اهمیت ازدواج در اسلام

اسلام , غریزه جنسی را از نعمت های بزرگ الهی می داند. در عین حال, برای ارضای این غریزه نیز, همچون سایر غرایز, حدود و شرایطی را قائل شده و تجاوز از آن قیود و نادیده گرفتن آن محدودیت ها را در هیچ شرایطی مجاز ندانسته است.از دیدگاه اسلام, تنها راه مشروع و مقبول ارضای غریزه جنسی « ازدواج » است.

ازدواج نقش تربیتی فوق العاده ای برای انسان ها , چه دختران و چه پسران دارد. ازدواج, نخستین گام برای رهایی از "خودپرستی" و " خوددوستی"  به سوی "غیردوستی" است و نخستین میدان واقعی برای تجربه دیگر دوستی است. هر کدام از زوجین, تا پیش از ازدواج تنها در اندیشۀ خود و نیازها و خواسته های مادی و معنوی خودشان بودند؛ اما با ازدواج است که نیازها و خواسته های آنان رنگ دیگر دوستی به خود می گیرد. افزون بر این, تجربه نشان داده است افرادی که برای تهذیب نفس , تا آخر عمر از ازدواج خودداری کرده اند, به رغم پیشرفت های چشمگیر علمی و معنویی که داشته اند, نه تنها در اواخر عمر از این رفتار خود پشیمان شده اند, بلکه خامی ها و ناپختگی هایی در رفتارهای آنان بوده است. این نشان می دهد که تنها در سایۀ ازدواج است که بخشی از شخصیت انسان شکل می گیرد.

ازدواج در اسلام, به عنوان یک امر بسیار مقدس و یک عبادت کم نظیر و در برخی موارد, به عنوان واجب شرعی به شمار آمده است. در اسلام, هیچ بنایی محبوب تر از بنای ازدواج نیست و دو رکعت نماز شخص ازدواج کرده, برتر از هفتاد رکعت نماز انسان عزب ارزیابی شده است. شخصی به نام عّکاف به محضر پیامبر اکرم آمد. حضرت از او پرسید: « آیا ازدواج کرده ای؟ » وقتی وی , به رغم اینکه از نظر توانایی مالی مشکلی نداشت, پاسخ منفی داد , پیامبر اکرم (ص) به او فرمود : « ازدواج کن وگرنه در زمرۀ گناهکاران به شمار می آیی. » بالاتر آنکه ترک ازدواج ملازم با برادری شیطان دانسته شده است.

بدترین و پست ترین مردگان و اموات مسلمان ,انسان های عزب دانسته شده اند؛ یعنی کسانی که احساس نیاز به ازدواج می کنند و تمکن مالی نیز برای ازدواج دارند, اما از ازدواج خودداری می کنند, بدترین و پست ترین مردگان مسلمان به شمار می روند. با توجه به آن روایت مشهور پیامبر (ص) که فرمود :« ازدواج سنت من است و هرکس از سنت من اعراض کند, از من نیست.»

می توان گفت که یکی از شرایط مسلمانی ازدواج است. ( البته روشن است که ازدواج ,شرط کمال در اسلام است و نه شرط مقوم اسلام. به این صورت که اگر کسی ازدواج نکند, نمی تواند به درجات بالایی از کمال برسد, نه اینکه از اسلام خارج می شود.) ازدواج زودهنگام نیز مورد تأ کید قرار گرفته است. در روایت آمده است جوانی که در آغاز جوانیش ازدواج کند, شیطان خود را نسبت به دو سوم دینش ناامید کرده است. پیامبر اکرم(ص) در یک خطاب کلی به همۀ جوانان می فرماید:

ای جوانان, هر کدام که می توانید ازدواج کنید؛ زیرا ازدواج موجب عفت چشم و پاکدامنی می شود و هرکسی که امکان ازدواج ندارد, برای فرونشاندن آتش شهوت خود, روزه بگیرد.

در روایات متعددی این حقیقت بیان شده است که اگر کسی به سبب ترس از فقر و مشکلات اقتصادی از ازدواج خودداری کند, در حقیقت نسبت به خداوند بدگمان است؛ زیرا خداوند وعده تامین روزی را داده است « اِن یکُوُنوا فقراءَ یُغنِهم اللهُ من فَضلِهِ.»

امام صادق (ع) در این باره می فرماید: کسی که به سبب ترس از فقر ازدواج نکند, نسبت به خداوند بدگمان است.

بلکه یکی از راه های نجات از فقر و بهره مندی از رفاه مادی, ازدواج معرفی شده است. امام صادق (ع) می فرماید شخصی نزد پیامبر اکرم (ص) آمد و از فقر و تنگدستی نالید؛ پیامبر به او فرمود: «ازدواج کن.» و آن شخص ازدواج کرد و پس از مدتی وضع زندگی او رو به بهبودی نهاد. در روایت دیگری از پیامبر اکرم (ص) نقل است که فرمود :

برای بهره مندی از رزق ازدواج کنید؛ زیرا در زنان برکت است. (جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام