ترکیبات موجود در روغن زیتون:
روغن زیتون "بکر" (از خمیر زیتون بدون اعمال حرارت حاصل می شود که کاملاًخوراکی و رنگ آن زرد متمایل به سبز است) به عنوان یک محصول طبیعی از نظر کمی و کیفیبر اساس نوع و روش روغن کشی، رسیدگی میوه، شرایط آب و هوایی و میزان بارندگی دارایترکیبات متغیری خواهد بود. اما به طور کلی در روغن زیتون ترکیبات گلیسیریدی(روغنی)، هیدروکربنها، توکرفرولها، الکلها، استرول، ترکیبات معطر و اجزای متعدددیگری وجود دارند. اغلب این ترکیبات دارای خواص بیولوژیکی گوناگونی هستند.
در بین اجزای تشکیل دهنده ی روغن زیتون اسیدهای چرب اولئیک، لینولئیک و پالمتیکاز نظر کمی بالاترین درصد را دارا هستند. مقدار زیاد اسید اولئیک نه تنها تأثیرزیادی در طعم روغن دارد، بلکه منبع ایدهآلی برای تولید انرژی و عامل جلوگیری ازبیماریهای قلبی و عروقی می باشد. وجود اسید چرب ضروری لینولئیک در روغن زیتونمتناسب با میزانی است که باید در غذای روزانه وجود داشته باشد.
بالا بودن مقدارویتامینE ورنگدانههای کاروتنوییدی روغن زیتون و نسبت مناسب اسیدهای چرب غیر اشباع به اسیدهایچرب اشباع، در پایداری این روغن بسیار موثر است.
تقلبات در روغن زیتون
روغن زیتون به دلیل قیمت و ارزش بالای تغذیهای، گاه به صورت تقلبی با روغنهایمعمولی و کم ارزش مخلوط و به بازار عرضه می شود. به همین منظور در طول سالهایمتمادی تحقیقات قابل توجهی در هر یک از زمینههای ممکن در مورد روغن زیتون انجامشده است. با این حال تشخیص روغن اضافه شده به روغن زیتون معمولاً به آسانی انجامنمی شود، چرا که گاهی روغن اضافی را طوری انتخاب می کنند که هیچ تغییری درشاخصها (عدد یدی، عدد صابونی، تغییر ضریب شکست نور) به وجود نیاید.
افزودن روغنهای ارزان تر مانند روغن ذرت، روغنهای هیدروژنه و جامد، همچنینروغن زیتون تصفیه شده ( که مصرف خوراکی ندارد) و روغن تفاله ی زیتون به روغن زیتونبکر، اغلب به عنوان تقلب در روغن زیتون محسوب می شوند.
خواص درمانی زیتون
روغن زیتون دارای اسیدهای چرب غیر اشباع مونو(MUFA) و آنتی اکسیدان می باشد کهباعث طول عمر و کاهش بیماری های مرتبط با مصرف روغن های اشباع می شود. بنابراینمصرف آن به جایروغن های اشباع وجامد فواید زیر را برای سلامتی بدن دارد:
* روغن زیتون سلامت شریانها را تامین می کند.
* مانع آسیب رساندن رادیکالهای آزاد حاصل از چربیها و روغنها به سیستمقلبی-عروقی میشود.
* کلسترولخون و به خصوص نوع بد آن یعنیLDL را کاهش می دهد، بدون اینکه که نوع خوب آنیعنیHDL کاهش پیدا کند.
*از مسموم و اکسیده شدنLDL کلسترول جلوگیری می کند.
* مانع رسوب پلاک ها در جدار شریان شده و در نتیجه مانع تنگ شدن شریانها میشود.
روغن زیتون به علت دارا بودن چربی های غیر اشباعMUFA باعث اتساع سرخرگ ها شده و از این طریق باعث کاهش فشار خون بالا و بیماری های قلبیمی شود.
* قند خون را تنظیم می نماید.
* روغن زیتون دارای آنتی اکسیدان های قوی مثل پلی فنول ها و فلاوونوئیدها میباشد که این آنتی اکسیدان ها باعث کاهش پر اکسیداسیون چربی ها در بدن و به دنبال آنکاهش استرس اکسید اکسیداتیو می شوند.
در نتیجه بدن را از صدمه رادیکال های آزاد حفظ می کند و بدین طریق باعث کاهشابتلا بهانواعسرطان،خصوصاً سرطان پوست، روده وسرطان پستاندرزنان می شود.
* همچنین به علت خاصیتآنتیاکسیدانی خود دیواره سرخرگ ها را از گزند رادیکال های آزاد محافظت کرده وچسبیدنLDL را به دیواره سرخرگ ها، کاهش می دهد و ابتلا به بیماری های قلبی را کاهشمی دهد.
برای اینکه مواد مفید موجود در روغن زیتون، از جمله ویتامینE ، ترکیبات فرار،پلی فنول ها و سایر مواد آن از بین نرود یا کاهش نیابد، این روغن باید در مکانهایتاریک و خنک نگهداری شود.
برگ، میوه و روغن زیتون و حتی هسته ی آن علاوه بر ارزش غذایی، دارای ارزش داروییمی باشد که تعدادی از خواص درمانی و مصارف دارویی این محصول در زیر ذکر شدهاست:
- پیشگیری و درمان بیماریهای قلبی و عروقی
- کاهش کلسترول بد
- کاهشلخته شدنخون
- کاهشفشار خونبالا
- درمانخونریزی لثه و تقویت لثه
- تقویتحافظه
- جلوگیری ازسفیدشدن مو
- تسکین دردهای روماتیسمی