بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام مجدد خدمت قاریان قرآن آموزان و دوستان عزیزم تو سایت.
اگه خاطرتون باشه قبلا در مورد یکی از مباحث بسیار مهم یعنی مبحث تقلید بحث کردیم.
الان در ادامه ی همون بحث میخواییم مشخص کنیم که قران آموزان و اشخاصی که تلاوت رو میخواهند یاد بگیرند باید از کدام قاریان تقلید کنند؟و چه ملاکهای صوتی و موسیقایی هستش که باعث میشه افراد مختلف از قاریان مختلف که با صداشون سازگاره تقلید کنند.
_سوال اول:چرا باید افراد مختلف از قاریان مختلف تقلید کنند؟چرا نمیشود همه از یک قاری تقلید کند؟
در پاسخ به این سوال مهم باید عرض کنم که نباید تفاوت های فردی رو نادیده بگیریم.تفاوتهایی که باعث میشه افراد رو از همدیگر (حتی در دوقلو ها) متمایز کنه.این تفاوتها ممکن است در چهره باشه ممکن است در اخلاق باشه و ممکن است در صدا باشه...
پس قاری که میخواد تقلید رو شروع کنه باید بعضی ملاک هارو رعایت کنه که سازگار با صدا و همچنین توانایی ذهن موسیقاییش باشه.در غیر اینصورت میتونه آسیبهای جدی ای و غیر قابل جبرانی به صوت و حنجره اش وارد کنه مخصوصا در دوران بلوغ که صدا در حال تغییر هستش و نباید بهش فشار بیاد.
بنابرین هر قاری با هر صدایی که میخواد تقلید کنه باید در مرحله ی اول توانایی های صوتیش با قاری مرجع یکی باشه.
چون اگه بیشتر از توانایی هاش باشه شکست میخوره انگار توی ورزش کشتی شخصی 40 کیلو وزن داشه باشه و بیاد تمرینات شخص 80 کیلویی رو انجام بده!خیلی زود زمین گیر میشه.
پس نتیجه گرفتیم که هر شخصی با توجه به توانایی های خودش باید قاری مرجع اش رو انتخاب کنه.اما این توانایی ها کدامند؟؟
و چه مشخصه ها و ملاک هایی رو باید در نظر گرفت؟
ملاک ها و تواناییها برای تقلید 2 بخش هستند:
1-توانایی های صوتی
2- توانایی های ذهنی و موسیقایی
بخش اول:
1-توانایی های صوتی:
اولین و مهمترین شخصه ای که از نظر حقیر باید برای انتخاب قاری مرجع دقت بشه مساحت صوتی و ارتفاع اون هستش...
یعنی اینکه مساحت و ارتفاع صوتی شخص قاری مقلد با قاری مرجع تناسب داشته باشه.
مساحت صوتی چیست؟
به وسعت صدای هر شخص از نظر گام و پرده ی صوتی و اکتاو و دانگ و به زبان ساده به بلندی و زیری و بمی صدای هر شخص میگند.
به نظر حقیر بهتر است این قسمت حتما نزد استاد و کار بلد انجام بگیرد چون ببسیار مهم است.
اگر بخواهم به زبان ساده بیان کنم این حالت میشود:
1-افرادی که خوب میتوانند اوج بخوانند ولی در پرده های بم مشکل دارند میتوانند از عبدالباسط و مصطفی اسماعیل صیاد و از این قبیل قاریان تقلید کنند
2- افرادی که خوب بم میخوانند ولی در اوج خوانی مشکل دارند میتوانند از قاریان چون منشاوی طبلاوی و قاریانی از این قبیل تقلید کنند
3- افرادی که صدایشان در وسط است و نه قدرت بم زیادی دارند و نه قادرت زیر زیاد و صدایشان متوسط است میتوانند در موارد خاص علاوه از قاریان نامبرده شده تقلید کنند و همچنین غلوش حصان شبیب و ... براشان مناسب است توصیه میشوند این افراد حتما حضوری جهت تعیین تکلیف به یک استاد مراجعه کنند.
4-بهترین نوع صدا... صدا های 3 اکتاوی و شش دانگی و یا بیشتر:این ها قدرت فوق العاده ای در مساحت صوتی دارند و علاوه بر تمامی قاریان نامبرده شده میتوانند از قاریانی با مساحت اکتاوی بالاتر مانند عمران رمضان شحات انور (در مصر)و... تقلید کنند.
البته در جلساتمون انواع صداهای افراد رو با دستگاه های مخصوص مشخص میکنیم که هر کسی مایل بود شمارم رو هم در اکانتم نوشتم.
