مادربرد

كامل ترین مقاله درباره ی مادربرد

یكی از مهمترین سخت‌افزارهای تشکیل دهندهء یك كامپیوتر كه ارتباط تمامی سخت‌افزارها توسط آن انجام می‌شود Mother Board است. Mother Board یك برد الكترونیكی است كه از تعداد زیادی المان الكترونیكی تشكیل شده و معمولاً دارای یك IC یا مدارمجتمع اصلی و تعدادی IC جانبی برای پردازش سخت‌افزارها است.
Mother Boardها دارای مح ل‌‌های متعددی برای اتصالات خاص هستند، معمولاً این اتصالات دارای اشكال منصر به فر د و مشخصی هستند و امكان جابجایی در اتصالات وجود ندارد.
كارتها یا بردهای الكترونیكی، چاپگر، صفحه كلید و ماوس همگی به برد اصلی وصل می‌شوند و مهمتر از همه CPU که روی Mother Board سوار می‌شود.
نحوه اتصالات هر یك از قطعات متفاوت است، عده‌ای از طریق درگاهها یا port ها ، برخی از طریق شیارهای توسعه یا Slot ها و بعضی به وسیله كابلها متصل می‌شوند. البته لازم به ذكر است كه اتصالات به دو شكل داخلی و خارجی وجود دارند، اتصالات داخلی به قطعات Internal مربوط است كه داخل Case قرار می‌گیرند و اتصالات خارجی به قطعات External مربوط است كه از بیرون Case به مادر برد متصل می‌شوند.

اتصالات داخلی عبارتند از :
محل سوار شدن CPU
محل قرارگیری RAM
اتصالات IDE
محل اتصال Floppy
محل اتصال كابل برق
محل اتصال سیم‌های Case
شیارهای توسعه یا Slot
پین‌های اتصالی USB
پین‌های اتصال كابل Audio
که اکنون به توضیح هر کدام می پردازیم .
محل سوار شدن CPU، بستگی به نوع Suport یا پشتیبانی Mother Board از CPU دارد . مثلاً در صورتی‌كه Mother Board ،یک CPU از نوع Intel Pentium 4 را Suport نماید، محل سوارشدن CPU از نوع Socket 478 بوده و در صورتی‌كهMother board یک CPU از نوع AMD Athlon را Suport نماید ، این محل از نوع Socket A خواهد بود، برخی از Mother Boardها دارای 2 یا 4 محل برای سوار كردن CPU هستند، از این نوع Mother Boardها معمولا در کامپیوتر های Server استفاده می‌شود. برای قرار دادن CPU روی Mother Board ، ابتدا دستة متحرك جانبی را بالا آورده سپس تراشة CPU را با توجه به لبه‌ء برش خورده و فلش موجود، که در یکی از چهار گوشهء آن قراردارد ، روی محل مورد نظر قرار می‌دهیم و سپس دستة متحرك را به سمت پایین آورده تا در جای خود قرار گرفته و پایه‌های CPU را محكم كند. فراموش نكنیم كه Fan مربوط به CPU را روی آن قرار داده و پایه‌های آن را در جای خود محكم نموده و سیم برق آن‌ را نیز در محل تعیین شده بر روی Mother Board وصل‌كنیم.
محل قرارگیری RAM، که به آن بانک RAM می گویند نوعی شیار است، كه بستگی به پشتیبانی مقدار RAM و نوع آن دارد. Mother Boardهای قدیمی‌تر دارای شیارهای كوتاهتری بودند که اصطلاحاً SIMM نامیده می‌شدند. ولی Mother Board های امروزی دارای دو نوع شیار هستند، یك نوع برای قرارگیری RAMهای SDR و نوع دیگر برای قرارگیری RAMهای DDR. سمت قرارگیری RAM روی Mother Board ، از محل وجود شكافهای روی RAM و برجستگی‌های داخل شیار مشخص می‌گردد. برای قرار دادن RAM روی Mother Board دسته‌های موجود در دو سر شیار را باز كرده و RAM را در امتداد عمود به سمت پایین به صورت اله کلنگی فشار می‌دهیم تا در جای خود قرار گیرد و دسته‌ها بسته شوند.
اتصالات IDE، محل اتصال كابل اطلاعات درایوها به كامپیوتر است . درایوهای دیسك‌سخت یا HardDisk ، DVDROM، CD-Writer، CDROM و دیگر درایوهای از این نوع معمولا بوسیله این اتصالات به Mother Board متصل می‌شوند. محل اتصال این كابلها به شكل مستطیلی است که دارای 40 پین یا پایه می‌باشد. این پین‌ها در دو ردیف قرار دارند و معمولاً یك پین در وسط پینها وجود ندارد، كه تعداد آنها را به 39 پین می‌رساند .
معمولا روی هر Mother Board دو اتصال یا port IDE وجود دارد و به هر كدام دو وسیله یا Device یا درایو متصل می‌شود. همانطور که متوجه شدید معمولا چهار سخا افزار از این طریق به mother board متصل می شود. نام این چهار وسیله از نظر Mother Board و به ترتیب اولویت عبارتند از :
IDE یک شامل :
IDE Primary Master
IDE Primary Slave
IDE دو شامل :
IDE Secondary Master
IDE Secondary Slave
محل اتصال Floppy مشابه با محل اتصال كابل IDE بوده ولی دارای پین‌های كمتر و اندازه كوچكتری می‌باشد، تعداد پین‌ها در این نوع اتصال 33 پین است. به این كابل نیز دو درایو فلاپی متصل می‌شود كه اولی با نام درایو A و دومی با نام درایو B شناخته می‌شوند. خوب است بدانیم در صورت اتصال برعكس این كابل در یك یا دو سر آن، چراغ درایو فلاپی به طور مداوم روشن خواهد ماند.
محل اتصال كابل برق كه از Power یا منبع تغذیه Case به Mother Board متصل می‌شود، شامل20 رشته سیم می‌باشد که ازدو دسته سیم 10 تایی تشکیل شده است. در كامپیوترهای قدیمی‌تر این دو دسته از یكدیگر مجزا بودند. ولی در كامپیوترهای امروزی متصل و به صورت یك سوكت 20 رشته‌ای می‌باشند .
البته در كامپیوترهای Intel P4، یك كابل چهار رشته‌ای نیز وجود دارد كه به Mother Board متصل می‌شود و در صورت عدم اتصال آن، كامپیوتر قادر به راه‌اندازی یا Boot شدن نخواهد بود.
محل اتصال سیم‌های Case روی Mother Board به منظور ارتباط مادربرد با Case در نظر گرفته شده اند . این سیمها عبارتند از :
سیم روشن و خاموش سیستم برای روشن یا خاموش کردن چراغ مربوطه بر روی کیس
سبم هارد دیسک برای روشن و خاموش شدن چراغ هارد دیسک در روی کیس به عنوان تبادل اطلاعات در هارد
سیم reset برای فعال نمودن این کلید بر روی کیس
سیم بلندگوی داخلی سیستم
شیارهای توسعه یا Slot ها نیز محل‌هایی برای سوار نمودن بردهای الكترونیكی افزودنی به كامپیوتر هستند. بر روی این شیارها می‌توان، انواع كارت صدا ، کارت گرافیك ، مودم ، كارت شبكه ، كارت تلویزیون، کارت ماهواره و دیگر بردها از این نوع را سوار نمود. در كامپیوترهای امروزی سه نوع Slotها مشاهده می‌شوند که عبارتند از :
ISA
PCI
AGP
ISA ؛ مخفف Industry Standard Architecture بوده و یك شیار بلند است، كه معمولاً به رنگ مشكی بوده و توسط یك لبه از داخل به دو قسمت مساوی تقسیم شده‌است، این شیار قدیمی‌ترین Slot روی Mother Boardهای امروزی است. در حال حاضر و در صورت وجود این شیار روی یك Mother Board ، كارتهای صدا یا گرافیك قدیمی روی آن سوار می‌شوند.
PCI ؛ مخفف Peripheral component Interconnect بوده و یك شیار معمولاً سفید رنگ است، كه توسط لبه‌ای از داخل به دو قسمت نامساوی تقسیم شده است، این شیار مرسوم‌ترین Slot امروزی است و نسبت به شیار ISA ، دارای سرعت بیشتری می‌باشد. تقریباً تمامی بردهای جدید، به جز كارت گرافیك روی این شیار قابل نصب و اتصال هستند. از این نوع شیار حداقل یک عدد بر روی Mother Boardها قرار دارد و حتی ممكن است که یک Mother board دارای 5 پورت PCI نیز باشد .
AGP ؛ مخفف Accelerated Graphics Port بوده و جدیدترین و پرسرعت‌ترین Slot حال حاضر می‌باشد، كه معمولاً با رنگ قهوه‌ای مشخص می‌شود. این Slot از لحاظ سرعت با علامت 1x، 2x، 4x و 8x شناخته شده و متناسب با سرعت كارت سوار شده بر روی آن كه یك كارت گرافیك می‌باشد، تنظیم می‌شود. از این نوع شیار معمولاً تنها یك عدد روی Mother Boardها وجود دارد.

پین‌های اتصالی USB یكی دیگر از اتصالات داخلی كامپیوتر محسوب می‌شود. این پین‌ها در دو ردیف 4 و 5 تایی قرار دارند.
پین‌های اتصال كابل (CD-RW)، كه یك سیم 4 رشته‌ای را بطور مستقیم، از CD Drive به Mother Board های دارای کارت صدای On board متصل می‌نماید. وجود این كابل باعث می‌شود تا كاربر بتواند از صدای CD موسیقی Audio كه درداخل CD Drive قرار دارد به صورت مستقل از هر نرم افزاری استفاده نماید .

