ساختـن یک رابـطه سـالم، از آغـاز تا پـایان
با اینکه ماههای اول رابطه زناشویی بسیار هیجانانگیز به نظر میرسد، روابط موفق و بادوام نیاز به تلاش بسیار و سازش هر دو طرف دارد. ساختن روابط سالم نیاز به یک بنیاد محکم دارد تا در طولانی مدت دچار مشکل نشود.
وقتی میخواهید رابطهای را به تازگی شروع کنید باید قواعد و مراحلی را در نظر بگیرید:
بسازید: پایهای از احترام و قدرشناسی بسازید. بر همه چیزهای ملاحظهکارانهای که طرفتان میگوید و انجام میدهد، تمرکز کنید. زوجهای شاد به جای گیر دادن به اشتباهات همدیگر، حتی کوچکترین فرصتها برای تشکر کردن از طرفشان را هم از دست نمیدهند.
� کشف کنید: علایق همدیگر را کشف کنید تا لیستی از کارهایی که در کنار هم میتوانید از آن لذت ببرید را داشته باشید. کارهای جدیدی را با هم امتحان کنید تا علایق مشترکتان گسترش یابد.
� ایجاد کنید: اگر مرتکب اشتباهی شدید یا احساسات طرفتان را خدشهدار کردید، الگویی از عذرخواهی ایجاد کنید. گفتن "معذرت میخواهم" شاید در آن لحظه سخت باشد اما زخمهای رابطه را درمان خواهد کرد. طرفتان اگر بداند که شما مسئولیت حرفها و اعمالتان را میپذیرید، بیشتر به شما اعتماد خواهد کرد.
با پیش رفتن ماهها: چیزهای مهمی که باید با جلو رفتن رابطه تشحیص دهید.
� تغییر رابطه: تغییرات زندگی بیرون از رابطه شما بر آنچه از یک رابطه میخواهید و انتظار دارید تاثیر میگذارد. از آنجا که تغییر غیرقابلاجتناب است، استقبال از آن بعنوان فرصتی برای تقویت رابطه بسیار بهتر از این است که جلوی اتفاق افتادن آن را بگیرید.
� بررسی دورهای: هرازگاهی وقت بگذارید و در مورد تغییر انتظارات و اهدافتان با هم حرف بزنید. اگر زوجی به مدتی طولانی حرف زدن در مورد موضوعات دشوار را کنار بگذارد، بدون اینکه متوجه شوند رابطهشان دستخوش مشکلات اساسی خواهد شد.
وقتی مشکلی پیش میآید، چه باید کرد ؟
اختلافات در رابطه نه تنها کاملاً طبیعی هستند بلکه اگر به درستی و بطور سازنده حل شوند، باعث تحکیم رابطه خواهند شد. مطمئناً زمانهایی از ناراحتی، فشار یا عصبانیت بین زوجها خواهد بود. منبع این مشکلات در تقاضاهای غیرواقع بینانه و غیرمنطقی، انتظارات شناختهنشده یا رفتارها و مسائل حلنشده نهفته است. حل اختلافات نیاز به صداقت، میل به در نظر گرفتن دیدگاه طرفمقابل و گفتگوی بسیار دارد باوجود اینکه ممکن است به طور کامل قادر به درک آن نباشید.
گفتگوی سالم مسئله ای بسیار مهم است مخصوصاً وقتی گرفتن تصمیمات مهمی درمورد رابطه جنسی، کار، ازدواج و خانواده مطرح است. در زیر راهنماییهایی برای داشتن گفتگو و ارتباط موفق و حل اختلافات آوردهایم.