حالا اگه بخوام یکمی تخصصی تر توضیح بدم اینجوری میشه.مطالب نوشته شده ی پاییین از قبل آماده بود که تغییراتی توش ایجاد کردم
توضیحات تخصصی در مورد انواع صدا.با تغییرات
زنان و کودکان
سُپرانو(soprano) : زیر ترین نوع صدا در زنان و خردسالان است که دامنه ی آن از do زیرخط اول حامل تا do بالای پنج خط حامل می باشد.شاخه ی سپرانوبه چندین شاخه تقسیم می شود که نازکترین آنها که بسیار ضعیف و سبک نیز هست سپرانو کلراتورنامیده میشود و بعد از آن لژر، لیریک و دراماتیک قرار دارند.سپرانو در موسیقی آوازی اهمیت فراوان و بیش از سایر صورتهای دیگر صدا دارد.
2-متسو سُپرانو(mezzo soprano) : به صدای متوسط زنان گفته می شود کمی بم تر از سپرانو است( دو نت بم تر) و گستره ی آن از Laزیر خط اول حامل تا La بالای خط پنجم حامل می باشد.بعنوان مثال صدای قمر و روح انگیز از زنان و صدای ابوالحسن خان اقبال آذر از مردان در این محدوده بوده است(در کاست- کمانچه دوره قاجار-دستگاه نوا با صدای اقبال آذر را بشنوید.).
3- کنترآلتو(contr alto)یا آلتو : بم ترین نوع صدای زنان را گویند که وسعت آن از نت Faزیر خط اول حامل تا Fa روی خط پنجم حامل می باشد.
تقسیم بندی اصوات مردان از لحاظ وسعت و جنسیّت :
1- تنور(Tenor) : به زیرترین نوع صدای مردان گفته می شود که دامنه ی آن بر اساس کلید Sol، ازنت Doزیرخط اول تا Do بالای خط پنجم است با این تفاوت که صدا دهندگی آن یک اُکتاو بم تر ( از سپرانو) می باشد.این نوع صدا در آواز مردان در موسیقی ایرانی اهمیت فوق العاده ای دارد و میتوان گفت که بیشتر آوازخوانهای ایرانی صدایی از همین نوع را دارند که بعنوان مثال از استادان : طاهر زاده - دردشتی - تاج اصفهانی و شجریان می توان نام برد.یا صدای استاد محمدزاده در تلاوت قران رو میتوان در این بخش قرار داد
2- باریتون(Baryton) : صدای متوسط مردان را گویند که گستره ی آن از نت La زیر خط اول حامل تا La بالای خط پنجم حامل بوده و صدا دهندگی آن یک اکتاو بم تر (از متسو سپرانو) است.معمولا صدا ها بیشتر این نوع هستند
3- باس(Basse) : بم ترین نوع صدای مردان را گویندکه وسعت آن از نت Fa زیر خط اول حامل تا Fa روی خط پنجم حامل بوده و صدا دهندگی آن یک اکتاو بم تر (از آلتو ) است. برای مثال میتوان گفت که صدای استاد محمد نوری از نوع صدای باس می باشد.
پس با در نظر گرفتن جایگاه صوتی افراد میتوان برای قاری مرجع آنها نظر داد.
بخش مهم دیگر قدرت تحریر پذیری در افراد است.
این نکته رو عرض کنم که تحریر به ساختار صوتی بر میگرده و خدادادی است اما بسیار قابل ارتقا است...و میتوان خیلی پرورشش داد
باید تحریر پذیری صوتی قاری مقلد با قاری مرجع تطابق داشته باشد.مثلا کسی که تحریر پذیری آن ضعیف است به هیچ عنوان از تقلید از تلاوت های ایرانی غلوش نتیجه نخواهد گرفت.اما برای تمرین و تقوین آن هم تحت نظر استاد اشکالی ندارد.
شدت و وولوم و حجم صدا:
برای این که درپرده های متوسط صوتی بتوان تاثیر گذاری بیشتری گذاشت باید صدا از شدت بالایی برخوردار باشه
معمولا صداهایی که از مساحت صوتی بالایی برخوردارند شدت صوتی پایینی دارند و برعکس.پس در اجرای تلاوت در محفل مخصوصا تلاوت تقلیدی باید در نظر گرفت که نباید قاری که صداش کم حجم و کم شدت هستش از قاری با قدرت حجم بالا تقلید و تلاوت کنه.
ببخشید که سرتون رو درد آوردم این مطلب ادامه داره.
دوستان لطفا هر سوالی داشتید بپرسید اگه از دستم بر بیاد در خدمتم