چند سالی است که هر ساله با شیطنت های مقام های صعودی خبرهای ضد و نفیض درباره حج به گوش می رسد امسال هم در مورد حج 95رئیس سازمان حج و زیارت اعلام کردکه امسال توفیق حج برای هموطنانمان ایجاد نخواهد شد. این مسئله هم، نظیر هر مسئله دیگری در دنیای پیرامونمان، جنبههای مثبت و منفی فراوانی دارد. از دیدگاه کارشناسان محترم در حوزه کسب و کار، به این مسئله از دید جنبههای مثبت (فرصتها) برای کسبوکارهای ایرانی نگاه میکنیم. همواره اقتصاددانان درباره حجم پول و میزان گردش پولی بهواسطه حج عمره و حج واجب برای عربستان صحبتهای مختلفی انجام دادهاند. با بررسی آمار سال گذشته، مشخص میشود که از بین هموطنان عزیزمان، 61500 نفر به حج تمتع اعزام شدهاند. برای ارائه خدمات به این زائرین عزیز هم در حدود 2500 خدمه (سازمانی، پزشکی، کاروانی و...) در حج 94 حضور داشتهاند (البته طبق آمارهای رسمی سازمان حج، تعداد خدمه در سال 94 نسبت به سالهای قبل، 35 درصد کمتر بودهاند.)
با در نظر گرفتن حدود متوسط قیمت 10 میلیون تومان برای حج واجب و متوسط قیمت دو میلیون و سیصد هزار تومانی عمره مفرده، به گردش مالی این سفرها در یک سال میتوانیم پی ببریم.
آمارهای اقتصادی رسمی بیانگر این واقعیت هستند که در حدود 1500 میلیارد تومان در سال قبل گردش مالی حاصل حج عمره و حج تمتع ایرانیها بوده است. قاعدتاً با تورم رسمی کشور انتظار میرفت که این رقم در سال 95 بسیار بیشتر شود. برخی از رقمهای اقتصادی در ظاهر ساده بیان میشود اما اگر همین رقمهای به ظاهر ساده، در جایی مناسب به کار گرفته شوند، نتایج مثبت فراوانی به همراه خواهند داشت. ممانعت از حضور حاجیان ایرانی در مراسم حج امسال، میتواند یک عامل مثبت برای تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری و انجام اقدام عملی برای اقتصاد مقاومتی باشد؛ زیرا اگر این رقم امسال در کشور برای سرمایهگذاری روی طرحهای زیربنایی و اشتغال صرف شود، قطعاً نتایج مثبت شگرفی را در پی خواهد داشت. حتماً این ضربالمثل را شنیدهاید که «عدو شود سبب خیر، اگر خدا خواهد.» در این مقطع زمانی هم این اقدامات خصمانه، میتواند به خیر منجر شود اگر خداوند عنایت کند و همه ما مردم هم کمر همت به خیر خداوند ببندیم.
در حال حاضر بسیاری از جوانان ما به علت تعطیلی کارخانجات و شرکتهای مختلف،بیکار شدهاند.که طبق آمار منطقه شهرستان میانه رتبه اول استان را در زمینه بیکاری دارد، دلیل بسیاری از این تعطیلیها، کمبود نقدینگی این واحدهای تولیدی و یا خدماتی است، در حال حاضر برای احداث یک کارخانه بزرگ حدوداً نیاز به 10 تا 15 میلیارد تومان بودجه وجود دارد، برای تاسیس یک کارخانه کوچک و یا یک کارگاه تولیدی بزرگ و یا گلخانه متوسط، در حدود دو میلیارد تومان نیاز به سرمایهگذاری وجود دارد، برای ایجاد یک کار کوچک و کارگاههای کوچک 5 تا 6 نفره نیاز به سرمایهگذاریهای 100 میلیون تومانی است، البته کارهای کوچکی هم هستند که میتوانند با حدود 10 یا 20 میلیون تومان شروع شوند. اما مشکل بسیاری از افراد برای شروع این کارها، نداشتن سرمایه اولیه و یا حتی مکان مناسب برای فعالیت است.
