انژین صدری یا درد قفسه سینه

 انژین صدری یا درد سینه

عوامل خطر بیماریهای قلبی عروقی

برخی عوامل‌خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی قابل  اصلاح وکنترل هستند، در حالیکه سایر عوامل‌خطر تحت کنترل ما نیستند. برخی از عوامل خطرممکن است در طول زندگی دچار تغییر شوند. البته داشتن یک یا چند عامل خطر اصلی بیماری‌های قلبی‌عروقی به این مفهوم نیست که فرد حتما مبتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی شده یا در اثر آنها می‌میرد. در واقع هر چه تعداد این عوامل خطر بیشتر باشد، فرد به احتمال بیشتری به بیماری قلبی‌عروقی مبتلا خواهد شد. بلعکس نبود عوامل خطر دلیل عدم ابتلا  به بیماری‌های قلبی‌عروقی نیست وفقط احتمال را کم میکند.  با آگاهی از عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی، می‌توان میزان خطر احتمالی را تا حد امکان کاهش داد.

*عوامل خطری که ، قابل اصلاح و یا قابل درمان نمی‌باشند عبارتند از :

جنس بیمار : زنان تا سن ۶۰-۵۵ سالگی در معرض خطرکمتری از مردان هستند. زنان پیش از یائسگی بدلیل وجود هورمون‌های جنسی خود در مقابل بیماری‌های قلبی‌عروقی محافظت می‌شوند.

افزایش سن : با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی افزایش می‌یابد.مردان نسبت به زنان در سنین پایین‌تری دچار حملات قلبی می‌شوند. پس از یائسگی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در زنان شروع به افزایش می‌کند. پس از ۶۵ سالگی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در زنان مشابه مردان همسن خود بوده و حتی پس از ۷۵سالگی، زنان نسبت به مردان همسن خود در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌باشند.

سابقه خانوادگی: بیماری  بیماری‌های قلبی‌عروقی بویژه در  افرادیکه دارای پدر و مادر یا برادر و خواهر دچار بیماری سرخرگ و سابقه‌ای از مرگ در یکی از اعضای خانواده بدلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در سنین پایین(یعنی مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی در سن زیر ۵۵ سال در مردان و زیر ۶۵ سال در زنان) را داشته باشد .

ژنتیک ، قومیت و نژاد:  هم در ایجاد بیماری‌های قلبی‌عروقی نقش دارند. سیاه‌پوستان بدلیل فشارخون بالاتر نسبت به سفیدپوستان در معرض خطر بیشتری می‌باشند. افزایش سطح کلسترول خون ژنتیکی بطورمستقیم خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را افزایش می‌دهد. برخی اختلالات ژنتیکی نیز خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را افزایش می‌دهد.  فعلا نمی توان مواد ژنتیکی خود را تغییردهیم اما آگاهی از وضعیت ژنتیکی در انسان باعث می‌شود که فرد سایر عوامل خطر قابل کنترل را بهتر مدیریت نماید

*عوامل خطر عمده‌ای که قابل کنترل، اصلاح و یا  درمان هستند عبارتند از:

کلسترول خون بالا:

فشارخون‌بالا (هیپرتانسیون):

دیابت ، پاسخ غیر طبیعی به انسولین :

افزایش وزن  و چاقی ، نحوه توزیع چربی در بدن(چاقی شکمی):

الکل و رژیم غذایی نادرست :

عدم فعالیت جسمانی:

استرس:

برخی داروها ( قرص‌های ضدبارداری-برخی داروهای هورمونی) :

کمبود آنتی اکسیدان ها، غیر عادی شدن فاکتورهای انعقاد خون و افزایش هموسیستئین : در خون نیز باعث ممکن است سبب افرایش بروزCVD  شوند.

کلسترول بالا: کلسترول بالا خطر ایجاد  بیماری‌های قلبی‌عروقی را چند برابرافزایش می دهد. کلسترول با رسوب و ضخیم کردن دیواره سرخرگ ها ( تشکیل آتروما) بر روی آن است که باعث تنگی سرخرگ ها می شود.

