وظايف اخلاقي و سياسي مسئولین شهر در قبال مردم (وظايف مردم و حاکمان در منشور اخلاقي و سياسي علي (ع)

در شهر وقتی فردی به عنوان مسئول نهاد، ارگان و یا اداره ای می شود ولی نعمتان خود را به فراموشی می سپارد ولی در سخنرانی ها و بیاناتشان از مولی متقیان علی (ع )سخن می رانند ولی در عمل چیز از آنها دیده نمی شود پس مسئولین محترم شهر  خصوصااعضای محترم شورای اسلامی شهربیایید با الهام از سخنان ناب ائمه اطهار (ع)در خدمت مردم باشیم تادر خدمت خود و یا گروهی که فردای قیامت جواب دادن بسیار سخت است 
آیا کسانی که به هر عنوانی مسئولیتی را قبول می کند برخواسته از خود مردم نیست چرادر میانه عده ای مسولین مردم را از یاد برده اند

چرافقط در  این شهربعضی از مسئولین برای ادامه تحصیل از حق مردم استفاده می کنند و در هفته چند روز در محل کار خود حضور ندارند ووقتی هم سوال می شود می گویند مگر کار ناتمام مانده اگر در عدم حضور در اداره کار ها پیش میرود پس به وجود آنها در اداره نیاز نیست

و...

در منشور اخلاقي و سياسي حضرت علي (ع) همچنان ه مردم در قبال حامان وظايفي بر عهده دارند، حامان نيز بايد برخي از وظايف اخلاقي و سياسي را در قبال مردمي ه آنها را انتخاب رده اند، انجام دهند؛ حضرت در خطبه 34 نهج البلاغه هنگامي ه مردم را به جنگ با شاميان ترغيب مي نمود، مي فرمايد: « اي مردم مرا بر شما حقي است و شما را بر من حقي مي باشد، اما حق شما بر من اين است ه شما را نصيحت نم و حقوقتان را از بيت المال بپردازم و شما را تعليم دهم تا نادان نمانيد.»
1- مهرباني و مدارا با مردم
در منشور اخلاقي و سياسي حضرت علي (ع) مهرباني و مدارا با مردم در راس توصيه هاي آن حضرت به حامان قرار گرفته است و اين حمت آموزنده حضرت اين مهم را گوشزد مي نمايد؛ « راس السياسه استعمال الرفق؛ راس سياست، به ارگيري مدارا است.»
اميرالمومنين علي (ع) در عهدنامه خود به مال اشتر چنين توصيه مي ند؛
«بدان ه هيچ چيز گمان مردم را نسبت به والي خوب نمي ند بهتر از نيي و لطفي ه والي به مردم مي نمايد و هزينه هاي آنها را سب مي ند و بر چيزي ه بر آنها حقي ندارد ناراحت نمي شود. بنابراين بايد اري ني ه خوش بيني مردم را به خود جلب نمايي، زيرا ه حسن ظن مردم نسبت به تو رنج و سختي فراوان را از تو دور مي سازد.»
حضرت علي (ع) همچنين به مال اشتر چنين دستور مي دهد؛
« مهرباني بر رعيت را براي دل خود پوششي گردان و دوستي وزيدن با آنان را و مهرباني ردن با همگان. و مباش همچون جانوري شاري ه خوردنشان را غنيمت شماري! چه رعيت دو دسته اند؛ دسته اي برادر ديني تواند و دسته ديگر در آفرينش با تو همانند. گناهي از ايشان سر مي زند، يا علتهايي بر آنان عارض مي شود، يا خواسته يا ناخواسته خطايي بر دست شان مي رود، به خطاشان منگر و از گناهشان درگذر...»
آن حضرت در نامه خود به محمد بي ابي بر، والي مصر ، او را به مهرباني و مدارا با مردم، توصيه اي مي ند؛
« برابر رعيت فروتن باش و آنان را با گشاده رويي و نرمخويي بپذير و با همگان يسان رفتار ن، گاهي ه گوشه چشمي به آنان افني يا خيره شان نگاه ني، يا يي را به اشارت خواني، يا به يي تحيتي رساني، تا بزرگان در تو طمع ستم- بر ناتوان- نبندند و ناتوانان از عدالتت مايوس نگردند.»
چنان ه از توصيه هاي موليمان علي (ع) بر مي آيد بايد حامان، مسئولين و مديران جامعه اسلامي مهرباني و مدارا با مردم را در سرلوحه ارهاي خود قرار دهند و تمرين بردباري نند تا بتوانند به وظايف خود به نحو احسن عمل نند.
حضرت علي (ع) در عهدنامه خود به مال اشتر در انتخاب قاضي چنين توصيه مي ند؛
« براي قضاوت بين مردم از ميان افراد جامعه سي را انتخاب ن ه در نظر تو فاضلترين و بهترين باشد، آنه ارها او را در تنگنا قرار ندهد و ارباب رجوع سبب تندخويي او نگردد… از رفت وآمد ارباب رجوع متر خسته شود و براي آشار شدن ارها شيبايي رده و وقتي حم روشن شد در قضاوت قاطع تر عمل ند.»

