نصیحت امام خمینی(ره) برای باصطلاح مومنین

 

عـن اءبـی عـبـدالله فـی حـدیـث ، قـال (اءی رسـول الله صـلی الله عـلیـه و

آله ): قـال الله عـزوجـل لداود: یـا داود، بـشـر المـذنـبـیـن و اءنـذر

الصـدیـقـیـن ! قـال : کـیـف ابـشـر المـذنـبـیـن و انـذر الصـدیـقـیـن ؟ قـال :

یـا داود، بـشـر المـذنـبین اءنی اءقبل التوبه و اءعفو عن الذنب ، و اءنذر

الصدیقین اءن لا یعجبوا باءعمالهم ، فانه لیس عبد اءنصبه للحساب الا

هلک.[1]

جـنـاب امـام صـادق ، سـلام الله عـلیـه ، از جـنـاب رسـول اکـرم ، صـلی الله

عـلیـه و آله، نـقـل مـی فـرمـایـد کـه گـفـت خـدای عـزوجـل بـه داود

فـرمـود: ای داود بـشـارت ده گـناهکاران را و بترسان صدیقین را! گفت :

چـگـونـه بـشـارت دهـم گـنـاهـکـاران را و بـتـرسانم صدیقین را؟ گفت : ای

داود بشارت ده گـنـاهـکاران که من همانا توبه قبول می کنم و از گناه می

گذرم ، و بترسان صدیقان را کـه عـجـب نکنند به اعمالشان ، زیرا که نیست

بنده ای که من به پا دارم برای حساب مگر آنکه هلاک گردد.

بـعـد از آنـکه صدیقین در حساب هلاک اند، با آنکه آنها از گناه و معصیت پاک

اند، من و تو چـه مـی گـوئیـم ؟ ایـنـهـا هـمـه در صـورتـی اسـت کـه اعـمـال

مـن و شـمـا از ریـاء دنـیـایـی ، که از موبقات و محرمات است ، مخالص

باشد، و کم اتفاق افتد برای ما عمل خالی از ریا و نفاق . بگذار نگفته ماند.

اکنون اگر باز جای عجب اسـت و تـدلل و نـاز و غـمـزه ، بکن ، و اگر انصافا

جای خجلت و سرافکندگی و اعتراف بـه تـقـصـیـر اسـت ، بـعـد از هر

عبادتی که کردی از روی جد و واقع از آن عبادت و از آن دروغها که در

محضر حق تعالی گفتی ، از آن نسبتها که بی جهت به خود دادی ،

استغفار و تـوبـه کـن . آیـا تـوبـه نـدارد کـه در مـقـابـل حـق مـی گـوئی

قـبـل از ورود در نـمـاز وجـهـت وجـهی للذی فطر السموات والارض حنیفا

مسلما و ما انا منم المشرکین ، ان صلاتی و نسکی و محیای و مماتی لله

رب العالمین.[2] آیا وجهه قـلب شما به فاطر سماوات و ارض است ؟ آیا

شما مسلمید و از شرک خالصید؟ آیا نماز و عـبـادت و مـحـیـا و ممات شما

برای خداست ؟ آیا خجالت ندارد در نماز می گویی الحمدلله رب العـالمـیـن؟

آیـا شما جمیع محامد را از آن حق می دانید، یا اینکه برای بندگان ، بلکه

بـرای دشـمـنـان او مـحـمـدت ثـابـت مـی کـنـیـد؟ آیـا دروغ نـیـسـت قول تو

که می گوئی رب العالمین ، با این که ربوبیت را در همین عالم برای غیر

ثابت مـی کـنـی ؟ آیـا توبه ندارد؟ خجلت ندارد ایاک نعبد و ایاک نستعین ؟

آیا تو عبادت خدا می کـنـی یا عبادت بطن و فرج خود؟ آیا تو خدا خواهی یا

حورالعین خواه ؟ آیا تو استعانت از خـدا فـقـط مـی طلبی ، یا در کارها

چیزی که در نظر نیست خدا (است)؟ آیا تو به زیارت بـیـت الله که می روی

، مقصد و مقصودت خداست و مطلب و مطلوبت صاحب خانه است و قلبت

مـتـرنـم اسـت بـه قـول شـاعـر: و ما حب الدیار شغفن قلبی؟[3] خداجو

هستی ؟ آثار جـمـال و جـلال حـق را مـی طـلبی ؟ آیا تو برای سید

مظلومان اقامه عزا می کنی به سر و سـیـنـه بـرای او مـی زنـی ، یـا بـرای

رسـیـدن بـه آمـال و آرزوی خـودت ؟ شـکمت تو را وادار می کند مجلس

عزاداری برپا کنی ؟ شهوت وقاع تو را وادار می کند نماز جماعت بروی ؟

هوای نفس تو را به مناسک و عبادات می کشد؟

ای بـرادر، در مـکـایـد نـفـس و شـیـطـان دقـیـق شـو. بـدان که نمی گذارند

تو بیچاره یک عـمـل خـالصـی بـکـنـی ، و هـمـی اعـمـال غـیـر خـالصـه را

کـه خـداونـد به فضلش از تو قبول کرده نمی گذارند به سر منزل برسانی .

