هنوز تیم های مذاکره کننده، سوئیس را ترک نکرده بودند که تفاوت های فاحشی در بیانیه ی قرائت شده توسط ایران و بیانیه ای که وزارت امور خارجه ی امریکا منتشر کرده دیده شد. بنابراین صریح و غیرقابل تفسیر بودن بیانیه ای که مبنای توافق قرار خواهد گرفت لحاظ نشده است./ این تفاهم نامه قرار است مبنای متن توافقی باشد که تا پایین ژوئن تنظیم خواهد شد.
به گزارش سرویس سیاسی پایگاه 598، سیزدهم فروردین ماه 1394 در لوزان سوئیس تفاهم نامه ای بین ایران و کشورهای 1+5 به امضا رسید که فارغ از محتوا، دولت ایران و دولت امریکا به شدت محتاج آن بودند. دکتر حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان که در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، ریشه ی مشکلات اقتصادی کشور را تحریم هایی می دانست که کاسبان تحریم!! بر ملت ایران تحمیل کرده بودند، به مردم وعده داد با رفع سوء تفاهم هایی که درباره ی برنامه ی هسته ای ایران وجود دارد مشکلات اقتصادی را برطرف نماید.
در این میان، رهبر معظم انقلاب بارها خاطرنشان کردند که امریکا ثابت کرده قابل اعتماد نیست و راه حل برطرف نمودن مشکلات اقتصادی، در گرو اراده ی ملی و تکیه بر توان داخلی است. در هر حال مذاکرات تا جایی ادامه پیدا کرد که تفاهم نامه ای که مورد توافق تمام طرفین مذاکره بود به امضا رسید. این تفاهم نامه قرار است مبنای متن توافقی باشد که تا پایین ژوئن تنظیم خواهد شد.
اما در این میان ابهاماتی وجود دارد که توجه به آنها الزامی است.
طبق بیانات مقام معظم رهبری و خطوط قرمز مشخص شده توسط ایشان، توافقی مورد قبول ایران خواهد بود که صریح و واضح بوده و قابل تفسیر و تاویل نباشد. از طرف دیگر، طبق توافق مذکور باید تحریم ها بلافاصله پس از توافق برداشته شوند. اما چیزی که در بیانیه ی لوزان می بینیم متفاوت از این است:
1- هنوز تیم های مذاکره کننده، سوئیس را ترک نکرده بودند که تفاوت های فاحشی در بیانیه ی قرائت شده توسط ایران و بیانیه ای که وزارت امور خارجه ی امریکا منتشر کرده دیده شد (در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم). بنابراین صریح و غیرقابل تفسیر بودن بیانیه ای که مبنای توافق قرار خواهد گرفت لحاظ نشده است.
2- توافقی مورد قبول ایران خواهد بود که طی آن تمام تحریم ها بلافاصله پس از توافق برداشته شوند ولی در بیانیه ای اولا از تخفیف و تعلیق بازگشت پذیر سخن گفته شده نه رفع کامل و دائم. دوما لغو و تعلیق و تخفیف تحریم ها منوط به برداشتن گام هایی از سوی ایران شده که ممکن است محقق کردن آنها مدت ها به طول بیانجامد.
اما تفاوت های بیانیه ی ایران و بیانیه ی امریکا در چیست؟
1- تداوم برنامه ی هسته ای
بیانیه ی ایرانی: بر اساس راه حل به دست آمده ، دوره زمانی برنامه جامع اقدام مشترک در خصوص برنامه غنی سازی ایران 10 ساله خواهد بود.
اما در بیانیه ی امریکایی این مدت در جایی 10 ساله و در جای دیگر 15 ساله عنوان شده است. ایران در هیچ کجای متنی که منتشر نموده است به 15 سال مذکور اشاره نکرده است!
