سرطان پوست و پیشگیری ان

سرطان پوست از شايعترين سرطان‌ها در ايران و در بعضي از كشورهاي جهان ميباشد.
اين نوع سرطان بيشتر در قسمت‌هاي باز و خارج از لباس بدن مثل صورت، گردن، سر و دست‌ها پيدا مي‌شود و از آنجايي كه توده‌هاي سرطاني مستقيماً در روي پوست قرار دارند و براي بيمار و اطرافيان او قابل مشاهده مستقيم هستند، امكان تشخيص زودرس آنها وجود دارد. اگر بيماران زود به پزشك مراجعه كنند حدود 96% و گاه تا 99% سرطان‌هاي پوست به سادگي و براي هميشه قابل درمان و معالجه هستند.
در استان فارس در هر صدهزار نفر جمعيت 9 نفر به سرطان پوست مبتلا مي‌شوند.
علل پيدايش سرطان پوست:
1- تابش مستقيم اشعه آفتاب به مقدار زياد و براي مدت طولاني به بدن مي‌تواند باعث ايجاد سرطان پوست شود.
2- اشعه ايكس
3- مواد شيميايي مثل قير و قطران
4- وجود محل زخم و سوختگي قبلي
نكته‌ها:
1- سرطان پوست در كشاورزان، ‌كارگران ساختماني، ‌ماهيگيران و ملاحان بيشتر ديده مي‌شود. در ايران بيشتر مبتلايان به سرطان پوست كشاورزان و ساكنان روستاهاي مناطق سردسيري مي باشند.
2- سرطان پوست مثل بيشتر سرطان‌ها اكثراً در افراد سالمند پيدا مي شود. در افراد سالمند هر زخم پوستي كه بعد از 2 هفته بهبود نيابد بايد مشكوك به سرطان تلقي شود.
3- هر قدر رنگ پوست فرد روشن‌تر باشد احتمال پيدايش سرطان پوست در وي بيشتر است. سرطان پوست در بعضي از نژادهاي داراي چشمان آبي روشن بيشتر ظاهر مي‌شود.

انواع سرطان پوست:
1- يك نوع سرطان پوست كه شايع‌ترين نوع آن نيز مي‌باشد و امكان درمان‌پذيري آن بسيار زياد است و تمايل به گسترش سريع به نقاط ديگر بدن را ندارد،‌ سرطان سلول‌هاي پايه‌اي پوست ناميده مي‌شود و معمولاً‌ افراد در سنين بين 40 تا 60 سالگي به آن مبتلا مي‌شوند. اكثر موارد اين نوع سرطان در نواحي بالاتر از دهان به وجود مي‌آيد.
2- نوع ديگري از سرطان پوست كه نسبت به نوع اول خطر بيشتري دارد،‌ سرطان سلول‌هاي سنگفرشي پوست است كه شايع‌ترين سن درگيري در اين نوع سنين بين 50 تا 70 سالگي است و بيشتر در ناحيه لب پايين، گونه‌ها،‌ گوش و بيني و پشت دست‌ها ايجاد مي‌شود.
3- نوع سوم كه خطر بيشتري نسبت به دو نوع ديگر دارد و البته نادرتر از همه انواع سرطان‌هاي پوست مي‌باشد، ملانوم بدخيم نام دارد كه بيشتر در محدوده سني 45 سال به بالا افراد را مبتلا مي‌كند شايع‌ترين محل درگيري در اين نوع سرطان، اندام تحتاني (پاها) مي‌باشند. لازم به ذكر است كه نيمي از ملانوم‌هاي بدخيم از خال‌ها منشاء مي گيرند و نيمي از آنها روي پوست سالم بروز مي‌نمايند. تنه نيز يكي از محل‌هاي شايع بروز ملانوم بدخيم مي‌باشد.
علايم سرطان:
در روزهاي اول، سرطان پوست به صورت توده‌اي زگيل مانند و مرواريد شكل است كه بتدريج وسط آن زخمي شده و به مرور اين زخم به صورت خزنده و خورنده گسترش پيدا مي‌كند. البته هرگونه تغيير در خال (تغيير در اندازه، رنگ يا حاشيه ، احساس خارش، مشاهده التهاب با خون‌ريزي) از اهميت زيادي برخوردار است و بايستي سريعاً به پزشك متخصص پوست مراجعه نمود. در صورت وجود هرگونه جوش پوستي كه زخم شده و بهبود نيابد، زخم‌هاي لب پايين و هرگونه تغيير رنگ ضايعات پوستي يا چند رنگ شدن آن بايستي به سرطان پوست مشكوك شد.
راه‌هاي پيشگيري از سرطان پوست:
علت اصلي پيدايش سرطان پوست به جز سرطان خال‌هاي رنگين يا ملانوم، تابش اشعه آفتاب به خصوص جزء ماوراءبنفش آن است. از آنجا كه بين حدود ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر آفتاب حالت عمودي‌تري دارد و اين اشعه بيشتر به سطح زمين مي‌تابد،‌ در نتيجه در طي اين ساعات نبايد با تن برهنه و يا نيم‌برهنه در معرض تابش خورشيد قرار گرفت.
چون تابش اشعه خورشيد در ايجاد هر سه سرطان پوست نقش دارد و اتفاقاً در ايجاد ملانوم بدخيم بسيار مؤثرتر است بايستي از قرار گرفتن در معرض تابش خورشيد خودداري كرد.
كساني كه به اقتضاي شغل خود بايستي ساعاتي از روز را برهنه در برابر آفتاب كار كنند با ماليدن كرم‌هاي ضدآفتاب (ضد اشعه ماوراء بنفش) به بدن خود مي توانند پوست خود را هم در مقابل سوختگي و هم در مقابل سرطان محافظت نمايند.
جلوگيري از تابش اشعه آفتاب به پوست (از طريق پوشيدن لباس‌هاي مناسب، استفاده از كلاه‌هاي لبه‌دار و قرار گرفتن در سايه تا حد امكان از راه‌هاي مهم پيشگيري از سرطان پوست مي‌باشند.