قدرت و توانایی شگفت انگیز و بی مانند زبان پارسی

-توانایی و نفوذ زبان پارسی

                                                               

زبان پارسی از گذشته های دور در مناطق وسیعی از آسیا گسترده بود، در بسیاری از سفرنامه های واقعی نوشته شده است که زبان پارسی راه گشای آن ها بوده است. زبان پارسی از قدیمی ترین زبان ها و از گروه زبان های ایرانی آریایی یا تحریف شده هندو ایرانی(آرین) است و زبانی پیوندی می باشد. این گروه زبانی مجموعه ای از چندین زبان را شامل می شود که بزرگترین جمعیت جهان به این گروه سخن می گویند. صدها واژه مشترک میان پارسی و زبان های آسیای جنوبی و غربی و میانه وجود دارد. پس از نفوذ استعمار و ورود زبان های آن ها پیوستگی وسیع این زبان ها در طول تاریخ کمتر شد.

۲-واژه سازی زبان پارسی( به بیان زنده یاد پروفسور محمود حسابی)

ایشان یک نابغه علمی با شخصیتی بزرگ بودند که خدمات فراوانی به ایران کردند و پدر علم فیزیک ایران لقب گرفتند. آرامگاه ایشان در تفرش واقع است.

زبان پارسی پایه اصلی زبان های و لهجه های آریایی است، اعراب به دلیل نداشتن پ در زبان خودشان پارسی را فارسی گفتند. از دوره صفویه با نفوذ استعمار و عوامل داخلی آن ها تا کنون، به اشتباه پارسی را فارسی گفته اند و روان شده است. زبان پارسی یا فارسی توانایی گسترش تا 226 میلیون واژه را دارد. زبان پارسی 1500 عدد ریشه دارد که با افزودن 250 پیشوند و 600 پسوند آن به اصل ریشه می توان واژه های دیگری ساخت. برای نمونه از ریشه رو می توان واژه پیشرو و پیشرفت را با پیشوند پیش و واژه روند و روال و رفتار و روش را با پسوندهای اند و ال و آر و اش ساخت. در این مثال ملاحظه می کنیم که ریشه رو به دو شکل آمده است، یکی رو و دیگری رف. با فرض اینکه از این تغییر ریشه ها صرف نظر کنیم و تعداد ریشه ها را همان 1500 بگیریم ترکیب آن ها با 250 پیشوند تعداد 375000 = 250 × 1500 واژه بدست می دهد. اینک هر کدام از واژه هایی را که به این ترتیب بدست آمده است می توان با یک پسوند ترکیب کرد، برای نمونه از واژه خود گذشته که از پیشوند خود و ریشه گذشت درست شده است، می توان واژه خود گذشتگی را با افزودن پسوند گی بدست آورد، و واژه پیشگفتار را از پیشوند پیش و ریشه گفت و پسوند آر ساخت و از ترکیب 375000 واژه که در بالا نوشتم با 600 پسوند، 375000 × 600 = 000/000/ 225 واژه به دست می آید، از ترکیب ریشه با پسوند، 1500 × 600 = 000/900 عدد واژه می توان ساخت. جمع واژه هایی که از ترکیب ریشه ها با پیشوندها و پسوندها به دست می آید می شود: 226 میلیون واژه که در تمام زبان ها بی نظیر است. توانایی بسیار خوب و ساده واژه سازی در زبان پارسی و هم خانواده بودن با زبان های هند و اروپایی، توانایی بیشتری به این زبان شیرین داده است.

۳-تدبیری هوشمندانه برای افزایش توانایی زبان پارسی

در قرن 21 با گسترش دانش و دانایی و تازش واژه های بیگانه به زبان پارسی، نیازمند گرفتن تدبیری هوشمندانه برای افزایش توانایی زبان پارسی می باشیم. بیشتر واژه های علمی به زبان انگلیسی در جهان ساخته میشود و ما ناگزیریم در زمینه های مختلف مثل رایانه از آن ها استفاده نماییم. درصورتی که آن ها را داخل زبان پارسی نماییم در مدت کوتاهی چیزی از زبان پارسی باقی نخواهد ماند و باید از آن ها واژه های نو بسازیم. بهترین روش دانستن دو زبان است یکی پارسی ملی و ادبی و دومی انگلیسی به عنوان زبان علمی که بتوانیم واژه ها و ترکیب های نویی را خلق کنیم.

