توليد پادتن ايدز از توتون
پادتنهايي كه ميتوانند بدن را در مقابل عفونت ويروس اچ آي وي محافظت كرده و به پيشگيري از بيماري مهلك ايدز كمك كنند ، اكنون و به همت تلاش محققان ميتواند در گياهان توليد شود.

محققان انستيتو تحقيقات پيشرفته فرونهافر آلمان در قالب بخشي از يك پروژه بزرگ داروسازي گياهمحور، موفق شدهاند با ايجاد تغيير و اصلاحات ژنتيكي گياه توتون زراعي، به توليد پادتنهايي دست يابند كه ميتواند نقش مهمي در كنترل و بياثر كردن آلودگي ويروس اچ آي وي ايفا كند.
محققان معتقدند نتيجه اين تحقيقات در واقع گامهاي اوليه براي كمك به ايجاد اصول بنيادين مورد نياز براي توليد پادتن خنثيكننده اچ آي وي موسوم به دو جي دوازده از فرآيند مهندسي ژنتيك گياه توتون تلقي ميشود. اين در حالي است كه آنها اكنون و به دنبال نتايج اميدواركننده اوليه مشغول تأمين مواد مورد نياز براي آزمايشهاي باليني محصول خود هستند.
هر ساله حدود 2.7 ميليون نفر به ويروس اچ آي وي آلوده ميشوند و پادتنهايي همچون دو جي دوازده ميتواند حفاظت در مقابل فرآيند انتقال اين ويروس را از راه چسبيدن به پروتئيني موسوم به 120 gp فراهم كند كه از پروتئينهاي مستقر روي سطح ويروس ايدز به شمار ميرود.
به اين ترتيب و با اسير شدن پروتئين همراه ويروس اچ آي وي توسط پادتن مزبور، راه ورود ويروس ايدز به سلولهاي هدف بسته ميشود و در نتيجه شانس آلودگي كاهش مييابد. در اين ميان چالش مهميكه پيشروي تهيه پادتنهاي محافظي از اين گروه قرار دارد اين است كه در حال حاضر اغلب پادتنها در محيطهاي كشت سلولي پستانداران توليد ميشوند و اين فرآيندي به مراتب پيچيده و هزينهبر است.
اين در حالي است كه اكنون و با نتايج به دست آمده از سوي محققان، توليد پادتنهايي به شيوه «زراعت مولكولي» در گياهان، راهحل جايگزيني به شمار ميرود كه از نظر هزينه، بسيار كمتر و در عين حال در مقياسي به مراتب بزرگتر، قابليت اجرا دارد.
در همين رابطه و به همت محققاني از بخش تحقيقات زيستشناسي مولكولي و بومشناسي كاربردي انستيتو فرونهافر آلمان زمينه توسعه فناوري زراعت مولكولي فراهم شده است و با همكاري حدود 38 گروه صنعتي و دانشگاهي و به عنوان بخشي از پروژه داروسازي گياهمحور اروپا از اين فناوري در نبرد عليه ويروس مهلك اچ آي وي استفاده كردهاند، اما هر كشت و زرعي نياز به برداشت محصول دارد و از اين رو، دانشمندان براي برداشت كردن پادتنهاي حاصل از مزرعه گياهي، نخست مجبورند كه ژنهاي اين پادتن را از سلولهاي مصون و مقاوم انساني جداسازي كرده و در مرحله بعد آنها را به ژنوم رقمي از توتون زراعي موسوم به پتي هاوانا 1 SR منتقل كنند.
به گفته محققان پروژه، گياهاني كه به اين ترتيب دستخوش تغيير و اصلاح ژنتيكي شدهاند ضمن گذران فرآيند رشد و نمو خود به توليد پروتئين پادتن نيز ميپردازند. محققان معتقدند فاز كاري مهم پيش روي آنها در واقع به بعد از مراحل جداسازي و دستكاري ژنتيكي مربوط ميشود و در واقع نحوه بازيابي و جمعآوري پادتنهاي حاصل از اين گياهان توتون و فرآيند صورت گرفته در اين مرحله، موضوع مورد توجه ديگر محققان نيز بوده است.
دكتر استفان هلويگ، مديرتوليد پروژه در اين باره خاطر نشان ميكند كه براي جداسازي اين پروتئينها از چند صد كيلو مواد گياهي، محققان فرآيندي تمام و كمال و نيز سامانهاي مخصوص را براي استخراج پادتن و همچنين خالصسازي و پالايش آن توسعه بخشيدهاند.