قانون هماهنگی مصوتها در ترکی

قانون هماهنگی مصوت­ها

اگر هنگام تلفظ مصوت زبان در قسمت پیشین به سمت کام انحنا پیدا کند مصوت ایجاد شده پیشین و اگر در قسمت پسین به سمت کام انحنا پیدا کند مصوت ایجاد شده پسین نامیده می‌شود. در کتاب‌های ترکی به مصوت‌های پسین قالن (کلفت) و به مصوت‌های پیشین، اینجه (ظریف) اطلاق می‌شود.

مصوت‌های پسین :  a- ı- o- u (آ، ، ، و) 
مصوت‌های پیشین :  e- ə- i- ö- ü   (ئ، ه، ی، ؤ، )

در کلماتی که اصالت ترکی دارند، همه‌ی مصوت‌های کلمه یا پیشین یا پسین هستند.

مصوت‌های پیشین

ائشیک eşik بیرون                        سرین sərin خنک
ایندی indi حالا                           بیردن birdən ناگهان
اؤزگه­لر özgələr غریبه­ها                گؤرمه‌میشم görməmişəm ندیده‌ام
سپرگه süpürgə جارو                 سرمه sürmə سرمه

مصوت‌های پسین

یارپاق yarpaq برگ                     قاشق qaşıq قاشق
قراق qıraq کنار                          اشق ışıq نور
دلو dolu پر                               ایون oyun بازی
قولاق qulaq گوش                       اوزون uzun بلند

یازار: حسین ساعدی