موسیقی حلال هم نوبره (دل نوشته)

ملاک حرام و حلال بودن موسیقی چیست ؟ فرق غنا با موسیقی چیست ؟

در هر صورت معیار در حرمت موسیقی مناسب بودن آن با مجالس لهو و داشتن مضامین فساد انگیز و اغوا کننده است.
موسیقی در اصطلاح احکام عبارت از صدای است که به وسیله آلات مخصوص موسیقی ایجاد می شود که چنانچه طرب‏انگیز و شایسته مجالس لهو و باطل باشد حرام است و فرق نمی‏کند که از صدا و سیما باشد یا غیر آن. تأثیر برفرد داشته باشد ویا نداشته باشد. اصیل باشد و یا غیر اصیل. ایرانی باشد و یا غیرایرانی.
موسیقی که دارای طرب و ترجیع باشد حرام است و فرقی بین رفع خستگی و غیر آن و برای خود یا دیگران در این حکم نیست و استعمال آلات لهو و لعب مطلقا حرام است. همین‏طور موسیقی که مناسب مجالس لهو و لعب باشد حرام است و اگر صدای زن باشد حرمت مؤکد می‏شود و ملاک در تحریک شدن نوع مردم است نه شخص انسان.

برای آگاهی بیشتر در این زمینه ر.ک:

1- تفسیر نمونه، ج 17، ص 19، ص 13، 24، 25 و 26
2- مضرات موسیقی، سید احمد خاتمی، نشر قرآن قم
غنا عبارت از آوازی است که مشتمل بر ترجیع و صوت و طرب‏انگیز و مناسب با مجالس طرب باشد و موسیقی گاه بر غنا و گاه بر آلات مختلف موسیقی مانند تار سنتور دف و غیره اطلاق می‏شود. موسیقی را اگر به همان معنای غنا و آوازها و سازها و به کارگرفتن آنها بدانیم فراگرفتن موسیقی که از قدیم‏الایام بین اهل لهو و بزم متداول بود و در کشورها و مناطق مختلف انواعی از آن بکار برده می‏شده و می‏شود همه حرام است.

************(دل نوشته)************

--«((سلام وعرض ادب خدمت تمامی کسانی که این مطلب رو میخونن))»--

   این روزا که بازار بحث وتبادل نظر داغه بر این شدم که اولین دل نوشته ی خودمو تو این سایت اختصاص بدم به مبحث موسیقی مبحثی که تقریبا هرکسی با هر رشته ای توی اون صاحب نظره خوب منم که از دایره هرکس خارج نیستم پس مشتاقم نظرم رو تو این انجمن بذارم تا هرکسی اونو خوند علاوه بر انبوهی از حرفای دیگران حرفای من رو هم یه گوشه ی ذهنش نگه داره.

اگه این روزا واژه ی موسیقی یا غنا رو توی موتورهای جستجوی فارسی سرچ کنید مطالبی شبیه مطلب بالا رو میبینید؛ که یه عده خواستن موسیقی رو تایید کنن ویه عده بکلی نفیش کردند، عده ای هم خواستن یه جورایی توجیهاتی براش بتراشن ولی من کاری با اونکه موسیقی رو بکلی نفی کرده ندارم (البته نفی از منظر دین)  چونکه با هم یه جورایی هم عقیده ایم واختلافی نیست؛ وهمچنین با اون افرادی که میگن عشق است موسیقی وبی خیال آخوند متحجر با اون هم کاری ندارم چون اینجور افراد معمولا به هیچ صراطی مستقیم نمیشن واگر هزارتا برهان و استدلال هم بیاری باز فردا میبینی هندزفری تو گوشش سرش داره بالا پایین میره وبه ریش منو امثال من میخنده فقط خدا میتونه این جور آدما رو هدایت کنه اما روی سخن من با اون افرادیه که میخوان بگن غنا با موسیقی فرق میکنه بقول معروف میخوان کلاه شرعی درست کنند وبگن اگه اسلام جوازی هم برای موسیقی داده بخاطر اونه که به همه ی ابعاد بشر توجه کرده خلاصه از اینجور تفلسف ها.

