قاراباغ خاک اسلام است

قاراباغ آزربایجانین ان قدیم تاریخی ویلایتلریندن بیریدیر. آذربایجانین آیریلماز ترکیب حیصه سی اولان قاراباغین آدی آذربایجان دیلینده کی " قارا " و " باغ " سؤزلریندن عمله گلمیشدیر. " قارا " و " باغ " سؤز بیرلشمه سی آذربایجان خالقی نین اؤزو قدر قدیم تاریخه مالیکدیر. دونیانین هر یئرینده بو سؤز بیرلشمه سی نین آذربایجانین کونکرئت اراضیسینه آید ائدیلمه سی ده دانیلماز حقیقتدیر. آذربایجان خالقی نین اؤز دوغما تورپاغی نین بیر پارچاسینا وئردیگی " قاراباغ " سؤزو ایلک منبعلرده هله 1300 ایل بوندان اول (7-جی عصردن!) ایشلنمیشدیر. قاراباغ اوّللر بیر تاریخی-جوغرافی آنلاییش کیمی کونکرئت مکانی بیلدیرمیش، سونرا ایسه آذربایجانین گئنیش جوغرافی اراضیسینه آید ائدیلمیشدیر. یئری گلمیشکن، بو حال آذربایجان اوچون خاراکتئریکدیر: ناخچیوان شهری - ناخچیوان بؤلگه سی، شکی شهری - شکی بؤلگه سی، گنجه شهری - گنجه بؤلگه سی، لنکران شهری -لنکران بؤلگه سی.

" قاراباغ" ین آذربایجانین کونکرئت بیر ویلایتی نین، بیر بؤلگه سی نین آدی کیمی فورمالاشماسی تاریخی اونون ائتیمولوگییاسی نین داها علمی شکیلده ایضاحینا ایمکان وئریر. چونکی آذربایجان دیلینده (همچی نین باشقا تورک دیللریند) " قارا " نین رنگدن باشقا " سیخ " ، " قالین " ، " بؤیوک " ، " توند " و باشقا معنالاری دا واردیر. بو باخیمدان، " قاراباغ " تئرمینی " قارا باغ " ، ینی " بؤیوک باغ " ، " سیخ باغ " ، " قالین باغ " ، " صفالی باغ " و س. معناسی کسب ائدیر. بئله لیکله، قاراباغین اؤزو کیمی " قاراباغ " سؤزو ده آذربایجان خالقینا مخصوصدور.

اراباغدان بحث ائدرکن قارشییا اوّلجه دن بئله بیر سوال چیخیر: قاراباغ هارادیر، آزربایجانین هانسی اراضیلرینی احاته ائدیر؟ بو سوالین جاوابی بو گون داها آکتوالدیر و ائرمنی سئپاراتچیلاری طرفیندن تؤره دیلمیش " داغلیق قاراباغ پروبلئمی " نین درک ائدیلمه سی اوچون موهوم اهمیته مالیکدیر. قویولموش سوالا جاواب اوچون ایلک منبعیه موراجیعت ائدک. واختی ایله بو اراضینی اهاته ائدن آزربایجان دؤولتی نین - قاراباغ خانلیغینین وزیری اولموش میرزه جامال جاوانشیر اؤزونون " قاراباغ تاریخی " (1847) اثرینده بو مثله دن بحث ائدرکن یازیردی: " قدیم تاریخ کیتابلاری نین یازدیغینا گؤره قاراباغ ویلایتی نین سرحدلری بئله دیر: جنوب طرفدن خودافرین کؤرپوسوندن سینیق کؤرپویه قدر - آراز چایی دیر. ایندی (سینیق کؤرپو) قازاخ، شمسددین و دمیرچی-حسنلی جاماعاتی آراسیندادیر و روسییا دؤولتی مأمورلاری اونو روس ایصطیلاحیله کراسنی موست، یعنی قیرمیزی کؤرپو آدلاندیریرلار. شرق طرفدن کور چایی دیر کی، جاواد کندی نده آراز چایینا قوووشاراق گئدیب خزر دنیزینه تؤکولور. شیمال طرفدن قاراباغین یئلیزاوئتپول لا (گنجه قوبئرنییاسی نظرده توتولور) سرحدی کور چایینا قدر - گوران چایی دیر و کور چایی چوخ یئردن (کئچیب) آراز چایینا چاتیر. قرب طرفدن کوشبک داغی، سالوارتی داغی و ریکلی داغی آدلانان اوجا قاراباغ داغلاریدیر "

روسییا ایشغالی و موستملکه چیلیگی نین ایلک دؤورونده قاراباغین اراضیسی و سرحدلری نین بئله دقیق تصویر ائدیلمه سی اونونلا ایضاح اولونور کی، 1) بو فاکتی بیلاواسیته قاراباغین ایداره سیله مشغول اولان دؤولت آدامی یازیر، باشقا سؤزله، همین فاکت رسمی سندلره عصاسلانان رسمی سؤزدور، روسییانین خیدمتینده اولان دؤولت آدامی نین رسمی سؤزودور؛ 2) دیگر طرفدن بو فاکت یالنیز رئاللیغا، تجروبه یه اساسلانماقلا قالماییب ایلک منبعلرله ده ثوبوت اولونور. میرزه جامالین مؤوقئیی نین دوغرولوغونو گؤسترمک اوچون قدیم تاریخ کیتابلارینا ایستیناد ائتمه سی تسادوفی دئییل. گؤروندویو کیمی، سیاسی-جوغرافی مکان اولاراق، تاریخده همیشه " داغلیق قاراباغ " دئییل، بوتؤو حالدا، ینی قاراباغین بوتون اراضیسینی - داغلارینی، دوزنلرینی احاته ائدن عومومی بیر " قاراباغ " آنلاییشی اولموشدور. باشقا سؤزله، " داغلیق قاراباغ " آنلاییشی چوخ سونرالارین " محصولودور " ، سئپاراتچیلیق نیتی ایله قاراباغین بیر حیصه سینه وئریلمیش آددیر. عادیجه منطیق ده بونو ثوبوت ائدیر: اگر داغلیق قاراباغ وارسا، دئمه لی دوزن و یا آران قاراباغ دا وار! رئاللیق دا بئله دیر: بو گون آزربایجاندا هم داغلیق قاراباغ وار، هم ده آران قاراباغ (ینی دوزن قاراباغ)! اؤزو ده هم دوزن (اران)، هم ده داغلیق قاراباغ همیشه، بوتون تاریخی دؤورلرده بیر خالقین - آزربایجان خالقی نین وطنی اولموشدور، دیلینده " قارا " و " باغ " سؤزلری اولان خالقین! آزربایجان خالقی نین یوزلرله ان قدیم، ان نادیر فولکلور نومونه لری، موسیقی اینجیلری محض قاراباغدا یارانمیشدیر، قاراباغلا باغلیدیر.