2- در خطوط قرمزی که در رهبر معظم انقلاب اسلامی تعیین نموده اند و دولت خود را ملزم به آن دانسته و داعیه ی رعایت نمودن آنها را دارد آمده است کسی حق مداخله بر روی دستاوردهای هسته ای را ندارد... حرکت علمی هسته ای به هیچ وجه نباید متوقف یا کند شود (اینجا). اما در بیانیه ی امریکایی ها آمده است: ایران موافقت نموده تا به مدت 15 سال در فوردو هیچگونه تحقیقات مرتبط با غنی سازی را انجام ندهد!
اما در بیانیه ی ایران آمده است: بر اساس راه حل های بدست آمده تاسیسات هسته ای فردو به مرکز تحقیقات هسته ای و فیزیک پیشرفته تبدیل خواهد شد!
3- در متن بیانیه ی ایران درخصوص پروتکل الحاقی آمده است:
ایران در جهت شفافیت و اعتماد سازی به صورت داوطلبانه پروتکل الحاقی را به صورت موقت اجرا نموده و در ادامه فرآیند تصویب این پروتکل طبق یک جدول زمانی در چارچوب اختیارات رییسجمهور و مجلس شورای اسلامی به تصویب خواهد رسید.
اما در متن انگلیسی بدون اشاره به نیازمند تصویب بودن اجرای پروتکل نوشته شده:
این در حالی است که طبق خطوط قرمز مشخص شده توسط رهبری، روابط ایران با آژانس باید به صورت متعارف و غیر فوق العاده باشد! (اینجا)
4- درخصوص لغو تحریم ها در متن فارسی آمده است:
پس از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک ، تمامی قطعنامه های شورای امنیت لغو خواهد شد و همه تحریمهای اقتصادی و مالی چندجانبه اروپا و یکجانبه امریکا از جمله تحریم های مالی، بانکی، بیمه، سرمایه گذاری و تمامی خدمات مرتبط با آنها در حوزه های مختلف از جمله نفت، گاز، پتروشیمی وخودور سازی فورا لغو خواهند شد. همچنین تحریم ها علیه اشخاص حقیقی و حقوقی، سازمان ها، نهادهای دولتی و خصوصی تحت تحریم های مرتبط هسته ای ایران از جمله؛ بانک مرکزی، سایر موسسات مالی و بانکی، سوئیفت، کشتیرانی و هواپیمایی جمهوری اسلامی، کشتیرانی نفت بهطور همهجانبه فورا برداشته خواهند شد. همچنین کشورهای عضو گروه (1+5) متعهد هستند از وضع تحریم های جدید در موضوع هسته ای خودداری نمایند.
اما در متن انگلیسی اینگونه می خوانیم:
اگر ایران به تعهداتش عمل کند، فراغتی از تحریم ها خواهد یافت. پس از اینکه آژانس تایید کند (یعنی لغو مشروط تحریم ها) که ایران گامهای کلیدی مرتبط با هسته ای را برداشته است تحریم های مرتبط با هسته ای اروپا و آمریکا تعلیق خواهد شد (یعنی خبری از لغو کامل و دائم نیست) و چنانچه در هر زمانی ایران نتواند به تعهداتش عمل کند تحریم ها به جای خود، باز خواهند گشت. ساختار تحریم های آمریکا برای بخش عمده ای از دوره توافق باقی خواهد ماند، همه ی قطعنامه های قبلی شورای امنیت همزمان با انجام اقدامات ایران در زمینه ی نگرانی های اساسیی برداشته خواهد شد. تحریمهای آمریکا به خاطر نقض حقوق بشر، تروریسم و موشکهای بالستیک ایران همچنان پا برجا خواهد بود! (اینجا)
گفتنی است بیش از 90 درصد تحریم های آمریکا علیه ایران تنها به خاطر پرونده هسته ای نیست و به بهانه هایی مثل نقض حقوق بشر، حمایت از تروریسم و موشک های بالستیک وضع شده است و نتیجتا باقی خواهند ماند.