حال به مبلغ 1500 میلیارد تومان فکر کنید، با این پول چه تعداد کارخانه بزرگ میتوان تاسیس کرد؟ چه تعداد کارگاه متوسط و یا کوچک میتوانند ایجاد شوند؟ چند نفر از هموطنان عزیزمان میتوانند مشغول کار شوند؟ چه تعداد از بزهکاریهای اجتماعی و ناامنیهای اخلاقی کم میشود؟ ارزشهای ایجاد شده در اثر این فعالیتها چقدر است؟ حال اگر همه موافق باشند که این پول به جریان اقتصاد ملی وارد شود، چگونه امکان تحقق برای آن وجود دارد؟
یکی از راهکاری مناسب برای این امر، استفاده از پتانسیلی تعاونیها است. تعاونیها به عنوان بنگاههای اقتصادی ـ اجتماعی در اکثر کشورهای جهان، نقش اساسی در توسعه پایدار و تحقق عدالت اجتماعی ایفا میکنند. موفقیت این بنگاهها زمینهساز تحقق اهداف اجتماعی و اقتصادی کشور از جمله افزایش مشارکتهای مردمی در انجام فعالیتهای اقتصادی، توسعه عدالت اجتماعی، افزایش اشتغال و کاهش بار مسئولیت و وظایف دولت است. با وجود تاکیدات دین مبین اسلام بر این مقوله، در کشورهای غربی، از این وجه پر قدرت اقتصاد بسیار استفاده میشود. زیرا با جمع شدن سرمایههای اندک از افراد مختلف، سرمایهای بزرگ ایجاد میشود که میتواند زمینهساز تغییرات گستردهای در کسب و کارها باشد. البته در جوامع سنتی و مذهبی ایران نیز این قالب فعالیتها به خوبی دیده میشده و در بیشتر شهرهای ایران این تعاونی ها و صندوق های سرمایه گذاری و خیریه تاسیس شده و در این زمینه های اقدامات موثری هم انجام داده اند که باعث رشد و پیشرفت و حل مشکل بیکاری در منطقه خود شده اند، البته در این منطقه هم می توانیم با کمک مسئولان و مدیران دلسوز و همکاری خود مردم با پتانسیل های که این منطقه دارد با ایجاد همچین صندوق های سرمایه گذاری مثل مناطق دیگر کشورمان باعث حل مشکل بیکاری باشیم
اگر افرادی که امسال قرار بوده به عنوان حاجی در سرزمین وحی حضور پیدا کنند و به دلایل خصمانه آل سعود این توفیق از آنها سلب شده، با در نظر گرفتن جوانب شرعی استطاعت حج ، همت کنند و با تشکیل تعاونیهای مستعد، پول حج خود را برای سرمایهگذاری پایدار در کشور خرج کنند، قطعاً نتایج فردی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مثبتی برای مردم و کشورمان به همراه خواهد داشت.
البته نقش دولت در این میان نیز نباید نادیده گرفته شود. برای این موضوع کارگروهی در منطقه تشکیل شود تا با ارزیابی طرحهای نیمهتمام و یا کارخانجات تعطیل شده و قابل بازگشت به عرصه اقتصاد، کسب و کارهایی که به نفع مردم هستند و پتانسیل اشتغالزایی برای جوانان دارند را شناسایی کنندکه منطقه شهرستان میانه در کشور هم از نظر نیروکار جوان و تحصیل کرده و هم از نظر پتانسیل های سرمایه گذاری در منطقه شرایط بهتری دارد،که می توان با کمک حاجیانی که تمایل دارند هزینه حج خود را به این امر اختصاص دهند، شناسایی شوند و در قالب مجموعههای تعاونیها به آن کارخانجات یا سرمایه گذاران معرفی شوند تا شاهد اثرات مثبت اقتصادی در کشورمان باشیم. البته باید با کمک تمامی مسئولان و نمایندگان منطقه که واقعا دلسوز و حامی مردم و جوانان این منطقه می باشند.