حزب داشناکسیتیون( افراط گرایان ارمنی) بخش 1 از 3
حزب داشناکسیون که به داشناک معروف است،در سال 1890 میلادی در شهر تفلیس بنیان گذاشته شده است. این حزب که با هدف ایجاد ((ارمنستان بزرگ)) تاسیس شده بود در یک سده اخیر برای رسیدن به اهداف جاه طلبانه خود دست به اعمال تندروانه و خشونت آمیز زیادی زده است
نحوه تشکیل و ماهیت اهداف آناز دیدگاه مورخین:
طاهر زاده بهزاد: "حزب داشناکسیتیون، یک حزب ناسیونال سوسیالیست تند و انقلابی بوده و رهبران آن سعی داشتند مقاصد حزبی خود را با تولید وحشت و هراس به موقع اجرا بگذارند. این حزب در حدود سال 1890 مسیحی در ارمنستان روسیه (تفلیس)تشکیل و با مرور زمان در کشورهایی که ارامنه ساکن بودند شعباتی تاسیس نموده است. اساس این حزب طبق مرامنامه اش سوسیال ناسیونالیست بوده و قبل از سوسیال ناسیونالیست آلمان که ( نازی) نامیده میشد وجود داشته است.
مورخ ارمنی (هراند پاسدرماچیان) نیز که پدرش از فعالان این حزب بوده و در اغلب عملیاتهای خشونت آمیز این حزب شرکت داشته درباره این حزب می نویسد(در 1890 یک حزب انقلابی جدید ارمنی در شهر تفلیس،به نام فدراسیون انقلابی ملت ارمنی یا داشناکسیتیون به وجود آمد.این حزب که به نام ساده داشناک شناخته شده به وسیله کریستافر میکائیلییان و دکتر لوریس ملیکف و سیمون زاواریان و کنستانتین خاتیسیان تاسیس گردید.... مردانی چون کریستافر میکائیلیان ،سیمون زاواریان وروستوم زاواریان بودند که با صبر و حوصله خویش ، فکر احیای مجدد ارمنستان را پی ریختند و آن را با آتش ایمان خود مشتعل ساختند)
ح.م زاوش نیز این حزب را چنین معرفی میکند:( ... مرامنامه این حزب، کسب استقلال ارمنستان و ایجاد کشور واحد از سرزمینهای ارمنی نشین عثمانی و روسیه بود.از بنیانگذاران این حزب که تبعه روسیه تزاری بودند، سه تن در ایران شناخته شده اند و آنان کریستافر میکائیلیان ،سیمون زاواریان و روستوم زاواریان بودند.روستوم بارها به ایران سفر کرده و در تبریز فعالیتهایی داشته است. داشناک که در زبان ارمنی به منای متحد و متفق می باشد و در مفهوم سیاسی و آرمانی این حزب جنبه تروریستی و انقلابی پیدا کرده.
از بررسی اوراق و اسناد تاریخی و پیگیری عملکرد کادر مرکزی این حزب چنین بر می آید ای سامان در بدو تاسیس خود را تندرو و انقلابی می شناساند، خیلی شتاب زده در مسیری قرار گرفت که هیچ ربطی با آرمان گرایی خلق ارمنی نداشت و به عنوان کارگزار متحد فراماسونری انگلیس ،چرخش 180 درجه ای پیدا کرد و به یک حزب راستگرا و به صورت عنصر نفوذی فعال در درون نهضتهای مردمی در خدمت به منافع جهانی سرمایه داری ، به فعالیت مخفی پرداخت و راه و رسمی خلاف مصالح ملی ملتهای ترکیه و ایران در پیش گرفت و سرنخ رهبی آن به دست سرمایه داران مرتجع ارمنی افتاد.
افراد وابسته به این حزب از بی رحم ترین و بی باک ترین افراد انتخاب می شدند. برابر آخرین تحقیقاتی که در این رابطه انجام گرفته ، این حزب با کمک و هدایت انگلیسی ها تاسیس و اداره می شده، زیرا آنها به ایجاد بلوا و اغتشاش در روسیه و امپراطوری عثمانی توجه داشتند. در واقع حزب داشناک مجری نقشه های دولت انگلیس در مناطق استراتزیک دولت روس ،عثمانی و ایران بود.
مقر رسمی حزب داشناک در تفلیس بود و یک روزنامه ارگان رسمی نیز انتشار داد که (دروشاک) یا (پرچم) نام داشت و بعدا به زنو سویس منتقل شد. شعار و نوشته ی آنها بر روی پرچمهایشان ( آزادی یا مرگ) بود که خط افراطی و تند رهبران و اعضای آن را مشخص می ساخت.
برای سالهای متمادی داشناکها رهبری احزاب ملی را بر عهده داشتند و همواره از رویای (ارمنستان بزرگ)سخن میگفتند. رویایی که سیاستمداران از این گونه داستانها برای به قدرت رسیدن می گویند و هزاران انسان را به قتلگاه میفرستندو کینه های تاریخی را در دل قومها و فرهنگها جای میدهند. ایده های ارامنه داشناک ،همواره صلح و ثبات منطقه را در داخل جمهوری ارمنستان کنونی ، ایران و عثمانی و سپس ترکیه ، با خطر روبرو میساخت و اغلب به کشتارهای فجیعی منتهی می شد که هنوز هم زبانزد مردم است . آنان به تدریج خاستهای زیرکانه ای را مطرح کردند.
در سال 1892 در نخستین جلسسه عمومی حزب داشناک،اهدف اصلی حزب، آزادی سیاسی و اقتصادی ارمنستان عثمانی عنوان شد.
در چهارمین جلسه عمومی در 1907 ،داشناکها مقاصد خود را گسترش دادند و خواهان خود مختاری ارمنستان ترکیه در چارچوب عثمانی و خودمختاری ارمنستان قفقاز در چارچوب روسیه فدراتیو شدند. سپس در نهمین جلسه که در سال 1919 در ایروان برگزار شد ،به صراحت تمام خواستار ارمنستان واحد و مستقل شدند.
برای رسیدن به مقاصد سیاسی ،آنان گاه با روس ها ،گاه با کردها و گاه با ترکان جوان متحد می شدند و گاه با کلیسا پیمان سیاسی می بستند.
Yazısı gara ba dar gozargah tarix rahmatlik samad sardari neyadan