
سومریها و تحریفات پان ترکیسمی-قسمت اول
پان ترکیست ها از دوران حکومت آتا ترک کوشیده اند که ده ها تمدن غیر ترک را به سود خود، ترک قلمداد کنند. به گفته ولادیمیر مینورسکی خاورشناس معروف: «هر جا که پرسش حل نشده ای در زمینه فرهنگ قوم های شرق باستان پدید آید ترکان بی درنگ دست خود را همان جا دراز می کنند».Pan Turkism, par minorsky dans ensycolpdie de islam, Livraison N. P. 924 Akopo
یکی از این تمدن های درخشان و کهن که دچار بازی سیاسی پان ترک ها گردیده، تمدن سومری است. صد سال پیش که دانش سومرشناسی در آغاز راه خود بود ، اشخاص مختلف نظریه های متفاوتی را درباره زبان سومریان ارائه کرده بودند. صد سال پیش، برخی نویسندگان زبان آن ها را افریقایی شمردند و بعضی زبان آنان را دراویدی و شماری دیگر حتا زبان آن ها را زبانهی قفازیو هندو اروپایی یا آلتایی یا اورالی پنداشتند. مثلا کلوگ (سومرشناس) معتقد است که زبان سومری را نمی توان از نظر ساختاری با خانواده زبان های فینوایغوری مقایسه کرد، بل که این زبان با زبان های حامی و بسیاری از زبان های سودانی قابل مقایسه است(بنگرید به نوشتار (1) در کتابنامه). همچنین مین هاف (1915-1914) برای نخستین بار شباهت های زبان سومری و برخی زبان های آفریقایی (بانتو و حامی) را تشخیص داد(بنگرید به نوشتار (1) در کتابنامه). امروزه پان ترکیست ها برای اثبات ترکی بودن زبان سومری، از صد سال پیش تاکنون، تنها نام یک دانشمند را به میان می آورند. این دانشمند، شخصی آلمانی به نام هومل بود. از زمانی که هومل ادعای تعلق زبان سومری را به خانوادهی امروز مفقود شدهی تورانی (که بخشی از آن را خانوادهی امروز مفقود شدهی اورال-آلتایی که دو خانوادهی مستقل از هم دانسته میشوند) مطرح کرد، صد و ده سال می گذرد. در زمان هومل، تنها خود وی بود که در میان همه دیگر سومر شناسان به این ادعا اعتقاد داشت. مثلا دانشمند بزرگ آن زمان، موریس جاستروی کوچک ( Morris Jastrow JR) که استاد دانشگاه پنسیولونیای آمریکا (Pennsylvania) در سال 1906 بود، در باره ادعای هومل می نویسد:
«نظر هومل را در این مورد مانند بسیاری از مسائل دیگر تنها یک دانشمند قبول کرده است، آن دانشمند خود هومل می باشد! فهرست واژگان سومری، با مترادف های تصور شده ترکی شان، که او ترتیب می دهد، اعتماد و اطمینانی را به روش وی، القا نمی کند» (2)(برای پان ترکیستهایی که به ترجمهی ما اعتقاد ندارند، برای اصل انگلیسی مطلب ، بنگرید به کتابنامه پایین سند دوم، برگ دوم.)
امروزه حتا یک سومری شناس وجود ندارد که زبان سومری را زبانی تک خانواده ای نداند و پان ترکیستها نمیتوانند یک سومرشناس با شهرهء جهانی را معرفی کنند که همنظر آنها باشند. ناچار پان ترکیستها به تئوریهای توطئه میپردازند و میگویند دانشگاههای مستقل و بزرگ غرب، بر ضد آنها توطئه چیدهاند.
مقصود ما از یک دانشمند سومری شناس، پژوهشگری است که مقالاتی را در مجلات بزرگ خارجی، که مبتنی بر شیوه ی نقد و مداقه اند، منتشر ساخته است و نه نویسندگانی که کتاب هایی را به زبان ترکی می نویسند یا در نشریات که به لحاظ سیاسی پان ترکیسم را تشویق می کنند، مطالبی را منتشر می سازند. ما در این مقاله، به بسیاری از این مجلات گسترده که بر شیوه ی نقد و مداقه مبتنی اند، اشاره و مراجعه می کنیم. اشخاصی چون صدیق، زهتابی و هیئت هیچ مقاله ای را در این مجلات معتبر ندارند و خود می دانند که نظریات شان را به طور خطرناکی، فقط پان ترک های مغزشویی شده پذیرفته اند.
