گره ها در کوهنوردی و غار نوردی :
گره ها Knots (نات):
هر پیچیدگی در یک طناب که ایجاد آن تصادفی نباشد. هر گره باعث کم شدن میزان مقاومت طناب می شود بنابراین برای کمتر کردن این افت باید گره را واضح و مرتب زد. خواص گرۀ کوهنوردی گره های کوهنوردی دارای خواص ذیل است: 1- در مقابل کشش و ضربه محکم و مقاوم است. 2- به سادگی زده و با دست به آسانی باز می شود. 3- هنگام کار بر اثر فشار وارد بر آن باز نمی گردد. 4- هر قدر فشار بر روی آن وارد شود، محکم تر می شود. 5- کوچک، کم حجم و کمترین شکست را دارد. چرا که هر شکست طناب، باعث کاهش مقاومت آن می گردد. نکته مهم: هر گره را بعد از کامل شدن بخوبی محکم کنید. انواع گره ها و کاربرد آن ها گرۀ هشت ساده (Simple Eight) : هشت یک لا (Figure of Eight) : اتصال سرطناب حمایت به کارابین و صندلی نفر صعود کننده یا کارگاه. هشت خرگوش : اتصال سر طناب فرود به کارگاه. هشت تعقیب (Retraced Figure of Eight) : اتصال طناب به صندلی و زدن گرۀ هشت در حلقه ای بسته. بعد از زدن گره باید اندازه آن را تنظیم نمود بطوریکه گره بخوبی به صندلی بچسبد. دو سر طناب یک لا (Fisherman) : اتصال دو سر طناب هم قطر به یکدیگر (کمتر مورد کاربرد دارد) دو سر طناب دولا (Double Fisherman) : اتصال دو سر طناب به یکدیگر با ضریب اطمینان بیشتر نسبت به گرۀ دو سر طناب یک لا و اتصال دو طناب غیر هم قطر با اختلاف قطری برابر حداکثر یک شماره. تسمه (Wahter Knot) : اتصال دو سر نوار (تسمه) خود حمایت (Hitch , Mastwurf) : برای ثابت کردن طناب – خود حمایت. این گره در محل کارگاه و بر روی کارابین اجرا می شود. حمایت (Munter Hitch , Halfmastwurf) : برای حمایت صعود کننده یا فرود مورد استفاده قرار می گیرد. این گره را در مواقع ضروری می توان با یک گرۀ ضامن قفل نمود. نحوه قفل نمودن گرۀ حمایت (زدن ضامن) : خاصیت این گره چفت شدن برای روی طناب است و بنا به همین خاصیت در عملیات بالاکشی نیز کاربرد دارد. گره پروسیک (Prusik) : برای خود حمایت هنگام فرود به کار می رود . خاصیت این گره چفت شدن بر روی طناب است و بنا به همین خاصیت درصعودها و عملیات بالا کشی نیز کاربرد دارد . گره مشار (Mashar-French Prusik) : این گره از خانواده گره های چفت شونده است و برای خود حمایت فرود و یا صعود میمونی بکار می رود. این گره دو حالت مختلف دارد و می توان هم با طنابچه هم با تسمه آن را زد: گره سر دست: برای اتصال دو رشته طناب هم قطر استفاده می گردد. گره نه: مانند گره هشت است اما با یک نیم دور اضافه تر و با همان کاربرد که در طناب استاتیک از آن استفاده میشود. گره پله نردبان : برای ساختن نردبانهای غارنوردی از آن استفاده می شود. روش ساخت دم گاوی (Cow’s Tail) - خود حمایتهای غارنوردی : جهت ایجاد ارتباط و خود حمایت بین هارنس غارنورد با ابزارهای ثابت و متحرک به طراحی و ساخت این خود حمایت اقدام می کنیم. لیست لوازم (Materials List) : - 9-8 فوت طناب معادل 5/2 متر طناب به قطر 11-9 و از نوع دینامیک مورد نیاز است. باید توجه نمود در ساخت Cow’s Tail این دو نکته قطر و دینامیک بودن آن بسیار مهم است، بدیهی است قطر کمتر طناب باعث کم شدن ایمنی می گردد. - دو عدد کارابین D یا گلابی، البته کارابین پیچ دار و قفل دار نیز قابل استفاده می باشد. اروپاییها کارابینهای بدون پیچ را به جهت سادگی در کار و سرعت عمل بیشتر ترجیح می دهند. - دو عدد واشر نایلونی یا کش محکم جزئیات زدن گره (Construction Details) : 1- در یک انتهای طناب یک گره هشت بزنید. 2- یک کارابین را از درون چشم گره هشت بگذرانید. 