خلاصه ای از زندگینامه امام صادق (ع)

حضرت امام جعفر صادق(ع) پیشوای ششم مسلمانان، در این روز به دست خلیفه ی عباسی، منصور دوانیقی مسموم و در مدینه به شهادت رسید. امام صادق(ع) به شیخ الائمه نیز معروف است زیرا عمر ایشان از تمامی ائمه اطهار(ع) طولانی تر است. حضرت را در قبرستان بقیع در کنار پدر، جد و امام حسن مجتبی(ع) دفن کردند.

 

نام

جعفر بن محمد

کنیه

ابوعبدالله، ابواسماعیل و ابوموسی

القاب

صادق، فاضل، صابر، طاهر، قائم، کافل و منجی

مشهورترین لقب آن حضرت صادق است. این لقب به خاطر صدق گفتار آن حضرت و تمایز از جعفرکذاب، که در عصر امام زمان (ع) ادعای امامت کرده بود، به آن حضرت داده شد.

منصب

معصوم هشتم و امام ششم شیعیان.

تاریخ ولادت

هفدهم ربیع‏ الاول سال 80 هجری.

برخی مورخان، تاریخ تولد آن حضرت را اول رجب سال 80 هجری و برخی دیگر سال 83 هجری دانسته ‏اند؛ اما قول اول مشهور است و این روز مطابق است با روز ولادت پیامبر اکرم (ص).

محل تولد

مدینه مشرفه، در سرزمین حجاز (عربستان سعودی کنونی).

نسب پدری

امام محمد باقر بن علی بن حسین بن علی بن ابیطالب (ع).

نام مادر

فاطمه، مکنی به‏ ام فروه بنت قاسم بن محمد بن ابی بکر.

ام فروه، که فرزندزاده جناب محمد بن ابی بکر بود، مقام والایی در بین زنان زمان خویش داشت. امام صادق (ع) درباره شأن او فرمود:

مادرم از جمله زنانی بود که ایمان آورد و تقوا پیشه کرد و نیکوکاری نمود، و خدا نیکوکاران را دوست دارد.

این زن از تربیت ‏شدگان مکتب امام زین ‏العابدین (ع) و امام محمد باقر (ع) است.

مدت امامت

از زمان شهادت پدرش، امام محمد باقر (ع) در هفتم ذیحجه سال‏ 114 هجری تا 25 شوال سال 148 هجری، به مدت 34 سال.

تاریخ و سبب شهادت

25 شوال سال 148 هجری، در سن 65 سالگی، به وسیله زهری که منصور دوانیقی به آن حضرت خورانید.

برخی تاریخ شهادت آن حضرت را نیمه رجب سال 148 هجری دانسته‏اند.

محل دفن

قبرستان بقیع، در مدینه مشرفه، در جوار قبر پدر و جدش و امام‏ حسن مجتبی (ع) (در عربستان سعودی کنونی).

همسران

1. فاطمه بنت حسین

2. ام حمیده (حمیده مصفاه) و چند ام ولد دیگر

فرزندان

1. امام موسی کاظم (ع)

2. اسماعیل

3. عبدالله

4. محمد دیباج

5. اسحاق

6. علی عریضی

7.عباس

8. ام فروه

9. فاطمه

10. اسماء

اصحاب و یاران

تعداد راویان و اصحاب امام صادق (ع) بیش از چهار هزار نفر است که از محضر آن حضرت بهره ‏مند شده و در جهان اسلام به انتشار علوم اهل بیت(ع) پرداختند. در این جا به نام برخی از بزرگان اصحاب و راویان آن حضرت اشاره میگردد:

1. جمیل بن دراج
2. عبدالله بن مسکان
3. عبدالله بن بکیر
4. حماد بن عیسی
5. حماد بن عثمان
6. ابان بن عثمان
این شش نفر به اصحاب اجماع معروف شده ‏اند
7. أبان بن تغلب
8. اسحاق بن عمار صیرفی
9. ابو حمزه ثمالی
10. برید بن معاویه عجلی
11. حریز بن عبدالله سجستانی
12. حمران بن اعین شیبانی
13. زراره بن اعین شیبانی
14. صفوان بن مهران اسدی
15. عبدالله بن ابی یعفور
16. عمران بن عبدالله اشعری
17. عیسی بن عبدالله اشعری
18. فضیل بن یسار بصری
19. فیض بن مختار کوفی
20. ابو بصیر مرادی
21. مؤمن الطاق محمد بن علی
22. محمد بن مسلم کوفی
23. معاذبن کثیر کسایی
24. معلی بن خنیس کوفی
25. هشام بن محمد
26. یونس بن ظبیان کوفی
27. معاویه بن عمار
28. زید شحام
29. سدیر بن حکیم
30. عبد السلام بن عبدالرحمن
31. جابربن یزید جعفی
32. ثابت بن دینار
33. مفضل بن قیس
34. مفضل بن عمر جعفی
35. سفیان بن عیینه