با این مقدمه، ما این مقاله را به سه بخش تقسیم کرده ایم. در بخش اول از چند مقاله متعلق به سومری شناسان و زبان شناسان، و کتابهای سومری درباره تک خانواده ای بودن زبان سومری نقل قول می کنیم. در بخش دوم بر اساس چند مقاله معتبر که در پایگاه آذرگشنسپ موجود هستند تفاوت های فاحش دستور زبان سومری و زبان ترکی را بررسی می کنیم. در بخش سوم به فهرستی واژگانی که فردی پان ترکیست برای ما فرستاده بود نگاه می کنیم و می بینیم که چگونه این اشخاص برای ترکی جلوه دادن زبان سومری، واژه هایی را از جانب خود جعل کرده و به زبان سومری نسبت داده اند. هم چنین برای مقایسه، شماری از واژگان سومری را که با زبان های افریقایی و استرالیایی و دراویدی و باسک و هندو اروپایی شباهت آوایی دارند، در ادامه نقل می کنیم.
بخش اول - نقل قول هایی از دانشمندان و کتاب های معتبر امروزی:
0)
یکی از کتابهای مشهور که مورد استفاده تدریس زبان سومری می باشد کتاب:
John Hayes, University of California, Berkeley
"Sumerian" 2nd printing June 1999, Languages of the World/Materials 68,
LINCOM EUROPA, Paul-Preuss-Str. 25, D-80995 Muenchen, Germany.
در مقدمه این کتاب می خوانیم:
”Sumerian has the distinction of being the oldest attested language in
the world. Spoken in the southern part of ancient Mesopotamia, the
Iraq of today, its first texts date to about 3100 BCE. Sumerian died
out as a spoken language about 2000 BCE, but it was studied in the
Mesopotamian school system as a language of high culture for almost
two thousand more years. A language-isolate, Sumerian has no
obvious relatives. Typologically, Sumerian is quite different from
the Semitic languages which followed it in Mesopotamia. It is
basically SOV, with core grammatical relationships marked by affixes
on the verb, and with adverbial relationships marked by postpositions,
which are cross-referenced by prefixes on the verb. It is split
ergative; the perfect functions on an ergative basis, but the
imperfect on a nominative-accusative basis.
Because Sumerian is an isolate, and has been dead for thousands of
years, special problems arise in trying to elucidate its
grammar. There are still major challenges in understanding its
morphosyntax, and very little is known about Sumerian at the discourse
level. This volume will describe some of the major questions still to
be resolved.
ترجمه:
زبان سومری این امتیاز را دارد که کهن ترین زبانی است که اسنادی از آن به جا مانده است. نخستین متن های کشف شده از این زبان که در نواحی جنوبی میان رودان (بین النهرین) باستان، عراق امروزی، رایج بوده، به 3100 سال پیش از میلاد مربوط می شود. سومری، به عنوان زبانی گفتاری، دو هزار سال پیش از میلاد متروک شد اما تقریبا تا دو هزار سال پس از آن هم این زبان به عنوان زبان "فرهنگ والا" در مدرسه های میان رودان تدریس می شد. سومری زبانی جدا است و بطور مشخص وابسته به هیچ خانواده ای نیست. از دیدگاه گونه شناختی، زبان سومری با زبان سامی که جایگزین آن در میان رودان شد کاملا فرق دارد. ساختار جمله در زبان سومری به صورت «فاعل، مفعول، فعل» است. روابط دستوری در این زبان با «وند» هایی که به فعل اضافه می شوند تعیین می گردد و قیدها نیز بصورت «پی بست» در جمله می آیند. این پی بست ها به وسیله ی پیشوندهای متصل به فعل ارجاع داده می شوند. همچنین روابط دستوری در این زبان، ارگاتیو و گسسته است و از این جهت، در ساختارهای ارگاتیو بهترین بازدهی را دارد و در ساختارهای فاعلی- مفعولی بازدهی کمتری دارد. چون سومری زبانی تک خانواده ای است و نیز هزاران سال است که از آن استفاده نمی شود، تعیین دستور این زبان دشواری های ویژه ای را فرا روی پژوهشگران قرار می دهد. هنوز چالش های بزرگی در تشخیص ترتیب تکواژها در این زبان وجود دارد و شناخت ما از زبان سومری در سطح گفتمان بسیار اندک است.