� الگوهای خانوادگی همدیگر را بشناسید: ببینید اختلافات در خانواده طرفمقابلتان چطور حل میشود و در مورد رویکرد به اختلافات در خانواده خودتان با او حرف بزنید. اصلاً غیرطبیعی نیست که زوجها بفهمند که خانوادههایشان راه و روشهای مختلفی برای ابراز عصبانیت و حل اختلافات داشتهاند. اگر خانوادهتان رویکرد خوبی در برقراری ارتباط و حرف زدن یا حل سازنده اختلافات نداشته است، به خودتان اجازه دهید راههای تازهای برای حل مشکلات امتحان کنید.
� زمانبندی اهمیت دارد: برخلاف تصورات قبلی، بهترین زمان برای حل یک مشکل فوراً نیست. اصلاً غیرعادی نیست که دو طرف نیاز به کمی زمان برای آرامتر شدن داشته باشند. این وقفه به شما کمک میکند از گفتن بعضی حرفها یا کارهای ناراحتکننده در همان لحظه جلوگیری کنید و به زوجها کمک میکند بفهمند چه تغییراتی برای آنها مهمتر است. یادتان باشد، اگر از دست طرفتان عصبانی هستید اما هنوز نمیدانید که چه میخواهید، مطمئناً طرفتان هم نمیتواند آن را بفهمد!
� محیطی از حمایت احساسی ایجاد کنید: حمایت احساسی یعنی قبول کردن تفاوتهای طرفتان و اصرار نورزیدن بر اینکه که نیازهایتان را فقط به طریقی مشخص که شما میخواهید برآورده کند. بفهمید طرفتان برای ابراز احساسش به شما چه روشی دارد و معیار و مقیاس مشخص برای رفتار طرفتان قرار ندهید.
� مخالفت کردن را قبول کرده و پیش روید: اکثر زوجها با مسائلی روبهرو میشوند که هیچوقت بر سر آن توافق کامل نمیکنند. به جای دعواهای مکرر، مخالفت کردن با همدیگر را بپذیرید، با هم بحث کنید یا راهی برای حل مشکل پیدا کنید.
� بین چیزهایی که از طرفتان میخواهید و چیزهایی که نیاز دارید تمایز قائل شوید: بعنوان مثال، بخاطر امنیت ممکن است نیاز داشته باشید که طرفتان در زمانهای تاریکی هوا دنبالتان بیاید. اما اینکه چند بار در روز به شما زنگ بزند ممکن است فقط یک خواسته باشد.
� پیامهایتان را مشخص کنید: یک پیام مشخص یعنی یک بیان محترمانه اما مستقیم از نیازها و خواستههایتان. قبل از اینکه با طرفتان حرف بزنید، وقت بگذارید و خواستههایتان را برای خودتان مشخص کنید. تمرین کنید که خواستهتان را با کلماتی مشخص و قابللمس مطرح کنید. مثلاً به جای اینکه بگویید دوست داشتم مهربانتر بودی بگویید، دوست دارم بیشتر دستهایم را در دستت بگیری.
� در هر زمان فقط در مورد یک چیز بحث کنید: لیست کردن نگرانیها و مشکلاتتان وسوسهانگیز است اما این کار فقط بحثتان را طولانیتر میکند. سعی کنید نگرانیها و دغدغههایتان یکی یکی حل و فصل کنید.
� واقعاً گوش دهید: شنوندهای خوب بودن نیازمند اینهاست:
1. حرف کسی را قطع نکنید.
2. بر حرفی که مخاطبتان میزند تمرکز کنید، به جای اینکه جوابتان را آماده کنید.
3. چیزی که شنیدهاید را با او چک کنید تا از بروز سوءتفاهم جلوگیری شود.
� خود را مهار کنید: تحقیقات نشان داده است که زوجهایی که خود را اصلاح و ویرایش میکنند و همه حرفهای زمان عصبانیتشان را به زبان نمیآورند، معمولاً شادترین هستند.