۴- واژگان پارسی در زبان ها و مکان های جغرافیایی دیگر

در تاریخ زبان ها در کنار یکدیگر تکامل یافته اند از جمله زبان پارسی که واژگانی از زبان های همسایه اش وام گرفته است و واژگان زیادی نیز به آن ها واگذار کرده است. به دلیل مرکزی بودن تمدن ایرانی تاثیر شگرف زبان پارسی بر زبان های نیمه غربی آسیا نیاز به توضیح ندارد. زبان پارسی زبان بین المللی عرفان است و عارفان بسیاری از عزیزان ترک و عرب و هندی کتاب های عرفانی خود را به پارسی نوشته اند. مکتب‌ تصوف‌ هند و ایرانی‌ که از طریق‌ ایران‌ به‌ آسیای‌ غربی‌ و حتی‌ شمال‌ آفریقا نشر یافته است، بیشتر کتاب ها و نوشته های خود را ‌ به‌ نثر یا شعر پارسی‌ نوشته‌ اند. زبان‌ تصوف‌ در شبه‌ قاره‌‌ هند و حتی در میان ترکان همواره‌ پارسی‌ بوده‌ است.

در زبان های اروپایی و از جمله در انگلیسی امروز نیز کلماتی با ریشه پارسی وجود دارد و صدها کلمه مشترک میان پارسی و زبان های اروپایی وجود دارد مانند: بهتر (بتر)، خوب (گود)، بد، برادر، داتر (دختر)، مادر، پدر (فادر، پیر، پیتر)، کاروان، کاروانسرا، بازار، روز و این ها را می‌توان تا بیش از 700 واژه ادامه داد دلیل این اتفاق زبان باستانی سنسکریت می باشد که زبان مادری تمام زبان های ایرانی آریایی(هندو اروپایی) است. در قرآن و انجیل و تورات واژگانی از پارسی وجود دارد مانند: پردیس(فردوس).

بسیاری از نام های جغرافیایی و مکانها در خاورمیانه و شمال آفریقا از پارسی است، مانند: بغداد، الانبار، عمان(هومان)، رستاق، جیهان، بصره(پس راه)، رافدین، هندو کش، حیدر آباد، شبرقان(شاپورگان)، تنگه به دلیل فراوانی در هر دیاری و نقشه ای بسیار نام های پارسی می بینیم. واژه های پارسی بسیاری در زبان قرقیزی، قزاقی، ایغوری و ترکمنی می یابیم. در مالایا، جوار قریه به نام سامودرا، قبر حسام الدین وجود دارد که در سال 823 هجری درگذشته است. سنگ قبر او در مالایا بی نظیر است. این اشعار از ابیات سعدی روی آن نوشته و حکاکی شده است:

* بسیار سال ها بشر خاک ما رود <><> کاین آب چشمه آید و باد صبا رود *

* این پنج روز مهلت ایام آدمی <><> بر خاک دیگران به تکبر چـرا رود *

بیش از 350 کلمه فارسی در زبان اندونزیایی شناسی شده است. واژه های: خوش، سودا، بازرگانی، کار، کدو، نان، خرید فروش، حروف ربط : از، به، هم، و امثال آن در اندونزیای امروزه رایج است.

نمونه ای از شعر شاعر آلبانیایی (آبوگویچ) از قرن نهم میلادی داریم:

* رخت ز آه دلم گر نهان کنی چه (نیست) عجب <><> کسی چگونه نهد شمع در دریچه بــــاد *

شاعران پارسی گفتار و نویسندگان نامدار در قلمرو یوگسلاوی قدیم و سرزمین قفقاز مانند: نرودویچ و بابا سرخیان آثاری از خود بجا گذاشته اند که نفوذ زبان پارسی را در آن نقاط جهان تمثیل می کنند. هفتصد سال پارسی زبان اداری هندوستان بود تا اینکه در سال 1836میلادی چارلز تری ویلیان زبان انگلیسی را به جای زبان پارسی رسمیت داد. روی مزار جهان آرا(دختر شاه جهان) این بیت نگار شده است:

* به غیر سبزه نپوشد کسی مزار مـرا <><> که قبرپوش غریبان همین گیاه بس است *

همچنین بر لوحه سنگ مزار نور جهان و جهانگیر (در تاج محل)، این شعر نور جهان حک شده است:

* برمزار ما غریبان نی چراغی نی گلی <><> نی پر پروانه سوزد نی سراید *