مواد مخدر:
انواع فرآورده های گیاهان خشخاش، شاهدانه، کوکا و ترکیبات شیمیایی مشابه که مصرف آنها موجب اعتیاد می گردد.
|
|
سستی زا |
توهم زا
|
توان افزا |
مواد سستی زا:
موادی هستند که مصرف آن بر روی سلسله اعصاب مصرف کننده اثر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکری و بدنی او را سست نماید.
این مواد به دو دسته تقسیم میشوند:
.طبیعی ، مانند : استحصالات گیاه خشخاش، تریاک، شیره تریاک، مرفین
.مصنوعی ، مانند : هروئین، متادون ، پاپاورین، پتیدین، انواع و اقسام قرص های مسکن و آرام بخش
مواد توهم زا:
با مصرف این مواد فرد دچار اوهام حسی و بصری می شود. این مواد را هالوسینوژن می گویند:
- طبیعی ، مانند : استحصالات گیاه شاهدانه،حشیش، بنگ، ماریجوانا، گراس، چرس؛ مسکالین، جو سیاه آفت زده، برخی از قارچهای حاوی مواد توهم زا، دانه های نوعی نیلوفر وحشی
مصنوعی ، مانند : ال.اس.دی(L.S.D) ، دی متیل تریپتامین (D.M.T) دی اتیل تریپتامین (D.E.T)
مواد توان افزا:
مصرف آن بر روی سلسله اعصاب تأثیر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکری و بدنی مصرف کننده بیشتر و باعث هیجان می شود. این مواد به دو دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:
.طبیعی ، مانند : برگ کوکا، کوکائین، کراک، برگ و ساقه برخی درختان مثل خات و کراتم و ناس
.مصنوعی ، مانند : آمفتامین، متیل آمفتامین، ترکیبات آمفتامینها
سستی زاها:
خشخاش:
قدمت آشنایی بشر با خشخاش به حدود هفت هزار سال پیش می رسد. در اواسط بهار، بعد از این که گلهای رنگارنگ ان کم کم شروع به ریختن می کند، از میان گلها کپسول ظاهر می شود که به آن گرز خشخاش می گویند. این گرزها در اواخر بهار و اوائل تابستان دارای پوست سبزی است که به زردی می گراید. البته، قبل از این که میوه گیاه خشک و زرد شود به روش خاص مبادرت به تیغ زدن آن می نمایند. این کار به وسیله افرادی که تجربه خاصی در تیغ زدن دارند، انجام میشود. آنان در ساعات اولیه شب با تیغهای مخصوص و با ایجاد چندین شیار افقی و یا عمودی و یا مورب بر روی گرزها مبادرت به تیغ زدن مینمایند. صبح روز بعد، شیره سفید رنگی از محل شکافهای گرز به بیرون ترشح میکند و در مجاورت هوا به صمغ قهوهای رنگ تبدیل گردیده در پیاله مخصوص جمع آوری و برای تریاک مالی آماده و به صورت لول روانه بازار قاچاق می شود.
تریاک
تاریخچه:
قدیمی ترین و مشهورترین ماده مخدر است که از گیاه خشخاش به دست می آید.درحدود سه هزارو چهارصد سال قبل از میلاد مردم سواحل رودخانه دجله وفرات تریاک را در زمین های پست بین االنهرین پرورش می دادند.سومری ها آن را گیاه لذت می نامیدند.و در نوشته های هومر از آن نام برده شده است.
شکل ظاهری:
تریاک شیره منعقد شده تخمدان کال بوته خشخاش است که از نظر علمی به پاپاور معروف است. تریاک آماده مصرف، ماده ای است خمیری به رنگ قهوهای که بر حسب نوع و منطقه کشت خشخاش و آب و هوای منطقه پرورش از قهوهای روشن تا تیره وجود دارد نامهای دیگر آن افیون، اپیوم و تریاق می باشد.