انتظارات سالم و مشکلساز در روابط
هرکدام از ما وقتی وارد رابطه عاشقانهای میشویم، انتظاراتمان براساس زندگی خانوادگیمان، آنچه در رسانهها دیدهایم و آنچه در روابط قبلی خود تجربه کردهایم، شکل میگیرد. داشتن انتظارات غیرواقع بینانه باعث میشود رابطه رضایتبخش نبوده و در آخر شکست بخورد. نکاتی که در زیر آوردهایم کمکتان میکند بین انتظارات سالم و مشکلساز تمایز قائل شوید.
� به تغییرها احترام بگذارید: چیزی که شما در ماههای اول از یک رابطه میخواهید با چیزی که بعد از گذشت زمانی طولانیتر میخواهید، ممکن است تفاوت کند. باید پیش بینی کنید که هم شما و هم طرفتان به مرور زمان تغییر میکنید. احساس عشق و علاقه هم به مرور زمان تغییر میکند. احترام و ارزش گذاشتن بر این تغییرات، فرایندی سالم است. عشق شیمی مغز را برای ماههای اول آشنایی تغییر میدهد. هم به دلایل فیزیولوژیکی و هم احساسی، یک رابطه طولانی نوع پیچیدهتر و غنیتری از عشق و علاقه در خود دارد.
� تفاوتها را بپذیرید: اینکه بپذیرید بعضی چیزها در مورد طرفتان هست که هر چقدر هم که تلاش کنید حتی به مرور زمان هم تغییر نخواهد کرد، بسیار سالم اما دشوار است. متاسفانه، همیشه این انتظار وجود دارد که طرفمان طوری که ما میخواهیم تغییر خواهد کرد. ممکن هم هست که این انتظار غیرواقع بینانه را داشته باشیم که طرفمان هیچوقت تغییر نخواهد کرد.
� نیازها و خواستههایتان را مطرح کنید: هرچند تصور اینکه طرفتان همه خواستهها و نیازهای شما را میداند خیلی ساده است اما معمولاً اینطور نیست و میتواند منجر به استرس و فشار زیاد در رابطه شود. یک رویکرد بهتر و سالمتر این است که نیازها و خواستههایمان را به طور مستقیم به طرفمان مطرح کنیم.
� به حقوق طرفمقابل احترام بگذارید: در روابط سالم، هر طرف حق دارد که احساسات، دوستان، فعالیتها و نظرات خود را داشته باشد. غیرمنطقی است که انتظار داشته باشید او هم اولویتها، اهداف و علایق شما را داشته باشد.
� برای جنگ عادلانه آماده باشید: زوجهایی که به کشمکش بعنوان تهدیدی برای رابطهشان نگاه میکنند که به هر ترتیبی باید از آن اجتناب کنند. زوجهای سالم با هم میجنگند اما جنگ عادلانه؛ مسئولیت سهم خودتان را در مشکل بپذیرید، وقتی اشتباه میکنید قبول کنید و به دنبال مصالحه باشید.
� رابطهتان را تعمیر کنید: اکثر ما میدانیم که برای اینکه یک وسیله نقلیه را در جهتی دلخواه به حرکت واداریم نه تنها به سوخت مداوم نیاز دارد بلکه تعمیرات و اصلاحات منظم هم لازم دارد. درمورد روابط هم همینطور است. بااینکه ممکن است برای شروع رابطه خیلی تلاش کنیم، انتظار اینکه بدون تلاش یا تعمیر و اصلاح مداوم به مسیر خود ادامه دهد باعث میشود رابطه به تصادف ختم شود! بااینکه هدیه دادن خیلی مهم است اما معمولاً کارهای کوچک و غیرمادی که دو طرف برای هم میکنند است که رابطه را راضیکننده نگه میدارد.
