علی آقا واحد

آذربایجانین معاصر  ادبیات استادلاریندان بیری علی آقا اسکندروف دیر کی «علی آقا واحد» آدینا تورکجه غزل شعر زمینه سینده شهرت چاتیب.

او، 1895-نجی میلادی ایلده باکی نین یاخینلیغیندا «ماساچیر» کندینده آنادان اولدو؛ بوی - باشا چاتاندان سونرا مکتبه یولاندی، بیر نئچه ایلدن سونرا مکتبدن ال چکیب بقاللیق و خراطلیق ایشینه باخدی.

بو زمان باکی دا نشر اولان مطبوعاتی دریندن مطالعه ائتدی و بو مطالعه نین اثرینده شعر یازماغا باشلادی، و بؤیوک شاعر (عبدالخالق یوسف) ین بو رابطه ده شاگردی اولدو.

عبدالخالق یوسفین ائوینده ادبی شعر مجلسی قورولوردو کی او مجلسده گؤرکملی ادیب لر، اقتدارلی شاعرلر اشتراک ائدیردیلر او جمله دن:

عبدالخالق، مشهدی آذر، آقا داداش منیری، صمد منصوری گؤسترمک اولار؛ گنج شاعری علی آقا واحدده بو ادبی مجلسده حاضر اولوب و بهره له نیردی و «واحد» تخلصین ده بو مجلسده دئدگیمیز شاعرلر اونا وئرمیشیدیلر.

واحدین ایلک شعری باکی نین «اقبال» روزنامه سینده یاییلدی، او بؤیوک فضولی و عارف نسیمی نین دوامچیلاریندان بیریسی ایدی؛ یازدیغی غزللر عمومیتله محتوالی، ساده و اوره یه یاتان دیر.

واحد، عشق و محبت ائلچی سی دیر؛ اگر اونا ادبی محفل لرده «فضولی یادگاری» لقب وئرمیلر بو لقب اونا یاراشار و اویغون بیر لقب ایدی، ائله بو سببه اونون غزللری دیللر ازبری اولوب. او اؤز اؤنملی اثرلرین جاودانه اولدوغون آرتیق دویوب دئییردی:

   بو فخردیرمنه واحد، کی خلق شاعری یم              بؤیوک فضولی لرین خاک پای نین بیری یم

اوجالتدی عؤمرومو نشو و نماسی اؤلکه میزین         نه قدر وار بو جهان، هرگز اؤلمه رم دیری یم

 

 دوغورداندا بئله دیر. نه قدر دنیا وار، نه قدر احساسلی و ذوقلو اورک لر چیرپیر، واحدین غزللری اؤلمویه جکدیر، چونکو اونون شعرلری، اوره ک سؤزو اولوب، دویغولو قلب لرده کؤک سالاجاقدیر.

واحدین ایلک عشقی (زلفیه) اونون ایچریسینه بیر کؤز اود قویموشدو کی ایللر یانیردی و بو یانماغین محصولو آتشین غزللردی کی، آذربایجان ادبیاتیندا ارمغان ائتمیشدی؛ او اؤز عشقینده شکست اولوب حسرتلی بیر قلبله یانیقلی سؤزلر یازیردی.

واحد، روسینه نین اکتبر انقلابیندان سونرا، اورادا نشر اولان روزنامه و مجله لرده فعال اشتراک ائدیردی و شاعرلر آراسیندا شهرتده مالک ایدی، او حتی دیکتاتور استالین و قان ایچن جلاد میر جعفر باقرف فرمانینا بویون قویمادی و بیر پارا یالتاقلار کیمی تعریف داغارجیغین قدرت صاحبلری نین اؤنونه توتمادی، بو سببه مادی جهتیندن فشار چکدی و یاشایشی سیخینتی و بوغونتو حالدا دولاندی.

او همیشه آرزی ائدیردی کی اوستاد شهریارلا تبریزده گؤروش ائله سین اما حئییف کی 1965-نجی ایلده دنیادان همیشه لیق گؤز یومدو؛ واحد بیر شعرینده بئله دئییر: