نیترات و نیتریت چیست

وجود نیترات و نیتریت در آب آشامیدنی

ضرر های نیترات و نیتریت

وجود نیتروژن در خاک سبب بوجود آمدن نیترات می شود. هنگامی که باران می بارد این نیترات همراه آب باران، آب شدن برف و یخ ها وارد سفره های زیر زمینی، آب چاه و یا قنات می شود و چون بخش عظیمی از آب آشامیدنی ها از سفره های زیر زمینی تامین می شود بنابراین آب شرب حاوی نیترات می باشد.

نیترات چیست ؟

نیترات (Nitrate) یک یون چند اتمی با فرمول شیمیایی NO3 می باشد که برای رشد و حیات گیاهان بسیار مفید و ضروری می باشد.

نیترات از طریق فعالیت های انسانی وارد آب می شود. استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی، آفت کش ها و مواد صنعتی سبب وارد شدن نیترات به منابع زیر زمینی می شود. در صنعت برای خنک کردن دستگاه ها از آب استفاده می شود،افزایش دمای آب سبب کاهش اکسیژن O2 محلول در آب می شود و در نیتیجه نیترات افزایش می یابد.

 میزان مجاز نیترات در آب آشامیدنی

طبق تحقیقی که توسط دانشمندان در آمریکا صورت گرفته است میزان مجاز نیترات حدود ۱۰ می لی گرم در لیتر می باشد. توجه داشته باشید که نیترات در منابع غذایی چون کاهو، کرفس،اسفناج و… وجود دارد. وارو شدن بیش از این مقدار نیترات به بدن سرطان زا می باشد.

 نیترات و عوارض ناشی از نیترات بر روی بدن انسان

بسیاری از آلاینده های موجود در آب سبب تغییر بو، رنگ و طعم آب می شود. این نوع از آلاینده ها با چشم قابل مشاهده هستن ولی بسیاری از املاح دیگر با چشم قابل مشاهده نیستند و فقط از طریق آزمایش مشخص می شود و عوارض آن در دراز مدت نمایان می گردد.

نیترات به خودی خودی ضرر ندارد ولی هنگامی بیشتر از حد مجاز وارد بدن شود باعث ایجاد سرطان می گردد.نیترات به ویژه برای کودکان، سالمندان و خانم های باردار بسیار مضر است و سبب تغییرات هموگلوبین در نوزادان زیر شش ماه می شود.

نیترات با هموگلوبین خون ترکیب می شود و توسط دستگاه گوارش به نیتریت NO2 تبدیل می شود  و سبب کمبود اکسیژن در بدن بخصوص نوزادان می شود.

روش های حذف نیترات  از آب آشامیدنی

تعویض یونی : تعویض یونی یا تبادل یون  (Ion Exchange Resin) یک پدیده شیمیایی می باشد که با تعویض یون ها باعث حذف آلاینده ها یونیزه می شود. رزین های موازنه کننده شامل ذرات جامدی می باشند که شامل بار مثبت کاتیونی و بابر منفی آنیونی می باشد و از لحاظ الکتریکی خنثی می باشند.

رزین های کاتیونی معمولا بر پایه سدیم، کلسیم و منیزیم می باشند.

رزین های آنیونی معمولا بر پایه کلراید می باشند .

با عبور آب از میان این رزین ها، رزین نیارات آب را با کلراید تعویض می کند. هرچقدر آب حاوی نیترات بیشتر از داخل این رزین ها عبور کند نیترات بیشتری از آب جذب کرده و کلراید پس می دهد.

این روش گران بوده و هزینه های نگهداری بسیار زیادی دارد.

روش مختلط کردن : در این روش آب حاوی نیترات با با آب سالم مخلوط می شود تا درصد نیترات موجود در آن کاهش می یابد ولی توجه کنید که با این روش نیترات حذف نشده و هنوز برای انسان به خصوص کودکان مضر است.

روش اسمز معکوس : در  این تکنولوژی که در دستگاه تصفیه آب خانگی نیز مورد استفاده قرار گرفته با عبور آب از فیلتر ممبران، نیترات و دیگر املاح مضر از آب حذف شده و آب کاملا سالم و بهداشتی می شود.

برای آشنایی بیتشر مقاله اسمز معکوس را مطالعه نمایید.

هزینه دستگاه تصفیه آب نسبت به عملی که برای سلامتی انجام می دهد بسیار مقرون به صرفه می باشد.