الکالویید:
تریاک دارای ترکیبات بسیاری است که تاکنون ۲۵ نوع موثر آن شناخته شده است. مهمترین آلکالوییدهای تریاک عبارتند از مرفین، نارکوتین، پاپاورین، تبائین، کدئین و نارسئین..
نحوه مصرف:
.تدخین به وسیله وافور و یا با وسیلی مانند آن مثل قلیان، قلقلی، سیخ و سنگ
.استفاده به صورت قرص
حل کردن در آب یا چای و نوشیدن آن.
عوارض:
مغز: وابستگی (اعتیاد)، بیخوابی هنگام شب، خواب الودگی در طی روز.
تغییرات شخصیتی
کاهش علائق و انگیزهها
کاهش احساس مسئولیت
کاهش توجه به تحصیل، شغل و خانواده
افسردگی و بی قراری، پرخاشگری، اغماء به دنبال مصرف زیاد
- گوارش: تهوع و استفراغ، کاهش اسید معده و اختلال در هضم غذا، کاهش فعالیت روده ها و یبوست مزمن، بی اشتهایی و کاهش وزن، سوء تغذیه، خشکی دهان، اختلال در کبد
پوست: خارش، تیره شدن رنگ پوست، تیرگی لبها، کهیر
بیضه و تخمدان: کاهش توان و میل جنسی، بهم خوردن دوره های قاعدگی در زنان
- تضعیف دفاع بدن علیه بیماریها: بی حسی و عدم تعادل بدنی، عفونت ریه، یست تنفسی به دنبال مصرف زیاد، انقباض مردمک چشم
شیره تریاک:
پس از تیغ زدن گرز خشخاش، ماده ای شیری رنگ از آن خارج می شود که به آن شیره تریاک گویند. این شیره در مجاورت هوا تیره شده به رنگ قهوه ای تبدیل می گردد..
مرفین:
مرفین از کلمه مورفئوس خدای رویایی یونان باستان مشتق شده است و یکی از اجزای اصلی و اساسی تریاک است که به طور متوسط از هر ۱۰ کیلوگرم تریاک یک کیلوگرم مرفین تهیه میشود. رنگ آن به صورت کرم روشن و گاهی اوقات به رنگ آرد نخودچی و مزه آن تلخ است. ذرات آن در زیر ذره بین شبیه کریستال های سوزنی است.
از نظر دارویی، ضد درد بوده، با اثرات رخوت زیی که بر روی مغز دارد، باعث کنترل دردهای شدید می شود و به همین خاطر مصرف مجاز آن فقط در بیمارستانهاست..
هروئین:
هروئین از کلمه هیروس یا هیرو به معنی مرد قهرمان گرفته شده است. البته این کلمه به معنی زن قهرمان، زن برجسته، زنی که خدمات بزرگی به عالم بشریت کرده و زن ایده آل نیز اطلاق میشود. هروئین یکی از ترکیبات مرفین می باشد که با عمل استیلاسیون بدست می آید.ا ین ماده به رنگ سفید مایل به کرم دارای طعمی تلخ و بی بو است که پس از مدتی نگهداری بوی ترشی و سرکه می دهد.
نحوه پیدایش:
هروئین، قویترین و مخربترین ماده مخدر دنیا به شمار می اید که در سال۱۸۷۴ توسط یک دانشمند انگلیسی ساخته شد و تحقیقات بیشتر را درباره این ماده دانشمندان آلمان در سال ۱۸۹۰ تکمیل نموده و آن را به عنوان دارو معرفی نمودند. در ایران اولین لابراتور هروئین سازی در سال ۱۳۳۴ ایجاد گردید. نحوه ساخت و استخراج هروئین از تریاک به عده ای آموخته شد که باعث به وجود آمدن لابراتوارهای بیشتری در سطح کشور گردید.
