درباره من

ملت و دولت ایران و ارمنستان دوستان تاریخی و همیشگی
از کهنترین جشنهای مشترک ایرانیان و ارمنیان، جشن تیرگان یا وارتاوار است. در ایران باستان هر روز از روزهای ماه، نامی خاص داشت که معمولا نام یکی از ایزدان بود. هنگامی که نام روز و ماه با هم موافق میافتاد، آن روز را جشن میگرفتند. سیزدهمین روز ماه، تیر نام داشت. در روز سیزدهم تیر (روز تیر در ماه تیر) جشن تیرگان برگزار میشد. مردم ایرانزمین در این روز به یکدیگر آب میپاشیدند. تقیزاده در کهنترین سندی که به برگزاری جشن تیرگان اشاره کرده، چنین نوشته است:

« ... در بابِل سه عید دارند و در مَدی سه عید... اعیاد مدی: نوسردی، تَریسکی و مهرنکی. در تَلمودِ بابلی، اعیاد ایرانیان را چهار عید ذکر میکند. تریسکی همان تیرگان است».

در تلمود، همانگونه که لازارس گولدشمیت مترجم تلمود به زبان آلمانی اشاره کرده است، عدد جشنها چهار است، ولی در تلمود اورشلیم که فقط نام سه جشن مادها آمده است اسامی نسبتا واضحتر است. این نامها عبارت است از موتردی، تریسکی، مهرنکی که به آسانی میتوان تشخیص داد که همان نوسرد، تیرگان و مهرگان است.

ابوریحان بیرونی از نخستین نویسندگان ایرانی است که درباره تیرگان مطالبی نوشته است و علت برگزاری جشن تیرگان را جنگ افراسیاب تورانی و منوچهر ایرانی دانسته است، و تیری که آرش برای تعیین مرز ایران و توران و خارج شدن ایرانیان از حصار انداخته است . ابوریحان بیرونی در جایی دیگر درباره جشن مهرگان چنین نوشته است: «در این روز مردم به یکدیگر آب میپاشند و برخی گفتهاند علت این است که در کشور ایران دیرگاهی باران نبارید و ناگهان روزی نعمت ببارید و مردم به روز بارانی تبرک جستند و از این آب باران به یکدیگر پاشیدند و این کار در ایران مرسوم بماند».

در روزگار صفویان، جشن آبریزگان در بیشتر نقاط ایران برگزار شد. شاهعباس به این جشن شادیآفرین سخت علاقه داشت. پس از صفویه، در جشن تیرگان در بعضی نقاط ایران تغییراتی پدید آمد. در استان گیلان و مازندران جشن تیرگان بعد از نوروز مهمترین عید شناخته شد و در عصر روز جشن تیرگان به نام «تیرما سیزده شو» برگزار میگردید و تا کنون به همان روش ادامه دارد.

در ارمنستان باستان گاهشماری ارمنیان مانند ایرانیان بود و یک سال خورشیدی عبارت بود از دوازده ماه سیروزه که پنج روز (خمسه مسترقه) را به آخر ماه دوازدهم میافزودند و جمعا سیصدوشصتوپنج روز میشد.

ارمنیان روز اول خمسه مسترقه جشنی باشکوه برپا میکردند که آن را وارتاوار میگفتند. در این جشن مردم به یکدیگر آب میپاشیدند، کبوترپرانی میکردند و مسابقات ورزشی ترتیب میدادند.

تاپانسیان مؤلف کتاب پرنقش آرایِ زیبا مینویسد: به روایتی جشن وارتاوار جشن الهه آستغیک بود و گریگور مقدس این عید بزرگ پیش از مسیحیت را روز برگزاری عید تجلی حضرت مسیح(ع) اعلام کرد.

پارهای از نویسندگان بر این عقیدهاند که کلیساهای دیگر مسیحی جشن تجلی حضرت مسیح(ع) را از وارتاوار ارمنیان اقتباس کردهاند.

هماکنون نیز ارمنیان در سراسر جهان این عید کهن را جشن میگیرند و بر روی یکدیگر آب میپاشند. در سال 1389 شمسی جشن تیرگان یا آبپاشان ایرانیان در روز سیزدهم تیرماه و جشن وارتاوار ارمنیان روز پنجم مرداد ماه برگزار شد.

جشن وارتاوار به عنوان یکی از اعیاد مسیحیت، نودوهشت روز پس از عید کریسمس برگزار میشود و روز برگزاری این جشن سیوپنج روز تغییر میکند.  

درج شده در تاریخ ۹۳/۰۶/۰۷ ساعت 23:28

کاربران آنلاین (3)

PARYAARANG VvXvF کاکتوس