این چیزی که من میخوام بگم شاید مطلب تازه ای نباشه وخیلی ها اونو شنیده وبی تفاوت از کنارش رد شدند اما تقاضای من اینه که یه مقدار این دفعه توجه وتأمل بیشتری داشته باشید و عقلتون رو داور قرار بدین امید دارم نظرتون نسبت به دیدگاه قبلی متفاوت بشه.

اما موسیقی ،هیچکس نمیتونه اصل موسیقی رو بعنوان یک علم رد کنه  موسیقی با ریاضیات رابطه ی تنگاتنگ داره و قطعا نفع ظاهری هم داره چون مردم توهم میکنن که از اون دارند منتفع میشن وگرنه اگر ضرر محسوسی داشت هیچ وقت دنبالش نمیرفتند ؛ در مورد موسیقی کتابهای مستقلی هم به رشته ی تحریر دراومده کتابهایی از قدما مثل ابن سینا وفارابی و... که خود این مسئله شاهد مدعای ماست که موسیقی قدمتی به اندازه عمر انسان داره.

حالا این بحثی که میخوایم اینجا داشته باشیم یه بحث عامی محضه کار به حوزه ی فقه وعلوم تجربی هم نداریم مخاطبمون افراد معمولی با عقلی سلیم که البته ملتزم به دین حق تشیع هستند کسایی که معتقدند حقیقت اسلام در تسلیم خلاصه میشه میدونن مذهب چون وچرا بر نمیداره بخاطری که عاشق نسبت به معشوقش تسلیمه ومعنی ومفهوم توحید در عبودیت رو میفهمن ولی از یک طرف کسایی پیدا میشن و کلی تبصره وماده از فتاوای مجتهدین ومراجع میسازن تا به خواسته ی نفسانی خودشون جلوه ی حقانیت هم بدن من به این اشخاص یه نصیحت بکنم :شمایی که عقل کلی و بلدی بقول معروف چطوری کلاه شرعی بسازی مواظب باش مصداق صد سبیل الهی نباشی چون واقعا یه عده از لحاظ فکری مستضعف هستند که به فرمایشات شما راه به اونا مشتبه میشه وتشخیص حق وباطل براشون سخت ، اونجاست که دیگه نسبت به محرمات دینی مواظبت قبلی رو ندارند واین گناهش قطعا وبال گردن شما خواهد شد.

اما اون اشخاصی که سعی میکنن موسیقی رو از غنا جدا کنن وبگن نه اون چیز دیگه ای بود یا خوابند که بعید میدونم خواب باشند یا خودشون رو بخواب زدند، یا اینکه مغرضانه این فکر رو دارند ترویج میکنن؛ خدمت این اشخاص عرض میکنم که ما چیزی بعنوان موسیقی در دین نداریم مگر اینکه همون غناست در تکمیل عرایضم باید بگم که اگه اندکی تحقیق تو این زمینه داشته باشید وتاریخچه ی موسیقی رو هم از منظر مبارک بگذرونید متوجه میشد که آلات موسیقی یا غنا همون آلات موسیقی چهارده قرن پیشه میتونین اینو از اساتید موسیقی که به برکت نظام داعیه دار تشیع کم هم نیستند ؛بپرسین. و اونا قطعا به شما خواهند گفت سازهای امروزی اعم از ضربی و زهی وبادی فرق چندانی با سازهای امروزی نداره واین تو روایات ما بحمدالله مشحون و مبرهنه.

واگر در بعضی جاها غنا بعنوان مجلس آوازخوانی مطرح شده بخاطر مفهوم عام غناست که شامل موسیقی هم میشه واگه ما گفتیم هیچ فرقی باهم ندارند از جهت نامگذاری عام بر خاص اشکال چندانی نداره چون اونچیزی که عامه شامل خاص هم میشه.