نحوه استعمال:
هروئین از طریق کشیدن از راه مجاری تنفسی، تزریق داخل رگها و تزریق زیر جلدی استعمال میشود. مصرف هروئین از طریق مجاری تنفسی(دهان) با زرورق به این صورت است که لبه زرورق سیگار یا هر نوع زرورق دیگر را به طرفی که از جنس کاغذ است تا می کنند و با آن یک لوله میسازند، سپس هروئین را که معمولا حدود ۵ سانتی است روی سطح زرورق دیگری می ریزند و یک تکه مقوای بریده و نازک را به صورت چوب کبریت درآورده پس از آتش زدن زرورق گرفته سپس دود حاصله را از دهان استنشاق می کنند.
در استعمال تزریقی، ابتدا معتادان از رگهایی که جلوی ساعد دستها نمایان است استفاده کرده، پس از آن که مدت طولانی از تزریق نقاط مختلف دستها گذشت و دیگر این نقاط جوابگو نبود ، به ترتیب نوبت به پشت دست، ساق پا، گردن و در نهایت به بیضه ها میرسد. تزریق در بیضه ها آخرین مرحله این گونه معتادان است..
عوارض:
مغز : وابستگی، افسردگی
:تغییرات شخصی
کاهش علائق و انگیزه ها.-
کاهش احساس مسؤلیت.-
کاهش توجه به تحصیل ، شغل و خانواده.-
-بیخوابی هنگام شب، خواب آلودگی در طی روز، پرخاشگری، آبسه چرکی مغز، عفونت مغز، بیماریهای مختلف ناشی از مرگ بخشی از سلولهای مغزی و نخاع به دنبال مصرف زیاد.
.گوارش : تهوع و استفراغ، کاهش اسید معده و اختلال در هضم غذا بی اشتهایی و کاهش وزن
.کلیه : ناتوانی در تخلیه ادرار، نارسایی، عفونت کلیه
.پوست : خارش، تیره شدن رنگ پوست، تیرگی لبها، کهیر، عفونت پوست
.ریه : انسداد ناگهانی رگهای تغذیه کننده ریه، عفونت ریه، ایست تنفسی به دنبال مصرف زیاد
.قلب : نارسایی قلب، بهم خوردن نظم ضربان قلب، عفونت کلیه داخلی و دریچه های قلب
.عروق و خون : سخت شدن دیواره عروق، التهاب عروق، عفونت عروق
کبد : اشکال در کار کبد، عفونت و التهاب کبد، بیماری مزمن کبد
.بیضه و تخمدان : کاهش میل جنسی، کاهش توان جنسی
متادون:
یک ماده مخدر مصنوعی است که در جنگ جهانی دوم به علت کمبود مرفین برای تسکین مجروحین به وسیله آلمانی ها ساخته شد. در حقیقت متادون یک داروی برطرف کننده درد است که برای تسکین سرفه هم از آن استفاده میکنند. گرچه متادون خود یک ماده اعتیادآورنده قوی است ولی به عنوان یک داروی پزشکی برای ترک و معالجه معتادان به تریاک، هروئین و مرفین از آن استفاده می کنند. اثرات دارویی آن تا حدی شبیه به مرفین بوده، با این تفاوت که پس از مصرف، مدت بیشتری طول میکشد تا اثرات آن ظاهر شود و به مدت طولانی تر در بدن باقی می ماند.
کدئین:
یکی از مشتقات معروف تریاک است که ۰/۲الی ۰/۸ درصد آن را تشکیل میدهد و به عنوان مسکن در اشکال مختلف قرص، کپسول و شربت در پزشکی کاربرد دارد. اثر کدئین در حدود اثر مرفین است و در صورتی که زیاد مصرف شود علائمی مانند اثرات مرفین خواهد داشت. نحوه مصرف آن به صورت تزریقی و خوراکی میباشد.
پاپاورین:
یکی از مشتقات مؤثر تریاک میباشد که سفید کریستالی است و از نظر زهرآگین بودن حد وسط مرفین و کدئین است. ماده ای است نشاط آور و محرک. کار عضلات صاف مثل روده را کند کرده و باعث شل شدن آنها میگردد. در برونشها و رگها انبساط ایجاد نموده و در آب نامحلول است و در الکل حل میشود.
