گاهی اتفاق می افتد که درختان میوه رشد رویشی زیادی داشته و با وجود گذشت زمان ،هنوز درختان به مرحله باردهی نرسیده اند، با توجه به اینکه رشد رویشی مخالف باردهی می باشد لذا چندین روش عملی برای توقف رشد رویشی و وادار نمودن درخت به ورود به مرحله زایشی پیشنهاد می شود.بدیهی است که روش های که در این مقاله گفته خواهد شد برای تمام درختان میوه صادق نبوده و برای هر درخت و حتی رقم درختان، فرق خواهد کرد.
به عنوان مثال سیب سبز یا گرن اسمیت که یک رقم سیب بوده که کشت آن در میانه گسترش یافته است ولی بیشتر باغداران منطقه از رشد فوق العاده زیاد این رقم و به مرحله باردهی نرفتن این درخت شکایت دارند .که چون این رقم بر روی پایه های بذری سیب پیوند زده شده اند پیشنهاد بنده این است که در موقع خرید نهال حتما" این رقم سیب بر روی پایه های پاکوتاه کننده مثل پایه های مالینگ پیوند خورده باشند در غیر این صورت بایستی از روش بستن و به حالت افقی قرار دادن شاخه ها یا حلقه برداری یا هرس ریشه استفاده کرد و اصلا" این رقم را هرس نکرد.
یا مثلا" گلابی درختی است با رشد رویشی زیاد که اینجانب هرس ریشه را توصیه می کنم .
1-هرس :
هرس در حقیقت یک نوع ضعیف کردن می باشد .منتها نوع هرس و کیفیت هرس خیلی مهم است اگر هرس شدید انجام بگیرد نتیجه عکس جهت تضعیف درختان خواهیم گرفت.
2-حلقه برداری:
بوسیله چاقوی تیز یک حلقه کامل در پوست درخت ایجاد می کنیم درحقیقت این روش را تیغ زنی نیز می گویند با این روش شیره پرورده که در آوندهای آبکش در جریان است(پوست درخت) مسیر شیره پرورده به ریشه ها قطع شده و در نتیجه رشد درخت متوقف خواهد شد.
3-حلقه برداری و جدا کردن پوست از درخت:
همان روش حلقه برداری است منتها 2بار حلقه برداری به فاصله 1-2 سانتی متری از هم می زنیم بعد پوست را از تنه جدا می کنیم و وارون می کنیم و دوباره در جای خودش قرار می دهیم این عمل جریان شیره پرورده به ریشه درخت را می گیرد.
4-هرس ریشه :
در این روش بوسیله خیش تراکتور در محل سایه اندازی درختان اقدام به شخم عمیق و هرس ریشه می کنند تا اندام های جذب مواد غذای از خاک کاهش یابد.
5-خم کردن شاخه و به حالت افقی در آوردن شاخه ها :
که در این روش غالبیت جوانه انتهای شکسته شده و اجازه رشد و نمو به جوانه های پایین دست نیز داده می شود.
6- ایجاد زخم عمیق در تنه درختان (هم آوندهای چوبی و هم آوندهای آبکش ):
که در این این روش بعلت ایجاد زخم عمیق و نفوذ آفات و امراض احتمالی این روش توصیه نمی شود.
7- کاهش دور آبیاری :
8- عدم استفاده از کود های ازته و عدم کشت گیاهانی که کود ازته تولید می کنند:
مثل یونجه در پای درختان
9-استفاده از کودهای فسفاته و پتاسه:
جهت کاهش رشد رویشی و وادار کردن درخت جهت ورود به مرحله زایشی
10-استفاده از پایه های پاکوتاه کننده در زمان پیوند درختان میوه :
11- پیوند کردن یک روش دیگر برای تضعیف کردن و کوتاه کردن دوره صغیره درختان است:
12-پنسمان کردن: یعنی حذف جوانه انتهای شاخه در حال رشد(شاخه سبز)
13-سر شاخه زنی:یعنی انتهای شاخه سبز را به طول حدودا" 20سانتی متری قطع کردن.
14-هرس خشک را پیش از موعد انجام دادن:یعنی قبل از خزان برگ و قبل از اینکه مواد غذای در آخر فصل رویش به سمت ریشه ها مهاجرت نماید ،اقدام به هرس زود هنگام نمود که باعث تضعیف درخت در سال آینده خواهد شد.
15-استفاده از هورمون:هورمون اکسین و جیبرلین باعث افزایش رشد رویشی شده ولی هورمون سایتوکنین در سلول های مریستمی انتهای باعث رشد زایشی خواهد بود.
16-......
منتظر نظرات و پیشنهادات و تجربیات دوستان هستم.......