فشارخون‌بالا (هیپرتانسیون): فشارخون‌بالا نیز  خطر ایجاد  بیماری‌های قلبی‌عروقی را چند برابرافزایش می دهد. سایر عوامل دیگری مانند چاقی،سیگار، کلسترول بالا،  سوء مصرف الکل، رژیم غذایی ناسالم یا عدم فعالیت جسمانی  و برخی بیماریها نیز می‌توانند در ایجاد فشارخون بالا دخیل باشند وهمچنین اثرات  فشارخون‌بالا رادر ایجاد بیماری‌های قلبی‌عروقی  چندین برابر بیشتر افزایش دهند.( البته افراد ممکن است  بدون وجود هیچ یک از این عوامل، باز هم مبتلا به فشارخون بالا شوند)

چاقی و افزایش وزن: چاقی و افزایش وزن بدن در ایجاد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی مستقل از سایر عوامل خطر دخیل می‌باشد، چرا که. چاقی فشارخون را افزایش داده، سبب افزایش بارکاری قلب می‌شود ،اثرات مضری برروی کلسترول  داشته اترواسکلروز را تشدید میکند و در ایجاد بیماری دیابت(بیماری قند خون)  دخیل می‌باشد.

عدم فعالیت جسمانی:  شیوه زندگی غیرفعال سبب افزایش خطر ابتلا به اضافه‌وزن، سطح کلسترول خون‌بالا، فشارخون‌بالا و دیابت می‌شود. ورزش منظم درحد متوسط، سبب کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌شود.

حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت متوسط در اغلب روزهای هفته (حداقل ۵ روز) یا هر روز به سلامت قلب کمک کرده همچنین می‌ تواند احتمال بیماری‌های قلبی و سکته ی قلبی همچین خطر سرطان روده ی بزرگ، فشارخون بالا، دیابت و … را نیز کم کند.

بیماری دیابت (قند خون)  : ابتلا به دیابت، فرد را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد. درحدود دوسوم افراد مبتلا به دیابت به علت ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌میرند.  پیشگیری ازابتلا به دیابت خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را نیز کاهش می دهد. کنترل دیابت بعد ابتلا نیز تا حدی ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را نیز کاهش دهد(البته بطور جزیی).

سیگار: افراد سیگاری نسبت به افراد غیرسیگاری چندین برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی علاوه بر افزایش خطر ابتلا به بیماریهای ریه و انواع سرطان ها  می‌باشند.

اثرات استعمال سیگار عبارتست از : – افزایش تعداد ضربان قلب و نیز نامنظمی ضربان قلب (آریتمی) – انقباض سرخرگ‌ها کرونری – تشدید  انسداد اترواسکلروتیک سرخرگ‌ها توسط پلاک – افزایش فشارخون – افزایش نیاز بافت قلب به اکسیژن -  کاهش توانایی خون در حمل اکسیژن –  افزایش میزان خطر لخته شدن خون و در نتیجه حمله قلبی و سکته مغزی.

حتی تماس با دود سیگار در افراد غیرسیگاری موجب افزایش میزان بروز بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌گردد.

یائسگی زودرس: یائسگی زودرس  زنان(به شکل طبیعی و یا بدنبال جراحی) وی درمعرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری سرخرگ‌های‌کرونری قرار می‌دهد.

سایر عوامل موثر که عوامل مداخله‌کننده نامیده می‌شوند نیز با بیماری‌های قلبی‌عروقی مرتبط می‌باشند، اما اهمیت آنها هنوز بطور کامل شناخته نشده یا مورد سنجش قرار نگرفته‌اند. این عوامل عبارتند از:

استرس:  به نظر می‌رسد که استرس (بویژه‌دربرخی‌افراد) سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌شود. شاید علت این افزایش میزان خطر، بالا رفتن تعداد ضربان قلب و فشارخون و آسیب به سرخرگ‌ها بدلیل استرس طولانی مدت ‌باشد . همچنین ممکن است استرس در ایجاد سایر رفتارهای مخاطره‌آمیز مثل تغذیه بیش از حد، استعمال دخانیات و سوء مصرف الکل دخیل باشد. استرس از طریق افزایش هورمون‌های استرس (از جمله آدرنالین) سبب تولید و افزایش کلسترول  و نیز افزلیش احتمال پاره شدن پلاک آترواسکلروز می‌شود. استرس های شدید کوتاه مدت ممکن است با افرایش انعقاد پذیری خون موجب لخته عروقی  شود.