پتیدین:
این ماده هم مثل متادون از داروهای سستی زای مصنوعی می باشد که قدرت ضد درد آن از مرفین کمتر است و عضلات بدن را سست و شل می کند.
مواد توهم زا:
شاهدانه:
بوته ای است شبیه گزنه که بلندیش تا ۲ متر میرسد. گیاه نر و ماده آن به صورت جداگانه بوده دارای برگهای انبوه دراز و کنگره دار میباشد که میوه آن در سر شاخه به صورت خوشه نمایان است. اصولا شاهدانه برای روغن گیری و خوراک طیور استفاده میشود. بو داده و برشته آن را مردم به صورت تفنن میخورند. نام لاتین این گیاه کانابیس است. اگر از سر شاخه های به گل نشسته گیاه ماده چسبندهای به نام رزین که در حال ترشح است جمع آوری و خشک شود، در واقع حشیش به دست آمده است. این گیاه در آمریکای شمالی به نام ماریجوانا یا چرس، در انگلیس به گراس، در فرانسه ادب، در هندوستان بنگه و گنجا، در خاور نزدیک و خاورمیانه حشیش، در افریقای جنوبی دگا، در سوریه و لبنان حشیشه الکیف، در ترکیه اسر یا اسرا، در افریقای مرکزی کامبا، در اسپانیا و در دیگر کشورها به اسامی مختلفی چون وید، پات، شانگ، چاراز، مکونا و غیره شهرت دارد..
در هر حــال هــر اســم و نــامــی بر ایــن گیاه و مشتقات آن نهاده شود، اثرات توهم زایی آن همچنان پابر جاست در اینجا به حالاتی که پس از استعمال حشیش و ماریجوانا در مصرف کننده روی میدهد به طور اختصار اشاره می کنیم:
.در اثر نشئه شدن اشیای مجاورش را بزرگتر و یا کوچکتر می بیند.
.اشتهای کاذب و میل به مصرف غذا پیدا می کند.
احساس قدرت عجیب در خود داشته و دست به اعمال وحشیانه و جنون آور و خشونت زا زده و احساس پرواز کردن و سفر در آسمان و نوعی انبساط خاطر و آرامش و اعتماد به نفس کاذب پیدا میکن.
.فرد به خواب عمیقی فرو می رود
حشیش:
ماده ای به رنگ سبز تیره و گاهی قهوه ای مایل به سبز شبیه حنا که از گل، برگ و ساقه گیاه شاهدانه مؤنث و از ترشحات چسبنده آنها به صورت صمغ به دست می آید. حشیش حاوی مادهای شیمیایی به نام T.H.C (تترا هیدرو کانا بینول) است که ماده مؤثر آن به شمار می رود. حــشیـش در طــبــقـه بـنـدی مـواد مخدر، جزء مواد توهم زای طبیعی می باشد.
آثار مصرف حشیش:
.تغییر در درک رنگ و صدا
.افزیش اشتهای کاذب
.تند شدن ضربان قلب
.قرمزی چشم
.اختلال حافظه، گیجی و بیتوجهی به اطراف
.به همخوردگی تعادل حرکتی
علائم روانی شدید، مانند شنیدن صداهای غیر واقعی، صحبتهای نامربوط، توهم و هذیان، اختلال توجه، احساس کند شدن گذر زمان، سرخوشی و خنده خود به خود.
عوارض مصرف طولانی حشیش:
.بیماریهای تنفسی مزمن و سرطان ریه
.نازایی در زن و عقیمی در مرد
.از بین رفتن سلولهای مغزی (پوک شدن مغز)
.التهاب و انسداد مزمن مجاری تنفسی
.اختلال روانی شدید و پیدار
.کم شدن علاقه و انگیزه برای زندگی، شغل و روابط اجتماعی و خانوادگی
.سندرم بی انگیزگی (ناامیدی، بی تفاوتی و بی مسئولیتی در مقابل امور جاری زندگی)
.تشنج
علائم ترک حشیش:
تحریک پذیری، بی قراری و اضطراب
اختلال خواب و بی اشتهای
تعریق و لرزش
اسهال، تهوع و استفراغ
دردهای عضلانی
افزیش درجه حرارت
بنگ:
سر شاخه های گلدار یا به میوه نشسته و خشک شده بوته شاهدانه – اعم از ینکه ماده رزینی آن را قبلا گرفته یا نگرفته باشند – بنگ نامیده می شود.