2- برخورد صادقانه با مردم
در منشور اخلاقي و سياسي حضرت علي (ع) ، حامان به برخورد صادقانه با مردم توصيه مي شوند؛
« اي مال ... اگر رعيت بر تو گمان ستم برد، عذر خود را آشارا با آنان در ميان گذار و با اين ار از بدگماني شان درآر. ه بدين رفتار نفس خود را به فرمان‌آورده باشي و با رعيت مدارا رده و حاجت خويش را برآورده و رعيت را به راه راست واداشته اي.»
برخورد صادقانه حام با مردم به اين معني است ه حام اسلامي مردم خود را محرم اسرار خود بداند و برخي از مسايل حومتي را ه بايد مردم از آن آگاه باشند، با آنان در ميان بگذارد و از آنان مشورت بخواهد؛ برخورد صادقانه حام با مردم خود به اين معني است ه اگر حام خود را در اجراي مسئوليتش ناتوان مي بيند و يا نمي تواند خودش را از چنگال اطرافيان خائن و نادان نجات دهد، بي درنگ استعفا دهد و از اعتماد مردم سوء استفاده ننمايد و وقتي مي بيند ه نمي تواند امانت داري ند، صادقانه و دلاورانه امانت را بازپس دهد.

3- فاصله نگرفتن از مردم
حضرت علي (ع) در عهدنامه خود به مال اشتر مي فرمايد: « مبادا به طور طولاني خود را از ديد مردم پنهان ني ه رو نشان ندادن زمامداران حايت از نامهرباني و تنگ نظري و ناآگاهي در ارها مي ند و اين رو نشان ندادن زمامداران باعث مي شود ه ايشان از آنچه بر مردم مي گذرد بي اطلاع بمانند. در نتيجه ار بزرگ نزدشان م اهميت و وچ و ار وچ برايشان بزرگ جلوه ند و همچنين خوبي به شل بدي و بدي به صورت خوبي درآيد و حق به باطل و غلط آميخته گردد.»
چنان ه از لام موليمان علي (ع) بر مي آيد، حام با فاصله گرفتن از مردم خود، درد واقعي و مشل حقيقي آنان را تشخيص نمي دهد و حام از وضعيت واقعي جامعه و مردم ناآگاه مي شود و نمي تواند تصميم درست را اتخاذ نمايد و مردم جامعه خود را با مشلات زيادي روبه رو مي ند.
حضرت علي (ع) در نامه اي به قثم بن عباس، والي مه ، در اين خصوص ، چنين توصيه مي ند؛ « بامداد و شامگاه براي آنان مجلس ساز، آن را ه فتوا خواهد ده و نادان را بياموز و با دانا به گفتگو پرداز و جز زبانت پيام رسان مردمان نباشد و جز رويت دربان. و هيچ حاجتمند را از ديدار خود محروم مگردان، چه اگر در آغاز از درگاه تو رانده شود و در پايان حاجت او برآورده، تو را نستايند.»

