روستای باصفا و خوش آب و هوای ورزقان در دامنه جنوبی رشته کوه بزقوش و حدود ۶۰کیلومتری شهرستان میانه و ۱۵ کیلومتری شهر ترکمانچای قرار دارد.
این روستا درناحیه ای باستانی به نام بروانان واقع شده است نخستین بار در قرنهای پنجم و ششم, بروانان شهر کوچکی در آذربایجان ظبط شده است[اصطخری ص ۱۵۶] علی ابن عبدالمومن عبدی در قرن دهم بروانان را ناحیه ظبط کرده و آن را با ناحیه ورزقـان یکی دانسته است[ص ۲۷۰] این روستا نام خود را از جمله وزیر قران گرفته است و ورزقان گفته می شود
در فرهنگ جغرافیای ایران ج۴ تعداد ساکنین این روستا ۲۲۲۴ تن ذکر شده است ولی در سالهای اخیر بخاطر مهاجرت به شهرهای بزرگ جمعیت این روستا به ۱۱۸۱ تن کاهش یافته است.
ورزقان بخاطر شرایط اقلیمی و جغرافیایی مناسب از سکونتگاههای قدیمی منطقه بوده است سفالها و اشیای یافت شده که قدمت آنها به هزاره های پیش از میلاد میرسد نشان از زندگی متمدن انسانی از گذشته های دور در این روستا دارد.
محوطه ای باستانی در جنوب روستا قرار دارد که اهالی آنرا قالا[قلعه] مینامند این مکان نسبتا بزرگ که در گذشته حاشیه های آن به باغهای باصفا تبدیل شده و تا سالهای اخیر نیز توسط افراد نا آگاه و گاه آگاه به اشکال مختلف مورد بهره برداری,کاوش و در نتیجه موجب تخریب آن شده است با این همه بی مهری همچنان هسته اصلی و لایه های چندین دوره تمدن را در خود حفظ کرده است امیدوارم روزی این مکان تاریخی که یادگاری از اجداد باستانی ماست رازهایش را برای ما آشکار کند…
در شمال روستاچندین عبادتگاه وجود دارد که مثل دیگر نقاط,مردم اعتقاد به وجود مقبره نوادگان امامان دارند که البته دیگر تقدس خود را از دست داده و توسط والی و گاهی اهالی مورد کاوش و در نتیجه موجب تخریب قرار گرفته و کتیبه ها ودیگر اشیای آن به سرقت رفته است.
این روستا دارای هشت مسجد[شاید هم بیشتر]میباشد که هر کدام توسط قبیله ای مخصوص خودشان ساخته شده است که باعث چند دستگی و تفرقه میان اهالی شده است و این مردم هرگز برای تصمیمی به اجماع و توافق نمی رسند,
گذشته از بعضی زشتیها,ورزقان چون نامش زیبا و باغی بهشتی است
رودی پرآب باغهای زیبا و دشت باصفای آن را سیراب می کند این سرزمین پر از نعمت با باغهای پر از درخت و درختانی پر از میوه از جمله سیب,گلابی,گردو,گیلاس,آلبالو,هلو و گندمزارهای وسیع وکوههای سرسبز و دامهایی پروار,جیبهای مردم را پر از پول و لبهایشان را خندان می کند
طعم خوش گلابی های ورزقان در خاطر استاد شهریار هم مانده بود که در مجموعه شعر حیدر بابا از روستای ما هم یاد کرده و می فرمایند ورزقانان آرمود ساتان گلنده … {اهالی ورزقان و خوشکناب در گذشته روابط نزدیک و دوستانه ای با هم داشته اند}
کوههای مرتفع با مناظر بی نظیرش زیستگاه حیواناتی چون خرس,سیاه گوش ایرانی,گرگ,گراز,روباه,خرگوش, سمور,گورکن و انواع پرندگان از جمله عقاب,شاهین,قرقی,جغد,کبک و انواع دیگری از پرندگان وحیوانات و خزندگان زیادی از جمله انواع مار و محل رویش انواع گیاهان دارویی و سبزیهای کوهی و قارچها میباشد;
این ناحیه بکر جاذبه های طبیعی بسیاری را برای طبیعت گردان در خود جای داده است وجود قله آغ داغ با ارتفاع۳۳۰۶ متر که در تصویر بالا نیز مشاهده می کنید هرساله و در هر فصلی کوهنوردانی را به سمت خود می کشاند که شکرخدا خود افرادی مطلع و از محافظان طبیعت هستند
رود زلال وهمیشه جاری و حاشیه آن[چای یوخاری]در بهار و تابستان سرسبز و خنک و تفرجگاهی مناسب و طبیعی برای رسیدن به آرامش و فرار از هیاهوی شهری است امیدوارم مسافران کیسه به دست اینجا را برای آرامش خود انتخاب کنند.