زندگی نامه شاعر بزرگ اذربایجان ((ممد آراز)) + بیر تورکی شعر

محمدرضا خیری فام

آذربایجان ادبیاتینین گؤرکملی سؤیچوسو(شاعیری) ممد آراز( ممد ایبراهیم اوو) ۱۹۳۳- جو ایل اوکتیابرین ۱۴- ده ناخچیوانین شاهبوز رایونونون نورس کندینده آنادان اولور. او دوغما کندینده اورتا اوخولو بیتیردیکدن سونرا آذربایجانین پئداقوژی اینستیتوتوندا ائییتیم (تحصیل) آلیر.

ممد آراز ۱۹۵۲- جی ایلدن اؤز یارادیجیلیغینی باشلاییر. اونون ایلک سؤیو (شعری) آذربایجان درگیسینده باسیلیر.

۱۹۵۴- جو ایلده عالی ائییتیمینی باشا ووران ممد آراز امک چالیشماسینا دوغما کندینده کی اورتا اوخولدا اؤیرتمنلیکله باشلاییر. آنجاق سونرالار سؤیچو باکی یا کؤچرک آذربایجانین چئشیدلی قزئته لرینده یازیچی و باش یازار اولاراق چالیشیر. اونون یاپیتلارینین آذربایجاندا باغیمسیزلیق دوشونجه سینین فورمالاشماسیندا و گلیشمه سینده اؤزل رولو اولور.

«امکدار مدنیت ایشچیسی»، «امکدار اینجه صنعت خادیمی» و «خالق شاعیری» کیمی فخری آدلاری قازانان ممد آرازین سؤیلری نئچه دیله چئوریلیبدیر. اونون روسجادان چئویردییی بئش کیتابلا یاناشی بو یاپیتلاری ایشیق اوزو گؤروب:

سئوگی نغمه سی، اوچ اوغول آتاسی، آراز آخیر، من سنی تاپارام، آنادان یادیگار نغمه لر، عؤمور کاروانی، ایللردن بری، قانادلی قایالار، آتامین کیتابی، حیاتین و سؤزون رنگلری، اوخوجویا مکتوب، آیلاریم ایللریم، دونیا سنین دونیا منیم،  سئچیلمیش اثرلری(۱ جیلد)، دونیا دوزلمیر، داش هارایی، قایالارا یازیلان سس، یول آیریجیندا صؤحبت، صنعتده سون منزل اولمور، آغلایان قایالار، وطن دئیین، عسگر آندی، سئچیلمیش اثرلر (۴ جیلد) .

۵۰ ایل یارادیجیلیقدان سونرا خالق شاعیری ممد آراز ۲۰۰۴- جو ایل دئکابرین ۱-ده (آذرین ۱۱-ده) عؤمرونون ۷۲- جی ایلینده باکی دا دونیاسینی دییشیب، دئکابرین ۲-ده فخری خیاباندا تورپاغا وئریلیر

باخیرام ائو-ائشیک بوشدور ائله بیل،

سنینله واریم دا، یوخوم دا گئدیب.

بیر اورییم دئییل، بیر جانیم دئییل،

دینجلیییم ده گئدیب، یوخوم دا گئدیب.

بیر آنلیق دینجه لیم، یوخولاییم دئیه

بیرجه علاجیم وار- اونوتماق سنی!

اوت کیمی، سو کیمی بیلمیرم نییه

هر یئرده یارادیب بو تورپاق سنی.

سیاح اولورامسا، گؤز ایشله دیکجه

اوولی، سونو یوخ بیر دوز اولورسان.

من سنی گئجه لر اونوتسام،- گئجه،

گوندوزلر اونوتسام،- گوندوز اولورسان.

داغلارا چیخیرام شیمشکلر سنسن،

ساچیمی داغیدان کولکلر سنسن.

بلکه ده بیر سیملی ایکی سازیق بیز،

سن قانسان، من اورک، آیریلمازیق بیز.

قوی بیر آن اورییم راحات دؤیونسون،

بو قدر اینصافسیز اولماز کی، آدام!

یوخ، سنی بیر آنلیق اونوتماق اوچون

اؤزومو بیر یوللوق اونوتمالییام.