/درصد کودکان خیابانی حداقل یکبار در عمر مصرف الکل داشتهاند. درصد این کودکان حداقل یکبار مواد، الکل یا سیگار مصرف کردهاند و /درصد این کودکان در ششماه اخیر مصرف داشتهاند. درصد کودکان تجربه رابطه جنسی داشتهاند. میانگین سن شروع روابط جنسی در دختران /سال و در پسران / سال است و /درصد این کودکان آزار جنسی را گزارش کردهاند. سازمان بهزیستی در طول سال، پنجهزار کودک را جمعآوری میکند و این پژوهش نتایج طرح سنجش رفتارهای پرخطر در کودکان کار و خیابان است که از سال کلید خورده.
سن ورود کودکان به خیابان چهار تا سالگی بوده است. میانگین سن ورود به خیابان سه تا سال بوده و کودکان ساله بیشترین تعداد کودکان خیابانی را تشکیل میدهند. بیشتر کودکان خیابانی به کارهای متعارف بهویژه دستفروشی ( /درصد)، باربری و پادویی ( /درصد) و نوازندگی ( /درصد) یا نیمهمتعارف زبالهگردی و جمعآوری ضایعات نان ( /درصد) و تکدیگری ( /درصد) مشغولند و تعداد بسیار اندکی از کودکان (دودرصد) تنها به مشاغل غیرمتعارف شامل تنفروشی، خریدوفروش مواد و جیببری میپردازند.
مشاغل نیمهمتعارف (زبالهگردی و تکدیگری) در پسران و کودکان افغان به شکل معناداری بالاتر از کودکان ایرانی است (/درصد در مقابل / درصد). در کودکان ایرانی کولی نیز تکدیگری به شکل معناداری بیش از سایر کودکان ایرانی است (/ درصد) در مقابل (/ درصد). تعداد اندکی از کودکان (درصد) در کنار کار خیابانی کارهای غیرمتعارف شامل تنفروشی و خریدوفروش مواد نیز انجام میدهند. بیشترین فراوانی محل کار و کودکان خیابانی در تهران مناطق (/ درصد)، (درصد) و یک (/ درصد) است.
بالاترین سهم متعلق به کودکانی است که بین ساعات تا در خیابان هستند (/ درصد)، اما /درصد کودکان خیابانی کل روز (از صبح تا ) را در خیابانند.
میانگین درآمد این کودکان از مشاغل ذکر شده بهعنوان کار اول هزاروتومان در روز است که از حداقل روزانه دوهزارتومان تا حداکثر هزارتومان نیز تغییر میکند. بیشتر کودکان تمام یا بخشی از درآمد خود را به خانواده میدهند (درصد). آنها علت کارکردن خود را تامین معاش خانواده میدانند بهخصوص در میان کودکان افغان این دلیل به شکل معناداری بیشتر از سایر کودکان است. همچنین در میان ایرانیان کولی کارکردن و کسب درآمد عمدتا وظیفه کودکان خانواده است.
کودکان خیابانی به شکل روزمره، مجموعهای از آسیبهای روانی و اجتماعی را در خیابان تجربه میکنند. مطالعه کمی نشان میدهد که / درصد کودکان تحمل سرما و گرما، /درصد توقیف اجناس، /درصد تصادف با ماشین و /درصد مریضشدن را ذکر کردهاند. در میان انواع تجارب کودکان، خشونت از سوی مردم، همسالان و ماموران یک تجربه رایج در زندگی کودکان خیابانی است. یافتههای کمی مطالعه نشان میدهد که / درصد کودکان اهانت و کتکخوردن از ماموران، / درصد کتکخوردن از همسالان، / درصد اهانت و کتکخوردن از مردم، /درصد خفتشدن و /درصد آزار جنسی را گزارش کردهاند.
دخترها بیشتر از پسرها در خیابان مریض شدهاند (/ درصد در مقابل / درصد) و تصادف کردهاند. ( / درصد در مقابل /درصد) و سابقه آزاردیدگی جنسی (/ درصد در مقابل /درصد) و کتکخوردن و اهانت از طرف مردم (/ درصد در مقابل /درصد) را گزارش کردهاند. اما توقیف اجناس پسران بیشتر از دختران (/درصد در مقابل /درصد) است.