الکل:  نوشیدن مقادیر بیش از حد الکل می‌تواند فشارخون را افزایش داده و اثر منفی بر روی سطح کلسترول و تری‌گلیسرید (چربی خون)  و اترواسکلروز کرونری داشته باشد و ممکن است منجر به ایجاد ضربان نامنظم قلبی (آریتمی) گردد.

قرص‌های ضدبارداری:   قرص‌های ضدبارداری  سبب افزایش‌خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی در افراد سیگاری یا مبتلا به فشارخون‌بالا بویژه در زنان بالای ۳۵ سال شوند. (قرص‌های ضدبارداری  جدید حاوی سطح هورمون کمتری نسبت به قرص‌های قبلی بوده و خطر کمتری دارند).   پس از ۳۵ سالگی بدلیل افزایش خطر ابتلا به حمله قلبی و لخته شدن خون، زنان سیگاری یا مبتلا به فشارخون‌بالا نباید از قرص‌های ضدحاملگی استفاده کنند مگر موارد خاص با نظر پزشک.

در حدود نیمی از موارد مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی ناگهانی هستند یعنی بروز آنها غیرمنتظره بوده و فرصت نیز برای درمان وجود ندارد همچنین  درمان‌های متداول امروزی (مانند آنژیوپلاستی با بالن و یا  جراحی بای‌پس سرخرگ کرونری) را نمی‌توان برای هر فرد در معرض خطر انجام داد و در صورت امکان انجام ، درمان فقط مشکل کنونی فرد را درمان می‌کند وروند بیماری زمینه‌ای را متوقف نمی‌سازد.

 

 

   

انژین چیست

 

 

نژین (درد قفسه سینه) ناشی از انسداد نسبی شریان‌های کرونر قلب به مفهوم این است که قلب٬ خون کافی به‌خصوص در هنگام ورزش٬ فعالیت نیمه‌سنگین و سنگین و یا مواجهه با استرس دریافت نمی‌کند. اگر درد قفسهٔ سینه در هنگام استراحت وجود داشته ویا درد پس از تظاهر٬ ظرف چند دقیقه بهبود نیابد احتمال حمله قلبی وجود داشته و باید بیمار به نزدیکترین مرکز درمانی منتقل شود.

بعضی عوامل خطرساز پیدایش آنژین سن بالا٬ جنسیت با درصد بالای بروز در مردان٬ یائسگی٬ سابقه‌خانوادگی آنژین٬ دیابت٬ مصرف دخانیات٬ کلسترول بالا(هایپرکلسترومی)٬ افزایش لحظه‌ای و یا زیادی فشار خون مزمن٬ چاقی٬ کمی تحرک و فعالیت بدنی و استرس می‌باشند.

انواع

معمولا آنژین موقتی است و گاهی هم دردی مزمن و ماندگار است. از نظر پزشکی آنژین به دو نوع تقسیم می‌شود:

آنژین پایدار

آنژین پایدار(stable angina) نوعی ایسکمی در میوکارد است که بدلیل افزایش درخواست متابولیک ماهیچه قلب (میوکارد) رخ می‌دهد. دلیل بروز درد یا شرایط افزایش کار قلب شامل فعالیت بدنی٬ استرس با منشأ روانی و واکنش به هوای سرد بوده و یا بدلیل آسیب‌های غیر قلبی که نیاز به اکسیژن را افزایش داده و یا پرفیوژن قلبی را کاهش می‌دهند. از این موارد می‌توان به کم‌خونی حاد٬ هیپرتیروئیدیسم٬ فشارخون بالا و تب شدید اشاره نمود. درد بیمار با هرکدام از دلایل بالا ظاهر گردیده و با استراحت محو می‌شود. مهم‌ترین علت ابتلا به آنژین پایدار وجود آترواسکلروز ثابت در شریان کرونر بوده که ۷۰ تا ۷۵ درصد مجرای شریان بسته شده باشد. مدت‌زمان بروز درد از یک تا ۲۰ دقیقه ممکن است متغیر باشد و پاسخ فارماکولوژیک بیمار به نیتروگلیسرین زیرزبانی مناسب است.

