سوال:
برخی از علمای اهل تسنن برای تحریم عزاداری به یك روایت استناد می كنند كه متن روایت را شخصی به نام سعید بن مسیّب نقل می كند كه عایشه به هنگام فوت پدرش ابوبکر مجلس سوگواری برپا نمود چون خبر آن به عمر رسید وی دستور داد تا از آن جلوگیری کنند.
اما عایشه از دستور او سرپیچی کرد، عمر هشام بن ولید را مأمور ساخت تا نزد عائشه رفته و با زور شلّاق از نوحه و گریه عزاداران جلوگیری نماید زنان چون از مأموریت هشام آگاه شدند مجلس را ترک کرده و پراکنده شدند آنگاه عمر این سخن را خطاب به آنان گفت: (ترون ان یعذّب ابوبکر ببکائکن انّ المیّت یعذّب ببکاء اهله علیه؛ می خواهید با گریه خود ابوبکر را عذاب کنید همانا مرده با گریه نزدیکان خویش عذاب می شود.؟)( صحیح ترمذی، رقم 1002)
حال آیا عزاداری بر گذشتگان طبق این روایت اشكال دارد و حرام است؟
پاسخ:
در پاسخ به این سوال باید به نكات زیر توجه كرد:
1)این روایت از رسول خدا نقل نشده و راوی آن عمر بن خطاب است چنانچه ابن عباس می گوید: این روایات سخن خلیفه است نه سخن پیامبر (شرح النووی، ج 5، ص 308.)
2)روایتی قابل قبول است كه با قرآن مجید در تعارض نباشد در حالیكه این روایت با صراحت قرآن منافات دارد و لذا نمی توان به آن اعتماد كرد چرا كه در آیات الهی بارها و بارها به این حقیقت اشاره شده است كه:
( أَلاَّ تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى: كه هیچ بردارندهاى بار گناه دیگرى را بر نمىدارد.)(النجم : 38)
هیچ شخصی بار مسئولیت دیگری را بر دوش نمی كشد و هر فردی تنها مسئول اعمال و رفتار خودش است و این طور نیست كه شخصی را فقط و فقط به بهانه گریه افراد دیگر به او عذاب كنند.
فرآوری:گروه رهپویان قرآن
منابع:
1)تفسیر نمونه
2)مقاله سید احمد خاتمی