توضیح چند مفهوم زبان شناسی:
Post position را در فارسی هم پی بست و هم پس آیند ترجمه کرده اند. از دیدگاه من چون ممکن است واژه ”پس آیند“ با ”پسوند“ اشتباه شود، بهتر است از پی بست استفاده کنیم. پی بست، واژه یا عبارتی است که واژه یا عبارت پیش از خود را تعریف می کند. برای مثال در عبارت ”poets bold and free“ که یعنی شاعران شجاع و آزاد، bold and free پی بست poets است.
ergative به حالتی گفته می شود که در آن مفعول فعل متعدی می تواند بدون تغییر در معنا در نقش فاعل فعل لازم بکار گرفته شود. برای مثال در زبان انگلیسی، فعل open در دو جمله I opened the door و The door opened به ترتیب در قالب فاعلی و مفعولی آمده است بدون آنکه ما با استفاده از قانون های دستوری و فعل کمکی was بخواهیم در آن نغییری ایجاد کنیم.
discourse یا سخن، گروهی از جمله های معنادار، پیوسته، و هدفمند را می گویند. پس آنرا با جمله اشتباه نگیرید.
1)
"The isolated nature of Sumerian is further brought into relief when we take a look at certain typological features of the language. In contrast to all the surrounding languages, Sumerian has ergative argument marking and, as Nichols (1994) has shown, ergativity is relatively stable."
Prof. Piotr Michalowski
University of Michigan
Ann Arbor
http://www-personal.umich.edu/piotrm/cv1.htm
ترجمه:
از بررسی نوع شناسی زبان سومری-تک خانواده بودن آن آشکارتر می شود . بر خلاف زبانهای همسایه، زبان سومری ارگتیو می باشد و نیکلوس(1994) نشان داده است که ارگتیویتی
یک امر ثابتی است.
اصل مقاله:
The Life and Death of the Sumerian Language in Comparative Perspective
که از این جا بر گرفته شده:
http://www-personal.umich.edu/piotrm
2)
“Sumerian is a language isolate, meaning that it has no relatives living or dead (though there have been unsuccessful attempts to connect Sumerian to a number of languages).”
«زبان سومری، یک زبان منفرد است، بدین معنی که هیچ نسبتی با زبان های زنده و مرده ندارد (هرچند تلاش های انجام شده برای ارتباط دادن زبان سومری با تعدادی از زبان های دیگر، ناموفق بوده است)».
http://ccat.sas.upenn.edu/psd/
Prof. Steve Tinney, Middle Eastern Languages, Sumerian specialist
درباره کار و موفقیت این سومر شناس بزرگ از دانشگاه پنسیلوانیا می توانید این جا بیش تر بخوانید:
http://news.nationalgeographic.com/news/2002/07/0723_020724_cuneiform.html
3)
“Sumerian is an isolated language: there is no evidence that it is
related to any other language at all, living or dead. It certainly
cannot be connected with Indo-European (IE) or Semitic, nor can these
two be related to each other.”
«زبان سومری، زبانی منفرد و مجزاست: هیچ نوع برهانی وجود ندارد که نشان دهد این زبان با هر زبان دیگری، مرده یا زنده، خویشاوندی داشته است. این زبان یقینا ارتباطی با زبان های هندواروپایی یا سامی نداشته و نمی توان این دو را با یکدیگر ارتباطی داد».
Prof. Larry Trask
COGS
University of Sussex
Brighton BN1 9QH
UK
http://www.sussex.ac.uk/linguistics/profile2712.html
larryt@cogs.susx.ac.uk
“After the conquest of Sumer by the speakers of Akkaddians, Sumerian eventually disappeared as a spoken language, though it continued to be used as a written language for many more centuries. Sumerian is an isolated language.”