3- یک گره هشت دیگر در میانه طناب بزنید، بطوری که فاصله راس گره هشت جدید تا انتهای گره هشت اولی در حدود 50cm - 19.5 inches باشد (رجوع به شکل). در اینجا انتهای کوتاه یا بازوی کوتاه تر شما تشکیل شده است. 4- در انتهای دیگر طناب یک گره هشت دیگر بزنید، در این صورت بازوی بزرگ شما در حدود 75cm طول خواهد داشت، زمانی که حلقه هشت وسطی را به هارنس متصل می کنید بازوی بزرگ در سمت راست شما قرار دارد. 5- گره های زده شده را بکشید تا خوب مستحکم شوند. 6- دم طنابهای اضافی را ببرید و دور بریزید و دنباله های طناب را باحلقه های پلاستیکی جمع نمایید. روش اختیاری: جهت اندازه نمودن خود حمایت برای ابعاد مختلف بدن بطور ساده به این شکل نیز می توان عمل نمود: 1- جهت شاخه بلندتر خود حمایت که به یومار نصب می شود، طنابی را به اندازه طول آرنج تا نوک انگشتان انتخاب می کنیم و در سر آزاد آن مانند قبل یک گره هشت می زنیم و در سر پایین یک گره هشت دیگر می زنیم که محل نصب به هارنس است (یعنی سایز مورد نظر با احتساب گره ها باید به اندازه طول آرنج تا نوک انگشتان باشد) 2- برای شاخه کوچکتر که معمولا جهت خود حمایت به میانیها مورد استفاده قرار می گیرد مانند بالا عمل می شود با این تفاوت که طول شاخه کوچک با احتساب گره زده شده و یک کارابین به طول آرنج تا مچ دست می باشد. نکته: قابل توجه اینکه در خصوص طناب خود حمایت Cow’s Tail می توان از دو طناب جداگانه نیز استفاده کرد به این ترتیب که یک رشته بلندتر را جداگانه به کارابین مایلن نصب کرد، در یک سمت کرول و شاخه کوچکتر را نیز در طرف دیگر کرول توسط گره به کارابین مایلن نصب نمود. یکی از مزایای این روش راحتی در کار و جلوگیری از تداخل طنابها می باشد، در زمانی که می خواهیم از میانیها و لوپها عبور کنیم بسیار حائز اهمیت است. نکاتی در رابطه با حمایل نمودن ابزار صعود در سیستم SRT (تک طناب - Single Rope Technique) : در روش صعود میمونی ساختار و ترکیب اجزاء تشکیل دهنده نقش کلیدی دارند. ساختار در روش صعود از آن جهت است که این روش در SRT به عنوان یک روش کاملا شناخته شده است. در این روش، صعود کننده تمامی ابزار و طنابهای مورد نیاز را باید در یک حلقه جمع نماید. وقتی یکی از آنها کاربرد ندارد می گذارند آن ابزار آویزان بماند، برای جلوگیری از بی نظمی این غالب اساس بر طرز قرارگیری ابزار در هارنس مورد توجه می باشد. نکته ای که بسیار حائز اهمیت است: 1- باید توجه نمود که زمانی که ابزار می خواهد مورد استفاده قرار بگیرد به راحتی به سمت بالا بچرخد. 2- توجه نمود که در بسیاری از موارد به بیش از یک وسیله نیاز است و استفاده کننده بایستی بتواند براساس تقدم استفاده به راحتی از ابزار استفاده کند. 3- باید غارنورد توجه کند که در طول مسیر صعود چه وسایلی با هم و یا به تنهایی استفاده دارد و کدام مورد مصرف ندارد. 4- تمرین قرار دادن وسایل و چینش آن در استفاده راحت تر و سریع تر کمک می کند. 5- برای افراد راست دست مطابق ترتیب زیر مناسب تر است. - ترتیب قرارگیری لوازم در حلقه مرکزی از چپ به راست به ترتیب زیر است: 1- ابزار فرود Simple-Stop 2- کارابین ترمز Brake 3- ابزار صعود Croll 4- طناب خود حمایت Cow’s Tail - دلیل مرتب بودن ترتیب فوق بسیار حائز اهمیت است. به عنوان مثال کرول به دلیل ایجاد حفظ تعادل در صعود و قرارگیری در نقطه ثقل بدن می بایست در وسط حلقه مرکزی قرار بگیردو ابزار فرود و کارابین در کنار هم قرار دارند در نتیجه استفاده از آنها سریع تر و آسانتر است. لازم به توضیح است که در صورت استفاده از دو خودحمایت جدا، ابتدا خود حمایت کوتاه و در ادامه مطابق ترتیب فوق خواهد بود. - دوم اینکه ابزار فرود و کارابین در کنار هم قرار دارند در نتیجه استفاده از آنها سریع تر و آسانتر است.