در شش ماه قبل از مطالعه، / درصد کودکان اظهار کردهاند که توسط شهرداری و /درصد توسط نیروهای انتظامی در خیابان دستگیر شدهاند. کودکان ایرانی بیش از کودکان غیرایرانی و بزرگترها ( تا سال) بیش از کوچکترها ( تا سال) دستگیر شدهاند.
یافتههای مصرف مواد
کودکان خیابانی در مقایسه با جمعیت عمومی، مصرف الکل بالاتری دارند و مصرف مواد آنها نیز بالا و احتمالا بالاتر از جمعیت عمومی زیر سال است. براساس یافتههای کمی این مطالعه، /درصد کودکان خیابانی حداقل یکبار در عمر مصرف الکل داشتهاند. مصرف ششماه اخیر الکل در کودکان خیابانی / درصد است و در حدود هفتدرصد کودکان خیابانی هر روز الکل مصرف میکنند.
نتایج مطالعه حاضر نشان میدهد / درصد کودکان خیابانی یکبار مصرف یکی از مواد مخدر را (با یا بدون الکل) داشتهاند. مصرف حداقل یکبار مواد، الکل و سیگار در جمعیت کودکان خیابانی درصد و مصرف شش ماه اخیر مواد در کودکان خیابانی / درصد است. دخترها از حیث مصرف الکل و سیگار تفاوت معناداری با پسران ندارند. اما پسران بهطور معناداری بیش از دختران در خطر مصرف مواد هستند.
مصرف سیگار و الکل در کودکان ایرانی بهطور معناداری بیش از کودکان افغان است. اما از حیث مصرف مواد تفاوت معناداری میان دو گروه نیست.
سن شروع مصرف مواد در کودکان خیابانی پایین است بهطوریکه در حدود درصد کودکان مصرف مواد را قبل از سالگی شروع کردهاند. در عین حال مصرف سیگار، الکل و مواد در کودکان خیابانی بزرگتر ( تا سال) به شکل معناداری بالاتر از کوچکترهاست. بسیاری از کودکان مصرفکننده در مطالعه حاضر دارای خانواده معتاد (عمدتا پدر معتاد) هستند و / درصد کودکان، داشتن پدر معتاد و /درصد، دوستان نزدیک معتاد را گزارش کردهاند.
یافتههای روابط جنسی
کودکان خیابانی بهدلیل شرایط و روش زندگی خانواده از سنین پایین با روابط جنسی آشنا شده و آن را تجربه میکنند. سن شروع رابطه جنسی در کودکان خیابانی پایین است. میانگین سن شروع روابط جنسی در دختران / سال و در پسران / سال است.
بیشتر کودکان خیابانی (/ درصد) شبها در خانه خود یا بستگان میخوابند و از حمایت خانوادگی نسبی برخوردارند. اما درصد کودکان که محل خواب آنها خانه مشترک با دوستان است یا بهتنهایی در خیابان، مراکز حمایتی یا در محل کار میخوابند، فاقد مراقبت خانوادگی هستند.
در حدود یکسوم کودکان خیابانی تهران (درصد) سابقه ترک خانه را گزارش کردهاند که تاییدکننده وجود مشکلات در خانواده است. میان دختران و پسران و گروههای سنی مختلف تفاوتی از حیث ترک خانه دیده نشده اما ترک خانه توسط کودکان ایرانی ( /درصد) به شکل معناداری بالاتر از کودکان افغان ( /درصد) است. /درصد کودکان سابقه آزار جسمی در خانواده را گزارش کردهاند. خانوادههای کودکان خیابانی وضعیت اقتصادی مطلوبی ندارند.
بیکاری و مشاغل کمدرآمد پدران، مشارکت ضعیف مادران در درآمد خانواده و جمعیت زیاد خانواده، مهمترین علل وضعیت نامطلوب اقتصادی خانوادههای کودکان خیابانی است. شرایط نامطلوب اقتصادی، فرهنگی و حقوقی افغانها در ایران نیز سبب کار کودکان افغان در خیابان میشود. نداشتن کارت اقامت در مورد بسیاری از افغانها، عدم امکان کار رسمی و کسب درآمد کافی، دسترسی سخت کودکان به آموزش رسمی و نیاز خانواده به درآمد کودکان، برخی عواملی هستند که به کار کودکان افغان در ایران منجر میشوند.
منبع : روزنامه شرق