فشارهای بیرونی بر رابطه
� تفاوت در ریشهها: حتی آنهایی که از یک فرهنگ، مذهب یا وضعیت اقتصادی مشابه هستند خیلی خوب است که در مورد انتظارات خود از یک همسر خوب با هم صحبت کنند. آنچه که برای شما مشخص و نرمال به نظر میرسد ممکن است باعث تعحب طرفتان شود یا برعکس. اگر از ریشههای مختلف هستید، بدانید که لازم است زمان و انرژی بیشتری را برای ساختن رابطهتان صرف کنید. برای فهمیدن فرهنگ یا مذهب طرفتان وقت بگذارید.
� زمان باهم و بیهم بودن: اینکه چه مدت زمانی را با هم و یا دور از هم سپری کنید یکی از مهمترین دغدغههای روابط است. اگر زمانی که طرفتان دور از شما میگذراند را به شکل "آنقدر که او برایتان مهم است او به شما اهمیت نمیدهد" نگاه کنید، ممکن است قضاوت زودهنگام کنید. با طرفتان درمورد اینکه زمان دور از شما برای او چه مفهومی دارد حرف بزنید و درمورد نیازهایتان از رابطه در زمانهای با هم بودن برای او حرف بزنید. خواستن آنچه میخواهید، بدون در نظر گرفتن نیازهای طرفتان، معمولاً باعث دور کردن او میشود.
� خانواده طرفمقابل: برای خیلی از دانشجوها طی دوران دانشجویی، خانواده منبع احساسی، و نه فقط مالی، مهمی تلقی میشود. کنار آمدن با خانواده طرفمقابل برای بعضیها کار سختی است. بد نیست که کمی به نیت خوب والدین فکر کنید. والدین ممکن است توصیهها و نصیحتهای خوبی با نیت خالص درمورد رابطه شما داشته باشند. خیلی مهم است که هر دوی شما باهم درمورد اینکه چطور با ارزشها و حمایتهای متفاوت خانوادههایتان کنار بیایید با هم حرف بزنید.
� دوستان: خیلیها هستند که تصور میکنند باید همه دوستانشان را دور بیندازند مگر اینکه طرفشان هم به اندازه خودشان آنها را دوست داشته باشد. کنار گذاشتن دوستان برای شما و رابطهتان سالم نیست مگر در مواردی که با دوستانتان در فعالیتهایی شرکت میکنید که برای خودتان و رابطهتان مخرب باشد. ضمن اینکه باید به خاطر داشته باشید که ممکن است طرفتان به اندازه شما از حضور دوستانتان لذت نبرد. باید درمورد اینکه با کدامیک از دوستانتان به اتفاق وقت بگذرانید با هم حرف بزنید.
۸ قدم اصلی برای حفظ یک رابطه خوب
1. از چیزهایی که شما و طرفتان برای خودتان و برای رابطهتان میخواهید آگاه باشید.
2. نیازهایتان را به همدیگر بگویید.
3. بفهمید که طرفتان قادر به برآوردن همه نیازهای شما نیست. بعضی از این نیازها باید در خارج از رابطه برآورده شوند.
4. برای حرف زدن و بحث کردن درمورد چیزهایی که از هم میخواهید علاقه نشان دهید.
5. نخواهید که طرفتان برای برآوردن همه نیازهای شما تغییر کند. برای قبول کردن تفاوتهای بین زوج ایده آل هر کدامتان و فرد واقعی که با او ارتباط دارید تلاش کنید.
6. سعی کنید به مسائل از دید همدیگر نگاه کنید. این به آن معنی نیست که همیشه باید با هم موافق باشید، بلکه هر دوی شما باید تفاوتها، دیدگاهها و نیازهای متفاوت هم را درک کنید.
7. وقتی در انتظارات، نیازها یا نظراتتان، اختلاف مهم و اساسی وجود دارد، سعی کنید با صداقت و جدیت برای آن تلاش کنید. بهتر است زودتر از متخصص کمک بگیرید تا اینکه آنقدر صبر کنید که وضعیت بحرانی شود.
8. سعی کنید با طرفتان به طریقی برخورد کنید که نشان دهد دوستش دارید و به او اعتماد دارید.