زمامداران معاصر:

1. عبدالملک بن مروان (86-65 ق)
2. ولید بن عبدالملک (96-86 ق)
3. سلیمان بن عبدالملک (99-96 ق)
4. عمر بن عبدالعزیر (101-99 ق)
5. یزید بن عبدالملک (105-101 ق)
6. هشام بن عبدالملک (125-105 ق)
7. ولید بن یزید (126-125 ق)
8. یزید بن ولید (126-126 ق)
9. مروان بن محمد (132-126 ق)
تمامی این خلفا از سلسله بنی امیه و از شاخه بنی مروان بودند.
10. ابوالعباس سفاح (136-132 ق)
11.منصور دوانیقی (158-136 ق)
این دو نفر از سلسله بنی عباس بودند.

امام صادق (ع) که معاصر دو سلسله بنی امیه و بنی عباس بود، از هر دوی آنها سختی ‏ها و آزارها و بی ‏مهری های فراوانی دید؛ اما چون آن حضرت در انتهای دوران خلافت امویان و ابتدای خلافت عباسیان می ‏زیست، از فطرت به وجود آمده در زمان انتقال خلافت از خاندان غاصبی به خاندان غاصب دیگر، زمینه ترویج و تبلیغ مکتب اهل بیت (ع) را مناسب دید و از این فرصت پیش آمده، بیشترین بهره را نصیب اسلام و مسلمانان کرد.

آن حضرت، با تشکیل حوزه علمیه و تعلیم و تربیت شاگردان مبرزی چون هشام، زراره و محمد بن مسلم، تحول شگرفی در جهان اسلام و مذهب شیعه پدید آورد. به همین جهت به شیعیان امامی اثنی عشری، شیعه جعفری نیز گفته می ‏شود.

رویدادهای مهم:

1. شهادت امام محمد باقر (ع)، پدر ارجمند امام جعفر صادق (ع)، در سال 114 هجری.

2. قیام زید بن علی (ع)، عموی امام جعفر صادق (ع) بر ضد امویان و شهادت او در این واقعه، در سال 121 هجری.

3. گسترش نهضت بنی هاشم (علویان و عباسیان)، در سراسر قلمرو حکمرانی امویان.

4. سرنگونی سلسله امویان و پیروزی عباسیان و تسخیر خلافت اسلامی توسط ابوالعباس سفاح، در سال 133 هجری.

5. قیام علویان بنی ‏الحسن (ع) بر ضد عباسیان و سرکوب شدن آنان به دست منصور دوانیقی.

6. بهره‏ جویی امام صادق (ع) از فرصت به دست آمده از نبرد میان عباسیان و امویان، برای تشکیل حوزه علمی اسلامی

7. فراخوانی امام صادق (ع) از مدینه به بغداد، توسط سفاح عباسی و زیر نظر قرار گرفتن آن حضرت.

8. فراخوانی مجدد امام صادق (ع) از مدینه به بغداد، توسط منصور دوانیقی و اذیت و آزار آن حضرت.

9. وفات اسماعیل، پسر امام صادق (ع)، در سال 142 هجری و اندوه فراوان آن حضرت در این مصیبت.

10. رفتار نامناسب عاملان منصور دوانیقی، در مدینه، با امام صادق (ع) و بسیاری از علویان.

11. مبارزه علمی و فرهنگی امام صادق (ع) و یاران ایشان با مخالفان، ملحدان و مدعیان دروغین.

12. مسمومیت امام صادق (ع) و شهادت آن حضرت، در سال 148 هجری، به دستور منصور دوانیقی.

13. به خاک‏سپاری پیکر مطهر امام صادق (ع)، در قبرستان بقیع، در کنار قبر پدر، جد و عمویشان، امام حسن مجتبی (ع).