اما چرا در کشور ما موسیقی بعنوان یک هنر رایج وحلال شیوع داره باید گفت این تقصیر شماست که دین رو مظلوم گیر آوردین وکلاهی که سر خودتون ومردم گذاشتید رنگ شرعی هم داشت وخیلی هم به سرتون گشاد بود.قرار رو در ابتدا بر ا ین گذاشتیم که کار به مسئله فقهی نداشته باشیم وبر قولمون هم باقی هستیم ولی برای اینکه بدونید میگم جمهور فقها از قدما و متاخرین به حرمت موسیقی حکم کردند و عده ای از مراجعی که بزعم شما حکم به حلیت موسیقی دادند،به خاطر نداشتن تسلط کافی یا عدم دسترسی به منابع فقهی جرات فتوای صریح نداشتند وتشخیص حکم را به عهده مکلفین گذاشتند ومثلا تبصره قرار دادند گفتند اقتضای مجالس لهو ولعب را نداشته باشد؛ که اگر مکلف متعهد بخواد فقط قید" لهب ولعب" را مورد بررسی قرار بده بدون شک به حرمت موسیقی واقف میشد ولی امان از هوای نفس که با صاحب خودش چیکارا که نمیکنه.

در حال حاضر برای اینکه به قولمون عمل کنیم وهمچنین برای جلوگیری از اطاله کلام از مسائل اختلافی پرهیز میکنم ویک مورد رو براتون مثال میزنم که تقریبا مورد اجماع واتفاق مجتهدین این عصر واعصار قدیم باشه. سوال اینه که:طبق فتوای جمهور مراجع خرید وفروش آلات موسیقی حرام و جزو مکاسب محرمه،نگه داری آن حرام،آموزش وآموختن آن حرام،نواختن آن حرامه، چطور ممکنه از این وسیله که همه چیزش حرامه یکهویی صدایی حلال خارج بشه؟ که گوش دادن به اون صدا نتنها خستگی روحی وجسمی رو میبره عجبا اینکه باعث شکوفایی استعداد های نهفته هم میشه؟؟؟؟؟؟واقعا عقل شما چنین چیزی رو میپذیره؟ اینهمه روایات که در مذمت موسیقی اومده حجت رو بر این افراد تموم نمیکنه؟بعد همین شخص میاد زبونم لال خودش رو با چهارپاها مقایسه میکنه و ثابت میکنه که موسیقی در میزان شیر دهی گاوها اثر مثبت داره خب یکی نیست به این آدم بگه موسیقی چقدر در میزان شیر دهی تو مؤثر بود؟

یه سوال دیگه:انشاء الله همه معتقد به امامت حضرت حجت غایب عجل الله تعالی فرجه شریف هستیم ومنتظر تشریف فرمایی ایشون،آیا شما در شأن حضرت میبینی که در عصر ظهور موسیقی رو تایید کنند یا اینکه العیاذ بالله خودشون موسیقی گوش بدند؟ البته و صد البته که چنین چیزی از ساحت قدسی امام معصوم بدوره بلکه حتی در شأن مومنین ومومنات هم نیست که بشینن تو یک سالنی که داره به طور زنده موسیقی نواخته میشه ویکی هم داره اون وسط غزل هم میخونه.

مثل اون افرادی که امروز دارند ادعا میکنند که موسیقی اونا رو بخدا نزدیک میکنه مثل ادعای خیلی از مکاتب انحرافیه مثل صوفیه و بودا وبت پرستی و... که میگن ما هم داریم به خدا نزدیک میشیم.بنده معتقدم اگه حتی موسیقی یک مسئله ی شبهه ناک بود که نیست،باید انسان در مقابل این همه روایات که در مذمت موسیقی رسیده توقف میکرد و با رعایت تقوا و ورع شیعه بودن خودشو ثابت میکرد تا خدا وپیامیر و اوصیائش راضی میشدند مگر از معصوم(ع) نرسده که:"إنكم لن تنالوا ولايتنا إلا بالورع " یعنی هرگز به ولایت ما نمیرسید مگر با رعایت ورع که همون پرهیز از شبهاته.

در آخر فکر میکنم با این مختصر حرف دلم رو زده باشم وخوشحال میشم اگه نظرات دوستان وخوانندگان محترم زینت بخش مطلبم باشه.

نهم ربیع الاول سال ۱۴۲۴ ه.ق مصادف ۲۵ بهمن ماه ۸۹  

منبع متن اول:

http://www.jawab.ir/qa/%D9%85%D9%84%D8%A7%DA%A9-%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%82-%D8%BA%D9%86%D8%A7-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA#&slider1=3&slider2=3&slider3=3&slider4=3