحظه کرد. فرو ریختن سنگ، بر قوم لوط برای مجازات آنان و انهدام شهر «سدوم» واقع در ساحل بحرالمیت که مردم آن به فساد جنسی معروف بودند و براثر زلزله و به قعردریا فروریختن از قدیمیترین آثار و نتایج بیعفتی است که در تاریخ ثبت شده است. بنابراین، از مهمترین فواید عفتورزی امنیت و سلامت جامعه میباشد.[9]