(R.L. Trask, Dictionary of Historical and Comparative Linguistics, Routledge, 2000. pg 330)
4)
"Sumerian is an isolate, a language with no known relatives. It can"t be
placed in any language family at all."
-Steven Schaufele, Ph.D., Asst. Prof. of Linguistics, English
«سومری زبانی منفرد است، زبانی با خویشاوندان ناشناخته. این زبان را در هیچ خانواده ی زبانی نمی توان جای داد».
-Steven Schaufele, Ph.D., Asst. Prof. of Linguistics, English
Department Soochow University, Waishuanghsi Campus, Taipei 11102, Taiwan
5)
The School of Oriental and African Studies
(SOAS), University of London. In their Sumerian Language Studies Brochure:
The School of Oriental and African Studies(SOAS), University of London. In their Sumerian Language Studies Brochure:
“Sumerian, the oldest known written language in human history, was spoken in Mesopotamia (modern Iraq and peripheral regions) throughout the third millennium BC and survived as an esoteric written language until the death of the cuneiform tradition around the time of Christ. The Sumerian language, which is related to no other known tongue, was only properly deciphered this century. A considerable literature in Sumerian is currently being reconstructed from fragmentary clay tablets housed in the museums of the world.“
«زبان سومری، کهن ترین زبان شناخته شده مکتوب در تاریخ بشر، در میان رودان (عراق کنونی و مناطق پیرامونی آن) در سراسر هزاره سوم پیش از میلاد و به عنوان یک زبان مکتوب محرمانه تا زمان از میان رفتن تداول خط میخی در حوالی عصر مسیحیت، برجای بود. زبان سومری، که با هیچ زبان شناخته شده دیگری خویشاوندی ندارد، صرفا در این سده به درستی رمزگشایی گردید. عمده ی متون سومری عموما براساس الواح رسی شکسته ی محفوظ در موزه های جهان نوسازی گردیده است».
6
Kramer, Samuel, Noah 1963. The Sumerians. Chicago: University of Chicago Press.
“In vocabulary, grammer, and syntax, however, Sumerian still stands alone and seems to be unrelated to any other language, living or dead”.
«واژگان، دستور، و نحو زبان سومری همچنان بر یگانگی پای می فشارد و به نظر می رسد با دیگر زبان ها، زنده یا مرده، فاقد خویشاوندی است»
8)
Encyclopedia Britannica. 2004: Under Sumerian Language
language isolate and the oldest written language in existence. First attested about 3100 BC in southern Mesopotamia, it flourished during the 3rd millennium BC. About 2000 BC, Sumerian was replaced as a spoken language by Semitic Akkadian (Assyro-Babylonian) but continued in written usage almost to the end of the life of the Akkadian language, around the beginning of the Christian era. Sumerian never extended much beyond its original boundaries in southern Mesopotamia; the small number of its native speakers was entirely out of proportion to the tremendous importance and influence Sumerian exercised on the development of the Mesopotamian and other ancient civilizations in all their stages.
«زبان سومری، زبانی منفرد و کهن ترین زبان مکتوب موجود است. این زبان برای نخستین بار در حدود 3100 پیش از میلاد در جنوب میان رودان گواهی گردیده و در طول هزاره سوم پ.م. رشد و توسعه یافته است. در حدود 2000 پیش از میلاد، زبان سومری به عنوان زبانی محاوره ای، با زبان سامی اکدی (آشوری- بابلی) جای گزین شد اما کاربرد کتبی آن کمابیش تا پایان حیات زبان اکدی، در حوالی آغاز عصر مسیحیت، ادامه داشت. زبان سومری هرگز بسیار فراتر از مرزهای اصلی خود در جنوب میان رودان توسعه نیافت؛ شمار اندک گویندگان بومی این زبان، تناسبی با اهمیت عظیم و تأثیرات زبان سومری بر توسعه تمدن میان رودان و تمدن های دیگر، در همه مراحل آنان، نداشت».
9)
"Sumerian is an isolate language whose linguistic relatives, if it ever had any, all died out before they were written down."
)Simon Eliot, Jonathan Rose, A Companion to the History of the Book,Blackwell Publishing, 2007, pg 68.(