4- رعايت عدالت و دوستي مردم
در منشور اخلاقي و سياسي حضرت علي (ع) رعايت عدالت از جانب حامان در هه شؤون حومتي نه تنها از وظايف اخلاقي حامان است؛ بله يي از راههاي نفوذ در دل و جان مردم به شمار مي رود؛
حمت هاي مولي علي (ع) در اين خصوص شنيدني است؛
« سي ه عدالت بورزد، حمش نافذ مي شود.»
« عدالت بورز تا قدرت و حومتت تداوم يابد.»
حضرت علي (ع) در عهدنامه خود به مال اشتر در اين خصوص، چنين توصيه مي ند؛ « بهترين چيزي ه زمامداران را شادمان مي سازد اجراي عدالت و برپايي آن در شهرها و آشار ساختن دوستي مردم است و دوستي مردم آشار نمي شود مگر موقعي ه دلهايشان از ينه و خشم خالي شود و دلسوز نمي مانند مگر وقتي ه زمامداران خويش را براي ارهاي خود نگاه دارند و ادامه حومت آنان را سنگين نشمارند و نخواهند ه هر چه زودتر اين حومت تمام شود. بنابراين آرزوهاي مردم را برآورده ن و آنها را به خوبي ياد ن و تلاش و همت اشخاصي ه مورد امتحان قرار گرفته اند و سختي هايي را متحمل شده اند، يادآوري نما، زيرا ه يادآوري ارهاي ني نيواران، انسان دلير را تهييج مي ند و به تلاش وادار مي نمايد.»

5- آموزش هاي ديني
حضرت علي (ع) يي از حقوق مردم بر امام و حام اسلامي را حق تعليم و تربيت ديني آنان دانسته مي فرمايد: « اي مردم مرا بر شما حقي است و شما را بر من حقي مي باشد، اما حق شما بر من اين است ه شما را نصيحت نم و حقوقتان را از بيت المال بپردازم و شما را تعليم دهم تا نادان نمانيد.»
و در جايي ديگر مي فرمايد: « امام و حام اسلامي موظف است معارف اسلامي و ايماني را به افراد تحت حومتش‌ آموزش دهد.»

6- ساده زيستي و توجه خاص به طبقه محروم جامعه
يي ديگر از وظايف حامان در قبال مردم، ساده زيستي و توجه خاص به طبقه محروم جامعه است؛ حضرت علي (ع) در نامه اي به والي بصره ه در مهماني شرت رده بود ه نيازمندان در آن مهماني جايي نداشتند، او را از اين ار برحذر داشته و به ساده زيستي دعوت مي ند. آن حضرت همچنين در عهدنامه خود به مال اشتر چنين توصيه مي ند؛
« به ارهاي افرادي از طبقه محروم ه به تو دسترسي ندارند رسيدگي ن، همانها ه ديده ها آنان را وچ مي شمارد و مردان و اطرافيانت آنها را حقير و وچ به حساب مي آورند. بنابراين براي بررسي اوضاع و احوال اين قشر از جامعه سي را انتخاب ن ه متواضع و خداترس باشد تا چنين شخصي ارها و احتياجات ايشان را به تو گزارش ند ... همچنين به حال يتيمان و سالخوردگان توجه ن؛ همانهايي ه راه چاره اي در زندگي ندارند و اهل سئوال و تدي نمي باشند … مقداري از وقت خود را به ساني ه نيازمندند و تظلمي دارند اختصاص بده ه خود را براي ار آنان فارغ ساخته باشي و در مجلسي عمومي بنشين و براي رضاي پروردگار تواضع را انتخاب ن و به سپاهيان و دربانان و نگهبانان خود سفارش ن ه مانع ورود آنها نشوند تا سخنگوي ايشان بدون لنت زبان و ترس حرفش را بزند ه من از رسول خدا (ص) بارها شنيدم ه مي فرمود: « مردمي ه ضعيفشان نتواند بدون ترس و لنت زبان حقش را از قوي بگيرد روي سعادت و پايزگي را به خود نخواهد ديد.»