همگی مردود شده ایم چون هیچ تغییری نتوانسته ایم به وجود آوریم و به جای اقدام، منفعلانه نشسته ایم تا سال آبی جدید شروع شده و بارش نزولات جوی بحران را بشکند اما غافل هستیم که پیش بینی ها حکایت از تداوم کاهش بارندگی های سالانه دارد که معنای آن رسیدن سالی خشک تر است و بحرانی عمیق تر!

آب الفبای آبادانی است؛ اگر درک این مثل در ممالک پر آبی مانند کشورهای اروپایی با دشواری هایی همراه باشد، در سرزمین خشک و کم آبی مانند اغلب نواحی کشورمان کسی را نمی توان یافت که در صحت آن شک داشته باشد. هرچند کمتر به این نکته فکر می کنیم که اگر آب، آبادانی به همراه می آورد، پس لاجرم بی آبی مقدمه ویرانی خواهد بود و می بایست نگران رسیدنش بود!

رئیس جمهور و هیات دولت در حالی هفتمین سفر استانی خود را به خراسان رضوی آغاز کرده اند که مدتی ست بحران بی آبی مناطق زیادی از آن استان و استان های مجاور را درنوردیده و اینقدر مشکل آفرینی کرده که اگر توزیع آب در دستور کار قرار نمی گرفت، می توانست فاجعه آفرینی کند.

سال کم بارشی که پشت سر گذاشتیم، به مدد گرمای کم سابقه تابستان امسال، آنچنان منابع محدود آب شرب در کشور را تحت تاثیر قرار داده که عجیب نیست بشنویم و ببینیم در برخی مناطق مردم به مصرف آب های آلوده تن در داده و نگرانی از شیوع بیماری های گوارشی هم مزید بر دیگر نگرانی ها شده اما آیا این همه اتفاق به چشم ما و شما آمده است؟

کافی است تا نیم نگاهی به تصاویر مخابره شده از مشکلات بی آبی در برخی نقاط دور و نزدیک کشور بیاندازیم تا دستمان بیاید که چقدر از این بحرانی که می تازد، اطلاع یافته ایم و معنای اخباری که در این باره به گوشمان می رسد، چیست؛ اخباری که حکایت از به مخاطره افتادن زندگی هموطنان مان در بوشهر، در اراک، در خوزستان، در خراسان، در سیستان و بلوچستان و در بسیاری نقاط دیگر بر اثر کمبود آب شرب دارد.

این در حالی است که به رغم رقم خوردن این همه اتفاقات بد در بسیاری نقاط کشور، بسیاری مان اینقدر از درک درست ماجرا بدوریم که می بینیم تغییرات خاصی در مصرف سرانه آب در کشور به ثبت نمی رسد؛ یعنی هنوز به مانند قبل حمام می رویم، مثل قبل گهگاهی خودرو و فرش می شوریم، ابایی نداریم از آب پاشی حیاط و ... که نتیجه آن هرچیزی باشد، رقم خوردن صرفه جویی نیست.

فارغ از رخ ندادن تغییر در روند مصرف، هرچه اخبار را زیر و رو می کنیم، نشانه ای از تغییر در مسئولان نیز نمی توانیم بیابیم؛ به ویژه آنجا که می بینیم در هدر رفت آب در اثر فرسودگی شبکه گسترده توزیع، هیچ تغییری حاصل نیامده، بحران و اثرات آن به خوبی برای مردم تبیین نشده و گام موثری در فرهنگ سازی برداشته نشده، تغییری در الگوی هدایت آب به کشاورزی یا شرب بوجود نیامده و در نهایت، هیچ اقدام پیشگیرانه ای در دستور کار قرار نگرفته است. بدین ترتیب می توان نتیجه گرفت که در آزمون تغییر دادن الگوی مصرف آب همگی مردود شده ایم.

این در حالی است که ابعاد شوم ماجرا بسیار فراتر از این حرفهاست چرا که با توجه به میزان منابع آب و سرانه مصرف، ایران از جمله کشورهایی است که در گروه کشورهای مواجه با کمبود فیزیکی آب قرار دارد و پیش بینی می شود تا سال 2025، حتی با رساندن خود به باترین راندمان و بهره وری ممکن در مصرف آب، باز برای تامین نیازهایشان آب کافی در اختیار نداشته باشند.

اینجاست که پیش بینی کنندگان تنها راه خروج این کشورها از آینده تلخ شان را افزایش منابع آب قابل استحصال خوانده اند که اگر قرار باشد برای کشورمان به عدد و رقم بیان شود، چنین معنایی خواهد داشت: ایران برای حفظ وضع موجود خود، تا سال 2025 باید بتواند 112 درصد به منابع آب قابل استحصال خود بیافزاید.

اکنون می توانیم خودمان و مسئولان را راحت تر مورد سوال و قضاوت قرار دهیم که با روند امسال، تا چه اندازه به موفقیت در این هدف نزدیک شده ایم؟!