به نام خدا
همانطور که مستحضرید کشور ما از پتانسیل قرآنی بسیار بالایی برخوردار است و از دهه 60 تا کنون بدلیل حضور مشاهیر تلات تاریخ مصر و جامعه اسلامی و تحقیقات اساتید کشورمان اکنون از مصری که سابقه تلاوت حرفه ای قرآن به حدودا 800 سال می رسد، پیشی گرفته است.(البته به جز چند قاری مثل فرزندان شحات انور،محمود علی الشمیس،طاروتی،نعینع و امثالشان)دیگر شاهد نسل طلایی قرائت کشور مصر نیستیم.
حال به بررسی عملکرد استان آذربایجانشرقی در این مقوله فرهنگی می پردازیم.
بررسی کلی قرائت از دهه 60 تا کنون
استان آذربایجانشرقی در دهه 60 یکی از استان های فعال در برگزاری جلسات قرآنی در کل کشور بود، با ورود استاد محمد عباسی یکی از دست پرورده های استاد خدام حسینی در اواخر دهه 60 به تبریز فصل جدیدی برای قرائت و حفظ این استان رقم خورد.در دهه 70 استان آذربایجانشرقی بی شک جزء سه استان برتر در قرائت بود چرا که در این 10 سال دو بار شهر تبریز در مسابقات سراسری قرائت بالای شانزده سال کشور رتبه اول را به خود اختصاص داد.اولین رتبه استاد محمد عباسی در سال 1372 و دومین رتبه استاد رحیم خاکی در سال 1379 بود.البته در رشته قرائت این تنها درخشش آذربایجانشرقی در مسابقات سراسری نبود، بلکه استاد محمد صادق زارعان در مقطع زیر شانزده سال در سال 1372 رتبه نخست مسابقات سراسری را بدست آورد.و چندین مقام در رشته قرائت مسابقات سراسری توسط آقایان دکتر حسین کرمی ، مرتضی رهنما و مصطفی زارعان بدست آمد.در این دهه قاریان استان آذربایجانشرقی مثل گوهری در کشور می درخشیدند.اما این پایان درخشش قاریان استان نبود و در دهه هشتاد آذربایجانشرقی یلی بنام سید علیرضا موسوی(ربنا خوان)داست که هنوز هم خاطره تلاوت های زیبایش از ذهن قرآنیان پاک نمی شود.سید علیرضا علاوه بر تلاوت های زیبا مقام اول مسابقات سراسری در رشته قرائت در مقطع زیر شانزده سال را کسب کرد.البته در این دهه آقایان علیرضا سلطانی ، مهران بکائی و حاج مهدی محمدزاده در رشته قرائت و در بالای شانزده مسابقات سراسری خوب درخشیدند.اما دهه نود کابوس تلخی برای قرآنیان آذربایجانشرقی بوده است.در سه دوره اخیر مسابقات سراسری قرآن دهه نود آذربایجانشرقی هیچ مقامی در رشته قرائت چه در بالای شانزده سال و چه در زیر شانزده سال نداشته است.
بررسی کلی رشته حفظ از دهه 60 تا کنون
استان آذربایجانشرقی در حفظ قرآن هم اکنون یکی از استان های فعال کشور هست.در دهه 70 در مسابقات سراسری فوق العاده می درخشید و هرسال چند مقام در این رشته بدست می آورد.(حفظ کل ، 20 جزء و 15 جزء)در کنار این حفاظ ، نام حاج محمدصادق زارعان و وحید غفران نیا بسیار می درخشد.حاج وحید در سال های 70 الی 81 در حفظ کل زیر شانزده سال مقام های بین المللی و سراسری بسیاری بدست آورد.همچنین حاج محمدصادق زارعان نیز حدودا 5 مقام بین المللی در رشته حفظ بدست آورد.اوج در خشش آقای غفران نیا در سال 80 و کسب مقام اول بین المللی ایران و مسابقات سراسری بود.و آقای زارعان نیز در سال 82 این عنوان را بدست آورد.متاسفانه در دهه 90 به جزء مقام آقای رسول آزمایش(حافظ بین المللی) در بالای شانزده سال هیچ مقامی در بالای شانزده سال حفظ بدست نیاورده ایم.امام در مقطع زیر شانزده سال چند حفاظ بین المللی به جامعه قرآنی ایران معرفی شدند.از جمله این حفاظ آقای میلاد عاشقی(نفر اول مسابقات سراسری زیرشانزده حفظ کل سال91 و نفر ممتاز بین المللی امارات و لبنان) ، آقای سینا طباخی(نفر ممتاز بین المللی لبنان و مقام سوم مسابقات سراسری در رشته حفظ کل92 ) و آقای امیررضا زارعان برادر زاده آقای محمدصادق زارعان با کسب دو مقام پنجمی در مسابقات سراسری.
بررسی عملکرد در تواشیح و ابتهال
استان آذربایجانشرقی یکی از قویترین استان ها در زمینه تواشیح هست.در زمینه تواشیح با دو گروه تواشیح بین المللی همچون طارق(رتبه نخست مسابقات سراسری1389 و بهترین گروه تواشیح فعلی کشور) و طه(رتبه دوم مسابقات سراسری92 و چند رتبه دیگر) و چند گروه کشوری مانند معارج و تسنیم می توان گفت پس از استان خوزستان(قطب تواشیح کشور) و قم سومین استان برتر در زمینه تواشیح است.و در زمینه ابتهال متاسفانه فقط نام استاد مهدی محمدزاده(بنظر بسیاری از اساتید جزو بهترین مبتهلان کشور و دارنده چند مقام مسابقات سراسری ابتهال) در این میان می درخشد، و افراد بسیار کمی در این زمینه فعالیتی دارند.
استان آذربایجانشرقی حدودا 40 قاری و حافظ بین المللی دارد.آخرین مقام اول رشته قرائت مسابقات سراسری در مقطع بزرگسالان در سال 79 بود که توسط آقای خاکی(افتحار قرآنی کشور و استان) بدست آمد، یعنی 14 سال پیش و آخرین مقام اول در رشته حفظ کل بالای شانزده سال(بزرگسالان) نیز مربوط می شود به آقای محمدصادق زارعان در سال 82.آیا حسرت های 14 ساله و 11 ساله ما پایانی دارد؟
البته آخرین مقام اولی آذربایجانشرقی در حفظ کل شکوفه ها برمی گردد به دو سال پیش در سال91 که توسط میلاد عاشقی کسب شد و آخرین مقام در رشته قرائت شکوفه ها(زیر شانزده سال) مربوط می شود به سال 87 که جناب آقای سید علیرضا موسوی کسب کرد.
امسال تبریز از 5 الی 13 اسفند میزبان سی و هفتمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم است.امید است که با یک مقام در رشته قرائت یا حتی فینالیست شدن نماینده استان جناب آقای محمدزاده و یا یک مقام در رشته حفظ درمانی باشد برای جامعه قرآنی که به سختی نفس می کشد....
آیا با میزبانی تبریز میتوان این انتظار را داشت؟