آب نیسان، آب شفابخش یا باران اردیبهشتی

ماه نیسان که از بیست و سوم فروردین شروع و تا سی روز ادامه دارد مصادف است با باران های بهاری که همزمان با این ماه می بارد و به «باران نیسان» معروف است و آب این باران ها را هم «آب نیسان» می نامند.
قدیم ترها، باران های اردیبهشتی که شروع می شد، بازار کاسه ها و کوزه ها حسابی داغ می شد و هرکس هرطور که می توانست سهمی از آب باران اردیبهشتی برای خود برمی داشت تا حاجتش برآورده شود و شفا بگیرد. سنتی که ریشه در روایت های اسلامی نیز دارد.
مطابق روایات اسلامی، بارانی که در این ماه از آسمان نازل می شود، خواص و آثار فراوانی دارد و اگر کسی مقداری از آن را در ظرف پاکی جمع کند و سوره ها و دعاهای مربوطه را بر آن بخواند و بخورد، از بیماری های گوناگون جسمانی و اخلاقی رهایی می یابد و به قدری در این روایت آثار و برکات، برای آن ذکر شده که انسان در شگفتی فرو می رود.(1)
در باره خواص آب باران مرحوم «علاّمه مجلسی» می گوید: آب باران به طور کلّی مبارک و نافع است، همان گونه که در حدیث معتبری از امیرمؤمنان(علیه السلام) نقل شده است که فرمود: آبی را که از آسمان فرود می آید بیاشامید که بدنها را پاک می سازد و دردها را دفع می کند، قرآن مجید می فرماید: «(وَ یُنَزِّلُ عَلَیکُم مِنَ السَّماءِ ماءً لِیُطَهِّرَکُم بِهِ وَ یُذهِبَ عَنکُم رِجزَ الشَّیطانِ وَ لِیَربِطَ عَلی قُلُوبِکُم وَ یُثَبِّتَ بِهِ الاقدامَ); و آبی از آسمان برایتان فرستاد، تا شما را با آن پاک کند; و پلیدی شیطان را از شما دور سازد; و دلهایتان را محکم، و گامها را با آن استوار دارد».(2)
علاّمه مجلسی همچنین می گوید: در عمل مربوط به آب نیسان بهتر آن است که اگر به صورت دسته جمعی می خوانند، هر یک از افراد، مجموع آن سوره ها و اذکار را هفتاد مرتبه بخوانند (یعنی می توانند آن را میان خود تقسیم نمایند و هر کدام سوره ای را هفتاد بار بخواند ولی بهتر است هر یک از آنها، مجموع آن سوره ها و اذکار را هفتاد مرتبه بخواند).(3)
پیامبر اسلام(ص) نیز درباره آثار معنوی نوشیدن این آب فرموده اند:«پس جبرئیل گفت به حقّ خداوندی که تو را به راستی فرستاده هر که این آیات را بر این آب بخواند و بیاشامد حقّ تعالی دلش را مملوّ گرداند از نور و روشنی و الهام خود را در دل او وارد سازد و حکمت بر زبان او جاری گرداند و پر کند دل او را از فهم و بینائی و به او عطا کند از کرامتها آنچه به احدی از عالمیان عطا نکرده باشد و هزار مغفرت و هزار رحمت بر او بفرستد و غش و خیانت و غیبت و حسد و بَغی و کبر و بخل و حرص و غضب را از دل او بردارد و از عداوت و دشمنی مردم و بدگوئی ایشان نجات یابد و موجب شفاء جمیع امراض او گردد.
مطابق روایات، چگونگی جمع آوری و نوشیدن آب نیسان به این شرح است:
پس از آن که آب نیسان را در ظرفی جمع کردند، سوره ها و ذکرهایی را به این ترتیب خوانده و بر آب می دمند.
70 مرتبه سوره حمد، 70 مرتبه سوره های چهار قل (شامل سوره های توحید، ناس، فلق و کافرون)، طبق روایتی دیگر 70 مرتبه سوره قدر، 70 مرتبه اللّه اکبر، 70 مرتبه هفتاد مرتبه لا اله الا اللّه، و 70 مرتبه صلوات می فرستند.
سپس آن آب را هفت شبانه روز در دو نوبت صبح زود و وقت غروب به نیت شفا و برآورده شدن حاجت می نوشند. (4)
پانوشتها:
1. زادالمعاد، صفحه 534
2. سوره انفال، آیه 11
3. زادالمعاد، صفحه 535
4. رک : مفاتیح الجنان، خواص آب نیسان