رشید بهبوداف(Rashid Behbudov) متولد ۱۹۱۵فرزند مجید یکی از بزرگترین خوانندگان قرن بیستم در سرزمین های ترک زبانان محسوب میشود. شهرت اصلی او بخاطر اجرای ترانه های عاشقانه بخصوص آنهایی که توسط توفیق قلیوف(Tofig Guliev)
تهیه شده است می باشد. شهرت او از زمانی آغاز شد
که نقش یک بازرگان ثروتمند را در نمایش موزیکال معروف
آرشین مال آلان(1 )(Arshin Mal Alan) بازی کرد. (توسیه میکنم ببینیدش خیلی جذاب هستش)
او به کشورهای زیادی از جمله ایران، انگلیس، فنلاند، ترکیه، چین، بلغارستان، بلژیک، اتیوپی، هند، عراق، شیلی، آرژانتین و … سفر کرد و در هر کشور حداقل ترانه ای به آن زبان خواند بطوری که در مجموعه آثار او حدود ۵۰ترانه به زبانی های غیر آذری و از جمله فارسی
موجود است. فعالیت او در زمینه موسیقی محلی بقدری بود که در سراسر ممالک آذری زبان نام
رشید بهبودف همواره در کنار موسیقی فولک به میان می آید.
او در شهر تفلیس (گرجستان) بدنیا آمد و پس از فراگیری مقدمات موسیقی نزد پدر که او نیز
خوانند بزرگی بود، در ایروان (ارمنستان) در یک گروه موسیقی Jazz شروع به فعالیت کرد و
در کنار آن در ارکستر فیلارمونیک ایروان نقش خوانندگی را بعهده داشت. وی همچنین در
سالهای ۱۹۳۸تا ۱۹۴۴خواننده بی همتای تنور درOpera House ایروان بود. همانند بسیاری
دیگر از هنرمندان مردم دوست بود و برای مصالح عموم کار میکرد. بعد از جنگ جهانی دوم
بعنوان نماینده روسیه به مجارستان رفت تا در کنفرانس دمکراسی جوانان در بوداپست شرکت
کند، در آنجا علاوه بر نقش سفیر به اجرای قطعاتی در ارتباط با موضوع کنفرانس پرداخت و
جایزه بزرگ بین المللی نیز دریافت کرد
بدلیل توانایی های بیش از حد در خوانندگی، دیگر ایروان توانایی
پروش چنین هنرمندی را نداشت این بود که در سال ۱۹۴۵به
آذربایجان رفت و در آنجا فعالیت هنری خود را ادامه داد. در سالهای
۴۶تا ۵۶او سولیست فیلارمونیک آذربایجان بود و همچنین طی
سالهای ۵۳تا ۶۰در Azerbaijan State Opera همواره حرف
آخر را میزد. وی همچنین به فعالیت های آموزشی در State Concert Ensemble
بین سالهای ۵۷-۵۹پرداخت و در سال ۱۹۶۶مجموعه ای تحت عنوان State Song Theater
تاسیس کرد که امروزه به Behbudov Theater تغییر نام پیدا کرده است.
بهبودف انسان پر کاری بود از ۸صبح تا ۸شب، هر روز کار و تمرین میکرد. جالب هست که
بدانید او ادبیات بسیار قوی هم داشت و هنگام کار با شاعر و آهنگساز اگر احساس میکرد که
کلام با موسیقی هم خوانی ندارد به سلیقه خود پیشنهاد تغییر کلام را میداد که اغلب هم با آن
موافقت میشد. او پا فراتر از این هم میگذاشت و در بسیاری موارد ملودی قطعات را نیز به نظر
خود تغییر میداد! بارها و بارها اتفاق افتاده بود که شبها بدون لحظه ای خوابیدن برای تمرین و
ساخت قطعات اپرای بطور مدام کار کند.
او علاقه بسیار زیادی به ترانه های عاشقانه و ترانه هایی داشت که در آن از مهر و محبت
صحبت میشود و به همین خاطر اغلب ترانه هایی که به زبان های خارجی اجرا کرد در این
دسته از محتوی بودند. او علاوه بر اجرای ترانه های محلی کشورهای مختلف به زبان خودشان،
بسیاری از کارهای زیبای خودش را نیز به زبانهایی مانند فارسی، انگلیسی، روسی و … ترجمه
و اجرا کرد. وی همچنین توانایی این را داشت که به راحتی به زبانهای انگلیسی، آلمانی و
فرانسه صحبت کند و بسیاری نیز معتقد بودند که او ترانه های روسی را بمراتب بهتر از
خوانندگان روس اجرا میکند. شاید اگر ترانه Ana (مادر) او را شنیده باشید با این صحبت ها
زودتر هم عقیده شوید.
.او در سال ۱۹۷۳درگذشت و در تمام مدت زندگی صدای
خود را آنچنان پرورش داد و از آن محافظت کرد که گویی
همواره صدایی در حد سن پختگی دارد. وی چنان بدعتی
در شیوه های جدید خوانندگی پاپ و اپرا بجای گذاشت که
امروزه بسیاری از خواننده های آذری زبان سعی در تقلید از روشهای خوانندگی او میکنند. ترانه
های زیبایی مانند لاله ها، مادر، کوچه ها، ریحان و … که گوش آشنای بسیار از ایرانی ها هست
و به نوعی همواره جز موسیقی محلی آذری زبانان ایران هم محسوب میشود، هرگز از خاطره
ها نمی رود.
قبر رشید بهبود اف،فخریه قبیرستانی