آنژین ناپایدار

آنژین ناپایدار(Unstable angina) می‌تواند بدون مقدمه ایجاد شود و یا آنژین پایداری که حتی در حالت استراحت توسط شخص حس شود، آنژین حالت ناپایدار به خود گرفته‌است. تمام شرایط و حالات آنژین پایدار شامل محدوده ایجاد درد و کیفیت آن در این نوع آنژین نیز وجود دارد اما شدت و تناوب و مدت‌زمان آن شدیدتر است. آنژین ناپایدار بسیار خطرناک بوده و در ۱۰ درصد بیماران به یک سکته قلبی تبدیل می‌شود. علت آن کمبود اکسیژن مورد نیاز بافت ماهیچه قلب است. این کمبود اکسیژن به دلیل افزایش نیاز میوکارد نبوده و به علت ناتوانی قلب در پمپ کردن خون کافی درون شریان کرونر ایجاد می‌شود. درد در این نوع آنژین نیز به علت وجود انسداد و تنگی پلاکتی درون کرونر است ولی شکسته شدن پلاک‌های درون کرونر و ایجاد میکروآمبولی می‌تواند منجر به انسدادهای دیگری شود. درمان و دخالت‌های پزشکی و پیگیری آنژین ناپایدار همان است که در آنژین پایدار وجود دارد.

 

 

 

درمان

اين بيماري با دو روش « دارويي» و « جراحي» مي تواند درمان شود.

.

نیتروگلیسیرین

استفاده از داروهای نیترات دار همانند ا باعث انبساط موقت شریانها، و در نتیجه احیای جریان خون در رگهای جریان پایین می‌گردد. این دارو به فرم‌های متنوعی در بازار موجود است. از عوارض جانبی این قسم از داروها می‌توان به سرگیجه و سردرد اشاره کرد

بلوک کننده بتا

استفاده از داروهای: (نظیر پروپرانولول یا آتنولول)این داروها با توقف اثر اپینفرین  بر روی گیرنده‌های بتای قلب و در نتیجه باعث کاهش سرعت فعالیت قلبی و فشار خون می‌گردند از این دارو پرهیز داده می‌شوند.

آسپیرین

استفاده از داروهای آسپیرین با اختلال در انعقاد خون باعث کاهش احتمال تشکیل لخته‌های خطر زا در قلب می‌شود

توجه کنید

 

نکاتی درباره ی نیتروگلیسیرین

 

1ـ این قرص فقط باید توسط کسانی مصرف شود که پزشک مصرف این دارو را برای آن ها بی‌ خطر تشخیص داده است. در این صورت این افراد می ‌توانند هنگام درد قفسه ی سینه قلبی یا سکته قلبی تا 3 عدد از این قرص‌ ها را به فاصله 5 دقیقه مصرف کنند تا به اورژانسالبته در صورتی که فشار سیستولیک (بالا) در استفاده در از هر قرص نباید زیر 90باشد  منتقل شوند.

 

42ـ مصرف همزمان این دارو با سیلدنافیل، تادالافیل و واردنافیل ممنوع است، زیرا باعث افت فشارخون شدید و مرگبار می‌ شود.

5ـ مصرف این دارو در خانم ‌های باردار مورد مطالعه قرار نگرفته اما مصرف آن در حیوانات آزمایشگاهی مشکلی در پی نداشته است.

نیتروگلیسیرین موجب پایین آمدن فشارخون و بالا رفتن ضربان قلب می شود

.

3ـ سردرد همراه با مصرف این کپسول به مرور برطرف می ‌شود. در صورت صلاحدید پزشک می ‌توانید از آسپیرین یا استامینوفن برای برطرف شدن سردرد استفاده کنید.