یعنی همان‌گونه که تکالیف عبادی مؤمنان برنامه ای الهی برای پیشبرد و تربیت درونی نفس است؛ مشارکت در صحنه‌های سیاسیِ نظام اسلامی نیز برنامه ای برای تعالی امت و تربیت روح جامعه و هدایت آن به‌سوی تشکیل مدینه فاضله به شمار می رود. در اکثر نظام‌های سیاسی مبتنی بر فلسفه و نگاه غربی، مشروعیت از جانب انسان اعمال می‌شود و دموکراسی ابزاری است انسان گرایانه برای تحقق اهداف مادی انسان‌ها و ایجاد شرایطی برابر برای کسب سود و منفعت از تمام فرصت های مادی و معنوی (نه به معنای الهی). اما در نظام سیاسی اسلام، مشروعیت از جانب خداوند و با تشریع او و حمایت و مشارکت مردم به وجود می‌آید.