ماری جوانا:
در آمریکا برگها و گلهای شاهدانه آمریکایی را خشک میکنند و از آن توتون سبز رنگی به دست می آورند که همان ماری جواناست. چون این توتون خیلی زبر است برای پیچیدن آن از چندین دور کاغذهای سفید یا قهوه ای رنگ استفاده میکنند و آن را ریفر می نامند. مشتاقان آن را به صورت دسته جمعی در محل هایی به نام تیپاد تدخین میکنند. این سیگار به کندی میسوزد و خیلی زود خاموش میگردد، به همین علت معتادان با پکهای سریع و دسته جمعی مانع خاموش شدن آن می شوند و برای این که از این سیگار استفاده کامل بشود در اماکن سر بسته استعمال میگردد..
گراس:
در زبان انگلیسی به معنی علف است و در اصطلاح همان بنگ و ماریجواناست. برگهای بوته شاهدانه که در واقع مثل علف است جمع آوری کرده، مانند سیگار مصرف می کنند، گاهی هم آن را مثل چای دم کرده و می خورند.
چرس:
همان حشیش است که از رزین آماده شده از سر شاخه های گلدار و به میوه نشسته گیاه بالغ شاهدانه تهیه میشود و از انواع دیگر ان مرغوبتر است..
مسکالین:
ماده اصلی و فعال کاکتوس است (معمولا این کاکتوسها به نام پیوت معروفند) که قرنهاست به عنوان دارویی سحرآمیز برای درمان دردها مصرف می شود. نحوه تهیه آن به این صورت است که تکه هایی از قسمت فوقانی این گیاه را بریده و پس از خرد کردن می جوند و یا با ساییدن آن را به صورت پودر درآورده و با ریختن به داخل کپسول، مورد استفاده قرار میدهند.
ال.اس.دی:
مخفف “ اسید لیزرژیک دی اتیل امید ” ماده نیمه ترکیبی است که در لابراتور به دست می آید. این ماده به صورت طبیعی در چاودار آفت زده وجود دارد. بر روی آن قارچی به رنگ مس نشو و نما میکند که آرگو نامیده میشود. این قارچ حاوی اسیدی به نام اسید لیزرژیک میباشد و مشتقات آن توهم زا می باشد. یکی از عوارض مصرف، تیره شدن مردمک چشم و ایجاد خطوط رنگین به هنگام بسته شدن چشمها در منطقه بینایی است. عمق تصاویر و اشیا در نظر مصرف کننده تشدید شده و اشیای ثابت ممکن است در نظرش به حرکت درآیند، گاهی حالت تهوع، سرد شدن بدن و لرزش احساس میشود. قدرت شنوایی تشدید شده و زمزمه های نامفهوم به گوش میرسد. حس زمان و گذشت آن در حد بسیار زیادی کند میشود. انطباق فکر از بین رفته و هر چه میزان مصرف بیشتر باشد تجزیه و تحلیل منطقی کمتری در ذهن به وجود می آید..
دی . ام . تی:
یکی از مواد توهم زا می باشد که معمولا معتادین ال . اس . دی از این ماده استفاده می کنند. آثار آن شبیه ال. اس .دی است. کسانی که به دنبال راه گریز سریع از واقعیتها هستند از ان مصرف میکنند. اگر از راه دهان مصرف شود تولید دل درد می کند. بنابرین یا از راه تزریق عضلانی استعمال و یا با توتون و ماریجوانا مخلوط کرده دود می کنند.
