قلعه ی فلک الا افلاک (دوازده برجی) خرم آباد
بنای قلعه بر روی تپه ای باستانی و طبیعی واقع شده است. این اثر ارزشمند دارای ۸ برج ۲ حیاط مستطیل شکل ,محیط کلی ۶۰/۲۲۸متر,با ارتفاع بلندترین دیوار تا سطح تپه ۵/۲۲متر و مساحت کلی آن ۵۳۰۰ متر مربع است . پلان بنا به صورت هشت ضلعی نامنظم است. ورودی آن در جبهه ی شمالی ودر برج جنوب غربی ساخته شده است که عرض آن۱۰/۲و ارتفاع آن۳متر است در ساخت آن از مصالحی چون خشت ،آشهر و قلعه را محکم نموده و آنها را به دفاع ترغیب نمودمی ، نظامی ، خزانه ی سلطنتی ، مقر حکومتی ، پادگان نظامی ، زندان سیاسی بوده است. اکنون نیز به عنوان موزه ی باستانشناسی، مردم شناسی وآزمایشگاه مرمت اشیا وچایخانه یجر(قرمز وبزرگ) ، سنگ و ملات استفاده شده است.از نکات قابل تآمل این بنای سترگ ،وجود چاه قلعه به عمق۴۲متردر حیاط اول وراه زیر زمینی جهت فرار در مواقع اضطراری در حیاط دوم می توان اشاره نمود. از زمان برپایی بنا در عهد ساسانی تا دوره های متاخر الحاقاتی به آن اضافه شده است(به خصوص دوره ی صفوی وقاجاری)این اثر همان دژمعروف “شاپورخواست” است که در تواریخ ذکر شده است.به لحاظ موقعیت استراتژیکی خود در قرن ۴ه.ق.به عنوان مقر حکومت آل حسنویه وگنجوراین سلسله درزمان آل بویه آمد.از قرن ششم هجری پس از ساخته شدن شهر جدید خرم آباد این قلعه نیز به نام خرم آباد نامیده شد.احتمالأ نام فلک الا فلاک در دوره ی قاجار بر آن اطلاق شده است. از بدو شکل گیری این بنای عظیم و دیدنی تا به حال دارای کاربری های سیاس نظامی ، خزانه ی سلطنتی ، مقر حکومتی ، پادگان نظامی ، زندان سیاسی بوده است. اکنون نیز به عنوان موزه ی باستانشناسی، مردم شناسی وآزمایشگاه مرمت اشیا وچایخانه ی سنتی از ان استفاده می شود
چرا به محوطهی اطراف قلعهی فلکالافلاک خرمآباد 12 برجی میگویند
عمارت گلستان خرمآباد شامل محوطهی اطراف قلعهی فلکالافلاک (محوطهی کنونی دانشگاه لرستان، باشگاه افسران ارتش و ناحیه مقاومت بسیج سپاه) به دستور محمدعلی میرزا دولتشاه فرزند ارشد فتحعلی شاه و حاکم لرستان و کرمانشاه در حدود 1200 شمسی احداث گردید. درون این حصار که 12 برج در میان دیوار آن تعبیه گردید، خانهی حکام، مسجد، حمام، اصطبل و آسیاب نیز ساخته شد. به مناسبت احداث این 12 برج که به منظور زیبائی و ایجاد پستهای نگهبانی ایجاد شدند به این منطقه 12 برجی میگویند. البته هر یک از برجها در هر ماه از سال، قرار گرفتن آفتاب در نیمروز را نیز نشان میداده است. این حصار دو دروازهی شمالی و جنوبی داشته است که دروازهی جنوبی در دورهی ناصرالدین شاه به علت طغیان آب رودخانه خرمآباد در طول سالیان متمادی از بین رفت اما دروازهی شمالی در محل کنونی درب ورودی دانشگاه لرستان و اداره میراث فرهنگی و جهانگردی لرستان، جنب اداره پست لرستان پابرجاست. اندازهی دور حصار در آن زمان تقریباً 1500 متر بوده است که با ورود نیروهای دولتی و به دستور نظامیان این حصار کم کم برچیده و تخریب گردید. البته گویا خرمآباد پیش از احداث حصار قلعه دارای حصار دیگری بوده است آن چنان که سرهنری راولینسون که در سال ۱۲۲۳ شمسی از آن دیده کرده است. حزین لاهیجی نویسنده و شاعر نامدار ایرانی که در زمان فتنهی افاغنه از اصفهان به خرمآباد گریخته بود (اواخر دورهی صفوی) در سفرنامهی خویش آورده است: مردم شهر خرمآباد از ترس حملهی سپاهیان عثمانی، وحشتزده شده و قصد ترک آن را داشتند که من با بزرگان شهر صحبت نموده و با کمک اهالی حصار و منافذ شهر و قلعه را محکم نموده و آنها را به دفاع ترغیب نمودم تاازشهر دفاع کنند