در پشت Case نیز اتصلاتی وجود دارد که به شكل‌های منحصر به فردی به چشم می‌خورند، اما نوع چیدمان و قرارگیری آنها در Mother Boardهای مختلف، متفاوت است. با معرفی آنها شما نیز می‌توانید به راحتی آنها را از یكدیگر تشخیص دهید . این اتصالات عبارتند از :
اتصلات PS2
اتصال سریال یا Com
اتصال LPT1
اتصال Game یا Midi
و اتصالات صدا
یک اتصال PS2 به رنگ بنفش برای متصل نمودن صفحه كلید است .. اتصال PS2 به شكل دایره و دارای 6 پین ورودی می‌باشد و برجستگی چهارگوش روی كابل PS2 باعث می‌شود كه كاربر برای اتصال كابل به درگاه PS2 دچار اشتباه نشود.
یک اتصال PS2 نیز برای نیز اتصال ماوس در كامپیوترهای امروزی وجود دارد، كه كاملاً شبیه به اتصال صفحه‌کلید است، با این تفاوت که معمولاً سبز رنگ می‌باشد. البته تفاوت اصلی در اینجاست که هنگام نگاه کردن به پشت Case ، محل اتصال ماوس در سمت راست و محل اتصال صفحه‌کلید در سمت چپ وجود دارد.
اتصال سریال یا Com، یك نوع درگاه است كه برای چندین اتصال مختلف به كار می‌رود. این درگاه در گذشته عمدتاً برای اتصال ماوس استفاده می‌شد و پس از آن اغلب برای اتصال Modemهای External و یا وسایل خاص، مورد استفاده قرار می‌گیرد. Com معمولاً به صورت 2 درگاه كنار هم در پشت كامپیوترها وجود دارد. درگاه Com از 9 پین كه در دو ردیف 5 و 4 تایی چیده شده است تشکیل می‌شود. به این دو درگاه Com2, Com1 می‌گویند، Com4 , Com3 نیز معمولاً به صورت مجازی برای اتصال مودم‌های Internal وجود دارند. البته برخی از MotherBoardها تنها دارای یک درگاه Com می باشند .
اتصال LPT1، port یا درگاهی با 25 پین ورودی است، كه در دو ردیف 12 و 13 تایی قرار دارند. از این درگاه معمولاً برای وصل نمودن چاپگریا اسكنر استفاده می‌شود . البته دیگر استفاده این درگاه اتصال قفل‌های سخت‌افزاری به آن است. این درگاه معمولاً با رنگ صورتی یا قرمز دیده می‌شود.
اتصال Game/MIDI، درگاهی است با 15 پین ورودی که برای اتصال دستةبازی یا Joystick استفاده می‌شود. البته این Port جزئی از كارت صدا است ولی در Mother Boardهایی كه كارت‌ صدای آنها به‌صورت Onboard میباشد، می‌توان آنرا در پشت کامپیوتر دید. این درگاه معمولاً با رنگ زرد مشخص می‌شود.
اتصالات صدا كه به دلیل Onboard بودن كارت صدا بین اتصالات Mother Board دیده می‌شود ، معمولا سه‌تا هستند كه هر سه به وسیلة یک فیش متوسط به Speaker، رادیوپخش و میكروفن متصل می‌شوند.

اجزای دیگری نیز روی یک 　MainBoardقرار دارد که اکنون به توضیح انها می پردازیم :
Bios،که مخفف Basic input/output system بوده و یك مدار مجتمع یا IC است كه كامپیوتر برای راه‌اندازی اولیه و قبل از بارگذاری سیستم عامل، از آن استفاده می‌كند. در Bios اطلاعاتی راجع به سخت‌افزارهای متصل و تنظیماتی راجع به ساعت كامپیوتر و دیگر ابزار ها و سخت‌افزارها قرار دارد كه می‌توان اطلاعات آن را به نوعی تغییر داد. گفتنی است كه Bios یك حافظه از نوع E2PROM است که فقط اطلاعات از روی آن خوانده می شود .
باطری Bios، یك باطری با طول عمر زیادی در 5 سال است، كه از آن برای نگهداری اطلاعات روی Bios استفاده می‌شود. در كامپیوترهای قدیمی‌تر برای Reset كردن و برنامه‌ریزی دوبارة Bios، باطری آن را برداشته و پس از مدتی در جای خود قرار می‌دادند، اما در Mother Boardهای جدید یك jumper و یا اتصال دو Pin پین باعث Reset شدن Bios و بارگذاری اطلاعات قبلی و پیش فرض آن می شود .
یکی از اجزای دیگری که بارها دیده‌ایم Chipset است. این كلمه عنوانی است برای مدارات مجتمعی كه اصولاً هسته‌های مركزی یك