کاری می کنند که به واسطه این عجب و تـدلل بـیـجا همه اعمالت به باد

فنا برود، این نفع هم از جیبت برود. از خدا و رضای او کـه دوری ، بـه

بـهـشـت و حـورالعـیـن هـم نـمـی رسـی ، سـهـل اسـت ، مـخلد در عذاب و

معذب در آتش قهر هم می شوی . تو گمان کردی به واسطه ایـن اعمال

پوسیده گندیده سر و دست شکسته مخلوط به ریا و سمعه و هزار مصیبت

دیگر، کـه هـر یک مانع از قبولی اعمال است ، استحقاق بر حق تعالی پیدا

کردی ؟! یا از محبین و مـحـبـوبـیـن شـدی ای بـیـچـاره بـی خـبـر از حـال

مـحـبـیـن ، ای بـدبـخـت بـی اطـلاع از دل مـحـبـیـن و آتـش قـلب آنـهـا، ای

بـی نـوای غـافـل از سـوز مـخـلصـیـن و نـور اعـمـال آنـهـا، تـو گـمـان کـردی

آنـهـا هـم اعـمـالشـان مـثـل من و توست ! تو خیال می کنی که امتیاز نماز

حضرت امیرالمؤ منین ، علیه السلام ، با مـا این است که مد ولا الضالین را

طولانیتر می کند؟ یا قرائتش صحیحتر است ؟ یا طول سجود و رکوع و اذکار

و اورادش بیشتر است ؟ یا امتیاز آن بزرگوار به این اسـت که شبی چند صد

رکعت نماز می خواند؟ یا مناجات سید الساجدین ، علیه السلام ، هم مـثـل

مـنـاجـات مـن و تو است ؟ او هم برای حورالعین و گلابی و انار این قدر ناله

و سوز و گداز داشت ؟ به خودشان قسم است ـ و انه لقسم عظیم.[4] که

اگر بشر پشت به پـشـت یـکدیگر دهند و بخواهند یک لا اله الا الله امیرالمؤ

منی را بگویند نمی توانند! خاک بر فرق من با این معرفت به مقام ولایت

علی ، علیه السلام ! به مقام علی بن ابی طالب قـسـم کـه اگـر مـلائکـه

مـقـربـیـن و انـبـیـاء مـرسـلیـن ـ غـیـر از رسـول خـاتـم کـه مـولای عـلی و

غـیـر اوسـت ـ بـخـواهـنـد یک تکبیر او را بگویند نتوانند. حال قلب آنها را جز

خود آنها نمی داند کسی .

ای عـزیـز، ایـن قـدر لاف خـدا مزن ! این قدر دعوی حب خدا مکن . ای عارف

، ای صوفی ، ای حکیم ، ای مجاهد، ای مرتاض ، ای فقیه ، ای مؤ من ، ای

مقدس ، ای بیچاره های گرفتار، ای بـدبـخـتـهـای دچـار مـکـایـد نـفـس و

هـوای آن ، ای بـیـچـاره هـای گـرفـتـار آمال و امانی و حب نفس ـ همه

بیچاره هستید! همه از خلوص و خدا خواهی فرسنگها دورید. این قـدر

حـسـن ظـن بـه خـودتـان نـداشـتـه بـاشـیـد. ایـن قـدر عـشـوه و تـدلل

نـکـنـیـد. از قلوب خود بپرسید ببینید خدا را می جوید یا خودخواه است ؟

موحد است و یـکـی طـلب ، یـا مـشـرک اسـت ؟ پـس ایـن عـجـب هـا

یـعـنـی چـه ؟ ایـن قـدر بـه عمل بالیدن چه معنی دارد؟ ـ عملی که فرضا

تمام اجزاء و شرایطش درست باشد و خالی از ریـا و شـرک و عجب و سایر

مفسدات باشد، قیمتش رسیدن به شهوات بطن و فرج است چـه

قـابـلیـتـی دارد کـه ایـن قـدر تـحـویـل مـلائکـه مـی دهـیـد؟ ایـن اعـمـال را

بـایـد مـستور از چشمها داشت . این اعمال از قبایح و فجایع است ! باید

انسان از آنها خجلت بکشد و ستر آنها کند.

خـداوندا به تو پناه می بریم ما بیچاره ها از شر شیطان و نفس اماره. تو

خودت ما را از مکاید آنها حفظ فرما بحق محمد و آله ، صلی الله علیهم.

شرح چهل حدیث امام خمینی(ره) – ذیل حدیث سوم – ص 74

[1] اصـول کـافـی ، ج 1، ص 314، کـتـاب ایمان و کفر، باب عجب حدیث 8.

 

[2] انعام ، 79.

 

[3] مـصـرع نـخـسـت از ایـن بـیت است : و ما حب الدیار شغفن قلبی ـــــ و لکن

حب من سکن الدیارا

. (دوسـتـی . دیـار دلم را نـبرده است ، بلکه دل در گرو دوستی ساکن آن داده ام .)

در جامع الشواهد (ج 3، ص 244، باب الواو بعده المیم آمده که شاعر این شعر

ناشناخته است .

 

[4] بـرگـرفـتـه شـده از آیه و انه لقسم لو تعلمون عظیم (و اگر بدانید آن سوگندی

بزرگ است .) واقعه / 76.

 

 

 

                                در پناه مادر مهربان زهرا س