مواد توان افزا:
کوکا:
گیاهی است که در ارتفاع ۶۰۰ تا ۲۰۰۰ متری از سطح دریا در دامنه باختری کوههای آند که هوای معتدل و مرطوبی دارد میروید. ارتفاع این گیاه به ۲ متر هم میرسد و برگهایی دارد که شکل و رنگ و ابعاد آن یاد آور درخت زیتون است. گیاه کوکا حاوی ماده توانا فزا ست که مصرف آن سبب فعال شدن مرکز بیخبری و سرخوشی در مغز مصرف کننده میشود. ماده حاصل از برگ کوکا، کوکائین نامیده میشود..
کوکائین:
یک از موادمخدر توان افزای طبیعی می باشد که از برگ کوکا تهیه میشود کشورهای بولیوی، کلمبیا و پرو بزرگترین محل رشد و نمو کوکا به شمار میروند. نخستین بار بومیان کشور “پرو” از برگ این درخت برای تسکین درد و رفع خستگی استفاده نمودند. اعتیاد به آن جنبه روانی دارد. کوکائین ماده مؤثر رگ برگهای این گیاه است که به اری تاکسیلین شهرت دارد. رنگ آن سفید شفاف و همانند کریستال ریز میباشد و با مختصر تکانی بلورهای ریزان بر روی هم میغلتند. این ماده، یک ضد درد موضعی بسیار قوی است، از پوست و مخاط بینی هم جذب میشود. گرد کوکائین از راه بینی استنشاق و یا در رگ تزریق میشود که خاصیت آن، ایجاد نیرو و هیجان، کاهش احساس گرسنگی می نماید و استعمال زیاد آن موجب جنون میشود. نامهای خیابانی آن کوک، کاندی، هپی میباشد.
کراک:
مشتقی از کوکائین است که جنبه اعتیادآوری آن بسیار زیاد و اثرات جانبی آن دهشتناک است. در واقع کراک، کوکائینی است که دستکاری شده و غالبا با پیپ های شیشهای دود میشود. برای معتاد شدن به کراک فقط چند پیپ کراک کفایت میکند..
خات یا قات:
خات علاوه بر این که به صورت وحشی رشد می کند، عمدتا در مناطق مشخصی از شرق افریقا و شبه جزیره عربستان کشت میشود. برگهای این گیاه با توجه به خواص محرکشان به صورت جویدنی مصرف می شوند، به طوری که به مصرف کننده احساس نشاط داده و تا حدودی جلوی گرسنگی را میگیرد..
طعم آن تلخ است و مصرف آن بیشتر در عصر و اوائل شب صورت میگیرد. کشورهای تولیدکننده، مقادیر انبوهی محموله های منجمد، خشک و واکیوم شده خات را به اروپا و سایر نقاط جهان ارسال میکنند. این محموله در کشورهای مزبور توسط اتباع کشورهای تولید کننده مصرف میشود. برخی کشورها جهت محدود کردن واردات یا مصرف خات تدابیری اتخاذ کرده اند. خات در حال حاضر تحت کنترل مقررات بین المللی قرار ندارد.
کراتم:
درختی است که در تایلند می روید. مردم آن سرزمین برگهای تازه آن را میجوند و یا آن را خشک کرده مانند سیگار میکشند. خاصیت ماده مؤثر این درخت، توان افزیی است و احساس نشاط و هوشیاری کاذب مختصری نیز در مصرفکننده به وجود می آورد..
ناس:
در بسیاری از منابع آمده است، ناس بوته ای است که در افغانستان و پاکستان می روید. برگهای آن را اگر تازه باشد ، میجوند و خشک کرده آن را مثل حنا کوبیده در زیر لثه قرار میدهند. برای تأثیر بهتر و بیشتر، کمی خاک سیگار یا آب آهک به آن اضافه میکنند. مصرف کنندگان آن احساس گرمی و نشاط میکنند، ولی اثر آن به مراتب از سایر مواد محرک کمتر است..
آمفتامین:
گروه وسیعی از داروهای محرک (توان افزا) هستند که باعث تحریک و فعالیت سلسله اعصاب مرکزی می شوند و به اشکال قرص، کپسول، پودر و مایع وجود دارند.