ماهی کوئلاکانث که تصور می شد 65میلیون سال پیش منقرض شده باشد، در سال 1938 / 1317 دوباره مشاهده شد. اکنون دانشمندان فهمیده اند که این ماهی عجیب بیش از 100 سال عمر می کند!

پژوهشگران معتقدند کوئلاکانث، ماهی باستانی بازمانده از عصر دایناسورها می تواند تا 100 سال و حتی بیشتر، عمر کند.

به گزارش نشنال جئوگرافیک، تا پیش از سال 1938/ 1317 که نمونه های کوئلاکانث در سواحل آفریقا مشاهده شد، دانشمندان تصور می کردند نسل این موجود آبزی 65 میلیون سال پیش منقرض شده است. البته بعد از کشف مجدد این گونه در بخش های غربی اقیانوس های هند و آرام، وجود ارتباط بین این جمعیت ها هنوز نامعلوم است. همچنین تعداد این موجودات، زندگی گروهی یا انفرادی آن ها در بخش های مختلف اقیانوس و ... مشخص نبود.

به همین علت، هانس فریک، متخصص رفتارشناسی حیوانات و همکارانش یک دوره 21 روزه در نظر گرفتند تا بر روی جمعیت کوئلاکانث هایی که در نزدیکی کومور، مجمع الجزایری بین سی چلس و ماداگاسکار زندگی می کردند، تحقیقات بیشتری انجام دهند.

از آن جاکه این ماهی در اعماق 160 تا 200 متری زندگی می کند، اعزام غواص ها برای مشاهده این ماهی چندان عاقلانه به نظر نمی رسید. در عوض، گروه فریک برای عکاسی، فیلم برداری و مطالعه این ماهی از تجهیزات زیرآبی استفاده کرد و طی صدها گردش زیر آبی توانست 140 قطعه ماهی کوئلاکانث را شناسایی کند.

البته این گروه در بین جمعیت 300- 400 تایی کوئلاکانث ها، نتوانست ماهی جوانی بیابد. همچنین بر اساس نوشته های فریک، هنوز اطلاعات زیادی از نحوه تولد این ماهی ها به دست نیامده است: «ما توسط نوعی ردیاب، یک ماهی ماده باردار را دنبال کردیم که به اعماق آب می رفت، بنابراین فکر می کنیم احتمالا مادرها برای زایمان، به اعماق اقیانوس می روند.»

عجیب تر این که به نظر می رسد هر سال فقط 3 یا 4 کوئلاکانث می میرد و 3- 4 کوئلاکانث جدید و بالغ که به طرز مرموزی معلوم نیست از کجا آمده اند، جایشان را پر می کنند!

از آن جا که به طور کلی 4.4 درصد جمعیت معینی از کوئلاکانث ها هر ساله از بین می روند- کمترین میزان مشاهده شده مرگ و میر در بین ماهیان- فریک تخمین می زند که کوئلاکانث ها طول عمری حدود 103 سال دارند. نوعی دیگری از ماهی ها، مثل گونه ای از ماهیان صخره زی، میزان تلفات مشابهی داشته و حدود صد سال عمر می کنند.

با توجه به میزان کم مرگ و تعداد اندک جایگزینی در جمعیت کوئلاکانث ها، فریک معتقد است که چنین چرخه ای نشان از طول عمر بسیار زیاد این ماهی ها دارد. همچنین این موجودات، آثار گذر زمان را نشان نمی دهند و همین امر، تخمین زدن سن شان را سخت تر می کند.

در ضمن، به کار گیری روش های معمول اندازه گیری سن ماهی ها، مثل سنجش دایره رشد روی پولک ها، در مورد کوئلاکانث ها صادق نیست. چراکه پولک های آن ها در طول زمان تغییر نمی کند.

فریک می گوید: «ما از تعدادی کوئلاکانث بالغ که در سال 1989/ 1368 وارد کلونی شدند، عکس گرفته ایم و آن ها تا امروز هیچ رشدی نداشته اند. هیچ کس نمی تواند با نگاه کردن به یک کوئلاکانث سنش را حدس بزند!»

کوئلاکانث ها و لکه های سفید

بعد از 95 ساعت غواصی، لارنت بالستا، عکاس، و گروهش در کل موفق شدند 81 دقیقه را همراه با 4 کوئلاکانث شنا کنند. این ماهی به خاطر لکه های سفیدی که روی بدنش دارد، به راحتی قابل شناسایی است.

در جستجوی موجودات شب فعال

تیم اعزامی در عرض 4 هفته ماموریتشان، 21 غواصی در اعماق 92 تا 122 متری خلیج سودوانا در آفریقا انجام دادند و در نهایت تنها 6 بار موفق به رویت کوئلاکانث ها شدند. این موجودات شب فعال روزها در غارهای زیر آب پنهان می شوند و شب ها بیرون می آیند و از ماهی های کوچک، سرپاوران (ماهی های یک بازویی) و اختاپوس ها تغذیه می کنند.

چراغ راه!

وجود یک لایه شفاف و کریستالی پشت شبکیه کوئلاکانث باعث بازتابش نور مانند آینه است، که در تاریکی آب های اقیانوس یک نعمت به حساب می آید.

یک مزیت بی نظیر

اولین بالچه پشتی کوئلاکانث که بادبان مانند است، باعث ثبات ماهی حین شنا کردن می شود. یک قطعه دم اضافی، که صرفا در کوئلاکانث ها وجود دارد و بی نظیر است، نه تنها در گونه های امروزی این آبزی دیده شده، که در فسیل های به جا مانده از میلیون ها سال پیش نیز وجود داشته است.

نامی یونانی

نام «کوئلاکانث» که در قرن 19 توسط یک طبیعت شناس انتخاب شده، از واژه ای یونانی به معنی «بی مهره» گرفته شده است که به ساختار قسمت دم این ماهی اشاره دارد.

حرکتی منحصر به فرد

حرکت آرام و مطبوع کوئلاکانث شبیه هیچ ماهی دیگری نیست. این ماهی به سمت چپ سینه ای و راست بالچه لگنی حرکت می کند و بعد، راست سینه ای و چپ لگنی- درست مثل گام های متقاطع چهارپایان. وقتی تیم اعزامی این ماهی ها را در سال 2010 مشاهده کردند، تمام کوئلاکانث ها انسان ها را نادیده گرفتند و به راه خود ادامه دادند؛ اما به گفته بالستا، فقط همین یکی در کادر دوربین باقی ماند: «در این لحظه او سعی داشت به من لبخند بزند!»